آیتالله جعفر سبحانی از مراجع تقلید ساکن قم، در دیدار با فرمانده نیروی انتظامی نسبت به آنچه که “بروز برخی ناهنجاریهای اخلاقی و اجتماعی در شهر مقدس قم” مینامید، هشدار داد و گفت: “برخی برای از بین بردن قباحت بدحجابی در قم ماموریت دارند.”
بر اساس گزارش سایت انتخاب، سبحانی تاکید کرد: “دایره مسؤولیت را قانون معین کرده است؛ اگر مزاحمتی در کار نباشد بهتر است تا نیروی انتظامی فراتر از وظیفه خود عمل کند؛ اکنون پرداختن به مسأله حجاب مهمتر از پرداختن به رباخواری است.” او اضافه کرد: “حجاب نماد جمهوری اسلامی است؛ بد حجابان به نظام دهن کجی میکنند در حالی که رباخواران کاری به نظام ندارند و برای کسب سود بیشتر در پستوها ربا میخورند؛ این بد حجابان هستند که به نظام دهن کجی میکنند و اعمال بد حجابان از رباخواران بدتر است.” سبحانی همچنین گفت: “بسیار واضح است٬ افرادی که به دنبال از بین بردن قبح بد حجابی در اطراف حرم حضرت معصومه (س) هستند از عوامل خارجی حمایت میشوند؛ اگر نیروی انتظامی چند بار با این افراد برخورد جدی انجام دهد این مسأله در شهر مقدس قم حل خواهد شد.”
همزمان با این سخنان، اظهارات آیتالله حسین نوریهمدانی هم منتشر شده که او نیز در دیدار با سرتیپ پاسدار حسین اشتری، فرمانده نیروی انتظامی هم به برخورد با بدحجابی تاکید کرده و گفته است: “نباید برخورد با بدحجابان تا این اندازه طول میکشید و باید در همان ابتدا نهادهای مربوطه نسبت به وظایف خود در این باره عمل میکردند نه این که هر نهادی وظیفه خود را به گردن دیگری بیاندازد.”
او افزوده: “ نیروی انتظامی باید نسبت به امر به معروف و نهی از منکر افراد بدحجاب به خصوص در تابستان و در مکانهایی با مسافران زیاد، بیشتر اقدام کند. بدحجابی در جامعه وجود دارد اما در برخورد با بدحجابان و عمل به برنامههای طراحی شده در این باره برخی مسئولان مربوطه نظر منفی داشتند و برخی نیز وظیفه خود را به گردن نهاد دیگر انداختند.”
نوری همدانی همچنین از صدا و سیمای جمهوری اسلامی نیز انتقاد کرده و گفته بود: “نشان دادن برخی فیلمها در صدا و سیما موجب میشود برخی بانوان به بدحجابی تشویق شوند.”
فرمانده نیروی انتظامی که چند روزی است در حال دیدار با مراجع مذهبی قم است، هفته پیش با آیتالله مکارمشیرازی هم ملاقات کرد که وی در آن دیدار تاکید داشت که لزومی به حضور زنان در ورزشگاهها نیست.
دیدار فرمانده نیروی با برخی مراجع مذهبی، بعد از آن صورت میگیرد که حسن روحانی خواستار اجرای قانون توسط نیروی انتظامی شده و تاکید کرده بود که “اجرای اسلام” وظیفه نیروی انتظامی نیست. او اوایل اردیبهشت ماه در همایش سراسری فرماندهان و مدیران نیروی انتظامی گفته بود: “پلیس موظف به اجرای اسلام نیست، بلکه وظیفه پلیس اجرای قانون است و اگر غیر از این باشد، در مخمصه فکری قرار گرفته و مردم را نیز گرفتار خواهیم ساخت.”
این سخنان اعتراضهای گستردهای در میان راستگرایان جمهوری اسلامی برانگیخت. آنها اشاره اصلی روحانی را برخوردهای خیابانی با مساله “بدحجابی” دانسته بودند. برای نمونه احمد بخشایش اردستانی نماینده راستگرای مجلس گفته بود: “به نظر میرسد، رئیس جمهور به این قضیه اعتقاد ندارد و معنی حرف ایشان این است که پلیس به این کارها کاری نداشته باشد. اگر قانون گفته جلوی آن را بگیرند، اما اگر قانونی در این باره وجود ندارد، پلیس دخالتی در این باره نکند. […] روحانی به برخورد با بد حجابی اعتقاد ندارد، ولی این را در لفافه میگوید و به صراحت نمیگوید.”
