سینمای ایران♦ جشنواره /2‏

نویسنده
رضا بهاری

سیاوش می خواهد ببیند می تواند داستان را به نفع خود تغییر دهد یا اینکه سرنوشت بر پایه تقدیری محتوم به ‏راه خود ادامه می دهد…آیا واروژ کریم مسیحی بعداز چند سال بازگشت به سینما موفق است؟

نگاهی به فیلم تردید
‎ ‎هملت به سبک ایرانی‎ ‎

نویسنده، تدوینگر و کارگردان: واروژ کریم مسیحی- مدیر فیلمبرداری: بهرام بدخشانی- موسیقی: علی ‏صمدپور- طراح صحنه و لباس: امیر اثباتی- تهیه کننده: سعید سعدی- بازیگران: بهرام رادان، ترانه ‏علیدوستی، حامد کمیلی، مهتاب کرامتی، محمد مطیع، علیرضا شجاع نوری.‏

tardidb.jpg

خلاصه داستان: پدر سیاوش در حادثه تصادف فوت کرده است. سیاوش دائم به این مسئله فکر می کند تا اینکه ‏در می یابد به زودی مادرش با عمویش ازدواج خواهد کرد. این مسئله او را مشکوک کرده و به یاد نمایشنامه ‏هملت می اندازد . سراغ دوستش می رود که در کار تئاتر است. آنها سعی می کنند واقعه هملت را بازسازی ‏کنند تا اختیار بازی زندگی را خود در دست گیرند.‏

واروژ کریم مسیحی پس از چندین سال دوری از سینما و ساختن فیلمی موفق به نام پرده آخر که امروز ‏عمرش به به 18 سال می رسد تردید را ساخت. این فیلم با وسواس های کریم مسیحی ساخته شده و در زمینه ‏نکته مشترکش با فیلم پرده آخر دلبستگی این فیلمساز به هنر نمایش و استفاده از متن نمایشی و شبه تئاتری در ‏کارش است.‏

واروژ کریم مسیحی تردید را با همان وسواسی جلوی دوربین برد که پرده آخر را ساخته بود. در میانه کار به ‏دلیل فشارهای عصبی مدتی نیز به بیماری دچار شد و کار خوابید.حتی در این میان محمد مهدی دادگو تهیه ‏کننده فیلم نیز به دلیل طولانی شدن پروژه از تولید فیلم انصراف داد و کار به سعید سعدی سپرده شد که اصولا ‏تهیه کننده سینمای جنگ است و حضور او کنار واروژ کمی عجیب به نظر می رسید.‏

واروژ با تغییر تهیه کننده تصمیم گرفت تا یکی از بازیگران را نیز عوض کند و بنابراین حامد کمیلی را ‏جایگزین محمد رضا فروتن کرد تا نقش گارو را بازی کند که این اتفاق امروز خجسته به نظر می رسد. ‏فروتن برای اجریا این نقش کمی عصبی می نماید در حالیکه گارو ظاهر و باطنی آرام دارد. ‏

در نهایت فیلمبرداری با زمانی بسیار بالاتر از زمان عادی فیلمبرداری فیلم های ایرانی به پایان رسید و ‏واروژ خود پشت میز تدوین آن نشست.‏

این سو و آن سو شنیده می شد که خود واروژ نیز درباره کیفیت فیلم نگرانی هایی دارد که نمایش فیلم در ‏سینمای مطبوعات بخشسی از این نگرانی ها را حل کرد. فیلم تردید نسبت به پرده آخر چند پله عقب تر می ‏ایستد و حتی نام فیلم نشان و آدرسی آشکار از فضا و تم کلی کار به شمار می آید.‏

واروژ در تردید دلمشغولی های همیشگی خود یعنی سینمای پلیسی و تئاتر در سینما را به دنیای امروز آورده ‏و حتی برای آدم ها بد داستانش سراغ سرمایه داران اقتصادی امروز می رود. فیلم فضاسازی خوبی دارد و ‏در بعضی از این فضاها تماشاگر را به درستی با خود همراه می کند. اما در نهایت نمی تواند آنگونه که باید ‏عمل کند . فیلم بسیار طولانی است و داستان خود را هم دیر شروع می کند. در بسیاری موارد تماشاگر به دلیل ‏زمان طولانی و فصولی که به راحتی قابل حذف هستند از کلیت کار فاصله می گیرد.‏

واروز در تردید ادای دینی مستقیم به تئاتر دارد. همانگونه که در فیلم پرده آخر نیز اساس کار را بر نمایش ‏گذاشته بود. در اینجا شخصیت اصلی فیلم متوجه می شود نا خواسته وارد مسیری شده که هملت قهرمان ناکام ‏نمایشنامه شکسپیر آن را پشت سر گذاشته بود. سیاوش می خواهد ببیند می تواند داستان را به نفع خود تغییر ‏دهد یا اینکه سرنوشت بر پایه تقدیری محتوم به راه خود ادامه می دهد.‏

دوستش گارو که اینجا حود تبدیل به هوراشیو شده است نیز با او همدل می شود. حال همه شخصیت ها کامل ‏شده اند. سیاوش همه داستان را مطابق نمایشنامه پیش می برد. حتی برای اینکه به عمویش ثابت کند داستان را ‏می داند نمایش معروف اعتراف را تشکیل می دهد. اما در اینجاست که واروژ به خاطر فاصله گذاری برای ‏تماشاگر امروز تغییراتی را در داستان ایجاد کرده و خود نیز وارد بازی می شود. پس از اجرای نمایش ‏سیاوش عمو چندان تحت تاثیر قرار نمی گیرد و بعد از مدتی می فهمد که سیاوش جریان را مت.جه شده است.‏
واروژ با این داستانوارگی نمایشی دنیایی را خلق می کند که تکلیف قطب مثبت و منفی آن همچنان که درام ‏نویسان کهن گفته اند کاملا مشخص است. آدم ها یا سرشتی نیک دارند یا بد. همین سرشت نیک و بد نه تنها ‏جای آنها را در کلیت زندگی که در تقابل و تعامل با اطرافیانشان نیز مشخص می کند. پس جامعه نیز در ‏بخشی به سمتی می رود که خلق و خوی آنان تعریف می کند.‏

بهرام رادان و حامد کمیلی در این فیلم بسیار قابل قبول ظاهر شده اند. اگرچه ترانه علیدوستی هنوز در درباره ‏الی پذیرفتنی تر است.‏

رادان در نقش جوانی گرفتار آمده در یک مخمصه روحی به خوبی این چندگانگی را در بازی خود لحاظ می ‏کند. فیلمبرداری هم با سایه روشن هایی نه چندان اغراق امیز بر ایهام فضا می افزاید.‏

واروژ بعد از سال ها دوباره به سینما بازگشته و امید که فاصله تولید آثارش تا این حد طولانی نشود.‏