در حالی که رسانه‌های ایران هفته گذشته از افزایش جزئی قیمت نفت خبر داده بودند،قیمت نفت روز گذشته بازهم سیر نزولی گرفت و به مرز ۵۰ دلار رسید. این سقوط اما، تنها خبر بد نفتی دو سه روز گذشته نبود، چرا که تحلیل گران و سایت‌های تخصصی حوزه نفت و گاز، گمانه‌هایی درباره افت قیمت نفت تا بشکه‌ای ۱۰ دلار هم منتشر کردند.
سایت خبرآنلاین درباره آخرین بهای قیمت نفت در بازارهای جهانی نوشته است: “به رغم گمانه‌زنیهای فراوان مبنی بر اینکه با کاهش مجدد تعداد سکوهای حفاری نفت شیل در آمریکا، بهای نفت مجددا افزایش خواهد یافت، اما تعداد این سکو‌ها روز گذشته بسیار کمتر از انتظارات کاهش یافت. از سوی دیگر بهای نفت برنت به دلیل عرضه بیش از حد در بازار و افزایش بی‌سابقه ذخایر نفت خام آمریکا، به مرز ۶۰ دلار تنزل کرد. آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان می‌دهد، ذخایر نفت خام آمریکا در هفته گذشته با ۷. ۷ میلیون بشکه افزایش به ۴۲۵ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه رسید که ششمین افزایش هفتگی متوالی این ذخایر است. این آمار نشان می‌دهد، ذخایر نفت خام سبک آمریکا در میدان نفتی اوکلاما‌ها به بیشترین سطح شش سال گذشته رسید. نفت سبک آمریکا برای تحویل در ماه مارس با ۸۲ سنت کاهش ۵۰ دلار و ۳۴ سنت در هر بشکه معامله شد و نفت برنت نیز تنها با یک سنت افزایش به ۶۰ دلار و ۲۲ سنت در هر بشکه رسید. معاملات در بازار آسیا به دلیل تعطیلات سال نو در چین و دیگر کشورهای آسیایی تعطیل است. در حالیکه افزایش ذخایر نفتی آمریکا در حال پایین آوردن قیمت نفت است از سوی دیگر کاهش سکوهای حفاری نیز از افزایش قیمت‌ها دفاع می‌کند، زیرا نشانه‌ای مبنی بر کاهش عرضه در آینده است. تعداد سکوهای حفاری در آمریکا هفته گذشته به پایین‌ترین سطح از اوت ۲۰۱۱ رسید”.
با وجود افت جهانی قیمت نفت، بهای نفت ایران روز گذشته با ۲ دلار و ۳۸ سنت افزایش به ۵۴ دلار و ۹۹ سنت برای هر بشکه رسیده و قیمت نفت سنگین ایران نیز با ۲ دلار و ۵۴ سنت افزایش ۵۳ دلار و ۸ سنت معامله شده است.
این خبر در حالی منتشر شده که انتخاب براساس گزارشی از بلومبرگ از احتمال افت قیمت نفت تا مرز بشکه‌ای ۱۰ دلار خبر داده و از لزوم آماده شدن برای این وضعیت نوشته است.
بلومبرگ نوشته: “قیمت هر بشکه نفت خام در حالی حدود ۵۰ دلار است که از اوج قیمتش در ژوئن ۲۰۱۴ که ۱۰۷ دلار بود، بیش از نیمی از ارزش خود را از دست داده است. امکان سقوط قیمت باز هم وجود دارد و ممکن است به ۱۰ تا ۲۰ دلار هم برسد”.
بلومبرگ در توضیح این گمانه زنی افزوده: “در همین زمان خروجی تولید نفت در حال افزایش است که این امر مدیون افزایش تولید نفت شیل ایالات متحده است. میزان تولید نفت توسط آمریکا تا ماه نوامبر در مقایسه با ۱۲ ماه پیش از آن، ۱۵ درصد افزایش یافته است، در حالی که میزان وارداتش ۴ درصد کاهش یافته است. عوامل دیگری هم در این قضیه دخیل هستند: قدرت در حال افول کارتل اوپک. سازمان کشورهای صادر کننده نفت هم مانند تمام کارتل‌ها، برای اطمینان از ثبات و افزایش قیمت نفت طراحی شده است. اما کسانی که حامی تقلب در زمینه افزایش قیمت بودند، به عنوان اعضای این کارتل از سهمیه خود تجاوز کرده‌اند. در این مورد رهبر این جریان عربستان سعودی است که باید با کاهش تولید خود مانع از سقوط قیمت‌ها شود. اما عربستان معتقد است که کاهش تولیدی که در گذشته انجام داده موجب زیان دیدنش از سهم بازار شده است. سعودی‌ها توسط دیگر کشورهای تولید کننده نفت خلیج فارس -کویت، قطر و امارات متحده عربی- حمایت می‌شوند. در ۲۷ نوامبر، اوپک اعلام کرد که تولیدش را کاهش نخواهد داد. سعودی‌ها معتقدند که در مقایسه با رقبایشان بیشتر می‌توانند در برابر شرایط قیمت پایین نفت مقاومت کنند و به دنبال قیمتی هستند تا تولید نفت توسط رقبایشان توجیه اقتصادی نداشته باشد”.
