۱۳۰ هزار کلاس درس در ایران از لحاظ گرمایشی غیرایمن هستند. یعنی ۱۳۰ هزار کلاس می‌توانند حوادثی مانند شین‌آباد، درودزن، سفیلان و… بیافرینند که باعث شد دانش‌آموزان به علت نقص فنی یا واژگونی بخاری نفتی در آتش سوختند؛ برخی جان باختند و برخی سال‌هاست با سوختگی شدید و عوارض آن دست و پنجه نرم می‌کنند. رسول خضری، نماینده مردم سردشت و پیرانشهر گفته است بعد از اتفاقی که در شین آباد افتاد، از ۱۵۰ هزار کلاسی که از لحاظ گرمایشی غیرایمن بود، ۱۳۰ هزار کلاس هنوز هم غیرایمن است و تنها ۲۰ هزار کلاس را توانستند ایمن کنند که ۹۰ درصد آن هم به خاطر حضور خیرین بوده است.
مرگ و سوختگی ده‌ها کودک دانش‌آموز و همچنین تعدادی از آموزگاران طی سال‌های گذشته، بر اثر بی‌توجهی مسئولان به سیستم‌های گرمایشی غیراستاندارد در مدارس به وقوع پیوسته است. اما با وجود مشخص بودن منابع خطرساز، امسال هم دانش‌آموزان در حالی وارد ماه‌های سرد سال شده‌اند که کلاس‌های درس‌شان ایمن نیست، همان کلاس‌هایی که ساعات فراوانی از روز را در آن می‌گذرانند. خضری، نماینده مجلس هم هشدار می‌دهد که هرلحظه امکان دارد حادثه‌ای مثل حادثه شین آباد پیش بیاید.
اعتبارات مصوب چه شد؟
سال گذشته مرتضی رئیسی، رییس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور با اعلام اینکه کماکان یک سوم از کلاس‌های مدارس کشور با بخاری‌های نفتی و گازی گرم می‌شوند هشدار داد: “استفاده از این سیستم‌های گرمایشی از نظر آموزش و پرورش مردود است و خطر بزرگی برای دانش‌آموزان محسوب می‌شود. ضمن اینکه استفاده از بخاری‌های گازی نه تنها در کلاس‌های درس بلکه در اماکن عمومی نیز ممنوع است.” پس از آن و در مرداد ماه امسال همین مقام مسئول گفت: “۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار مصوب به استانداردسازی سیستم‌های گرمایشی مدارس و خروج بخاری‌های گازی و نفتی از کلاس‌های درس و جایگزینی آنها با سیستم‌های حرارتی نسبتا ایمن تخصیص یافته است.”
رئیسی پیش‌بینی کرده بود که با این بودجه حدود ۳۰ درصد از کلاس‌های درسی که دارای بخاری غیراستاندارد هستند، تجهیز بشوند. او با بیان اینکه سال گذشته نیز ۲۰۰ میلیارد تومان برای استانداردسازی سیستم‌های گرمایشی مدارس مصوب شده بود که تنها ۱۴۶ میلیارد تومان آن تخصیص یافت، گفته بود: “اگر امسال مجموع اعتبار در نظر گرفته شده اختصاص پیدا کند می‌توان امیدوار بود که تا پایان سال مالی ۹۳ (یعنی پایان تیرماه ۹۴)، نگرانی آموزش و پرورش بابت ۵۰ درصد کلاس‌های درسی که دارای سیستم گرمایشی بخاری هستند مرتفع شود.”
حالا با گذشت نیمی از مدت تعیین شده، تغیرات عمده‌ای در وضعیت ایمنی کلاس‌های درس ایجاد نشده و هنوز ۱۳۰ هزار کلاس در حالی پذیرای دانش‌آموزان هستند که مثل یک بمب عمل نکرده هر لحظه امکان انفجار دارند.
خطری هر ساله و قدیمی
با وجود مشخص بودن منابع خطرساز، چرا این مشکل برطرف نمی‌شود و هر سال تحصیلی جدید را با استقبال از خطر آتش‌سوزی آغاز می‌کنیم؟ سال گذشته عطاالله سلطانی‌صبور، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در پاسخ به این سوال “روز” گفته بود: “ طرحی در مجلس ارائه شد که بر اساس آن می‌شد از محل فروش نفت حدود هزار میلیارد تومان به حساب مدارس واریز کرد تا سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی استاندارد برای کلاس‌ها تهیه شود اما متاسفانه این طرح رای نیاورد.”
این نماینده مجلس معتقد بود: “آموزش و پرورش که نمی‌تواند معجزه کند، باید ابزار مناسب و کافی را در اختیارش قرار بدهند. اگر مبلغ هزار میلیارد تومان را که در برابر بودجه‌های دیگر مبلغ چندانی هم نیست به این مساله اختصاص می‌دادیم الان با این مشکلات رو به رو نبودیم.”
به گفته شیرزاد عبدالهی، کارشناس حوزه آموزش و پرورش، برای ایمن کردن کلاس‌ها باید نفت، گاز، ماده سوختنی و به طور کلی شعله را از کلاس خارج کرد تا کلاس با سیستم‌های حرارتی مرکزی به دمای مطلوب برسد، همچنین باید سالی ۲ تا ۳ بار مانور آتش‌سوزی در مدارس برگزار شود و معلم‌ها هم باید آموزش ببینند که در موقع بروز خطر چه بکنند.”
بعد از درودزن و شین‌آباد
ساعت ۸ صبح روز چهارشنبه ۱۵ آذر ۱۳۹۱، ۴۵ دانش‌آموز دختر سال چهارم دبستان انقلاب‌اسلامی شین‌آباد، در کلاس درس نشسته بودند که بخاری کلاس آتش گرفت. معلم نیروی خدماتی مدرسه را برای کمک فرامی‌خواند، او تلاش می‌کند بخاری را از کلاس خارج کند اما بخاری از دستش روی زمین می‌افتد و همین باعث شعله‌وری آتش و گرفتار شدن بچه‌ها می‌شود. از این جمع، دو نفرشان با نام‌های سارینا رسول‌زاده و سیران یگانه جان باختند و ۱۲ دختربچه دیگر در نواحی صورت و سر و گردن و دست‌ها دچار سوختگی شدید و بعضا نقص عضو شدند. از آن پس تاکنون دختربچه‌ها و خانواده‌هایشان درگیر رنج درمان و جراحی هستند و برای دریافت دیه مقرر هم با مشکلات بسیار مواجه شدند.
در آذر ماه ۱۳۸۵ و در روستای درودزن فارس نیز هشت دانش‌آموز بر اثر آتش‌گرفتن بخاری علاءالدین در آتش سوختند و با وجود اینکه آموزش و پرورش توسط محاکم قضایی مقصر شناخته شد، پرداخت دیه به آسیب‌دیدگان تا آبان ماه ۱۳۹۰ طول کشید. مبلغی که جوابگوی هزینه جراحی‌های ترمیمی لازم برای این دانش‌آموزان نیست.