اختلاف نظر در میان مسئولان جمهوری اسلامی درباره نحوه مواجهه با مساله حجاب زنان در ایران، چنان است که حتی به جدال لفظی هم کشیده شده است.
حسن روحانی در شهریور ماه سال گذشته گفته بود: “فکر میکنیم تعالی بخشیدن جامعه، ون و مینی بوس و پاسبان و سرباز است، با این ها فرهنگ درست نمیشود.”
او اضافه کرده بود: “راه ارتقای فرهنگ با علما، بزرگان و حوزهها، محققین و اساتید دانشگاهی است، چگونه ما تشویق میکنیم، یعنی راه عفاف برای بانوان ما ون است؟ راه دیگری نداریم؟، خود بانوان ما که فرهیختگان جامعه هستند، دانشگاهی، محقق و اساتید دانشگاهی هستند، خودشان برای استقرار عفاف در این جامعه و گسترش حجاب آیا راه بلد نیستند؟ “
روحانی افزوده بود: “در یک زمانی در اول انقلاب یک آقایی به من گفت این پیادهرو خیلی مشکل دارد، گفتم چرا؟ گفت: زن و مرد در یک پیاده رو راه میروند و تنها راهش دیوار است و باید وسط دیوار بکشیم، گفتم پس لطفا دیوارش کوتاه باشد ما بتوانیم افراد را پیدا کنیم.”
با اینهمه به نظر میرسد که مساله حجاب و بدحجابی، چنانچه آیتالله سبحانی هم به ان اشاره کرده، دیگر از یک مساله فقهی به موضوعی حیثیتی و سیاسی برای جمهوری اسلامی تبدیل شده است. اینکه بدحجابی نوعی “دهنکجی به نظام” تلقی شود، چیزی است که ظاهرا در پشت صحنه مناسبات قدرت در ایران نیز گفته میشود.
اواخر شهریور ماه گذشته، حجتالاسلام قائممقامی در جلسه انصار حزبالله تهران گفته بود: “گاهی اوقات آدم با خود میاندیشد که مثلا فلان شخص به حجاب مقید نیست، او میتواند در خانهاش مقید نباشد، البته معصیت کرده است ولی چه اصراری دارد به اینکه این را در اجتماع بیاورد. البته جوابش کاملا مشخص است. ظاهر کردن یک پدیده به معنی دعوت وتبلیغ و سیاست است یعنی وقتی کسانی میآیند وبا حالات ورفتار وکردارشان به گونهای با عرف ودین مخالفت میکنند، اینها میخواهند بگویند که فضای جامعه متعلق به آنان است ودر وهله جلوتر حکومت هم باید مال آنان باشد.”
تبدیل شدن مساله بدحجابی به بحرانی امنیتی برای نظام، منجر به دخالت مستقیم رهبر جمهوری اسلامی هم شد. سرلشکر محمدعلی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران در آذرماه سال ۱۳۹۲، در پاسخ به سوال یکی از بسیجیان که پرسیده بود “چرا سپاه در بحث عفاف و حجاب اقداماتی را انجام نمیدهد” فاش کرده بود: “در مقابله با بدحجابی و موضوع عفاف و حجاب سپاه و بسیج بنا به تدبیر مقام معظم رهبری منع شدهاند بخصوص از اقدامات سلبی، کاری که ما بلدیم کار سلبی است، البته ۴ تا ۵ سال است که در جلسه ایجابی وارد شدیم که کار بسیار سختی است مقابله با پدیده بیحجابی کار بسیار سختی است، فعلا کار به نیروی انتظامی سپرده شده است.”
او اضافه کرده بود: “حضرت آقا نظرات جزئی و ریزی دارند که در قالب طرح صالحین و طرح امر به معروف و نهی از منکر زیر نظر حضرت آقا به جلو میرود و باید کمی صبر بکنیم.”
چندی بعد طرح حمایت از آمران به معروف در مجلس تصویب شد و بعد از چند بار رفت و آمد میان مجلس و شورای نگهبان، به تصویب نهایی رسید. این قانون پس از تصویب توسط حسن روحانی ابلاغ نشد و در نهایت رئیس مجلس آنرا ابلاغ کرد.