این سایت در ادامه اضافه کرده: “با اکتشافات جدید، ثبات در بخش‌هایی از خاورمیانه و افزایش بازده حفاری، بدون شک خروجی جهانی نفت در سال‌های آینده افزایش خواهد یافت که موجب فشار به قیمت نفت هم می‌شود. پیش بینی می‌شود تولید نفت خام ایالات متحده هم در سال آینده ۳۰۰ هزار بشکه در روز افزایش بیابد و از ۱.۹ میلیون بشکه کنونی بیشتر شود. با این اوصاف چه اوضاعی می توان برای قیمت نفت در آینده پیش بینی کرد؟”
سایت انتخاب همچنین به نقل از اسپوتنیک در تشریح دلایل احتمال افت قیمت نفت تا مرز ده دلار نوشته: “پویایی ماه های اخیر در بهای نفت در بازارهای جهانی از جهات مختلف بر اقتصادهای مهم جهان به ویژه در خود آمریکا تأثیر گذار بوده است. آمریکا در حال حاضر بزرگترین تولیدکننده نفت در جهان محسوب می شود و وجود نفتی ارزان در بازارهای جهانی به نفع آمریکاست. و این در حالی است که گران بودن بهای انرژی به رشد اقتصادی منطقه یورو و ژاپن کمک خواهد کرد. در صورت افزایش بهای نفت در جهان، کشورهای تولید کننده نفت می توانند از این بازار آشفته نجات پیدا کنند اما در حال حاضر بسیاری از کشورهای تولید کننده نفت به سبب کاهش بهای آن در بازارهای جهانی با مشکلات اقتصادی قابل توجهی مواجه شده اند.با این حال، آمریکا در حال حاضر با یک چالش دیگر مرتبط با نفت روبرو است: آنها در حال استخراج نفت به میزان فراوان در سریع ترین زمان ممکن برای افزایش میزان ذخایر خود هستند، هر چند که چندین شرکت تولیدکننده نفت شیل در اواخر ماه ژانویه و اوایل ماه فوریه به عملیات حفاری خود پایان دادند. با در نظر گرفتن این موضوع که رشد اقتصادی جهانی بیش از پیش کند شده است و همچنین با توجه به این که ظرفیت اقتصادی چین - که یکی از بزرگترین مصرف کنندگان نفت در جهان محسوب می شود - به صورتی خودکار در حال کاهش است، باید بگوییم عوامل متعدد و مهم بسیاری وجود دارند که در سقوط بهای نفت خام در آینده ای نزدیک و رسیدن آن به ده دلار در هر بشکه موثر خواهند بود”.
این تحولات در حالیست که کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی تحقق درآمدی ۱۵۰ هزار میلیارد ریالی را برای سال آینده از ناحیه فروش نفت و گاز پیش بینی کرده؛رقمی که رئیس این کمیسیون از تصویب آن پشیمان است.
به نوشته رسانه های داخلی، غلامرضا تاجگردون گفته است: “تحقق درآمد ۱۵۰ هزار میلیارد ریالی که در مصوبه مجلس به تصویب رسیده برای دولت در سال آینده بعید به نظر می‌رسد. این موضوع قابل تحقق نیست و باید قیمت نفت در بازارهای جهانی بیش از صد دلار بشود، تا این درآمد تحقق یابد. اگر در کمیسیون تلفیق دقت بیشتری می‌کردیم، قطعاً این پیشنهاد را حذف کرده بودیم، زیرا امکان این درآمد‌ها بسیار کم ا ست”.
وی در پاسخ به این سؤال که وابستگی بودجه به نفت با این مصوبه بیشتر خواهد شد، گفته: “بعید به نظر می‌رسد که سال آینده قیمت نفت به گونه‌ای رقم بخورد، تا این مصوبه قابلیت اجرا پیدا کند و در حقیقت با این مصوبه لایحه بودجه سه سقفی می‌شود. پیشنهاد دولت برای استفاده از درآمدهای نفتی در بودجه ۷۲ هزار میلیارد تومان بود که کمیسیون تلفیق آن را به ۵۳ هزار میلیارد تومان کاهش داد و در صورتی که مازاد درآمدی وجود داشته باشد افزایش ۱۵ هزار میلیارد تومانی علاوه بر تحقق دو سقف دیگر سقف سوم خواهد بود”.
گفتنی ست، دولت تا کنون ارقام ۲۵ و ۴۰ دلاری نفت را برای اداره کشور کافی دانسته، اما معلوم نیست توان اداره کشور با نفت ده دلاری نیز ممکن باشد.
