انتشار اسناد توافق ۲۰ هزار میلیارد تومانی شهرداری تهران و سپاه پاسداران از سوی روز، بازتاب‌های بسیاری به دنبال داشت و از جمله منجر به واکنش اعضای شورای شهر تهران در جلسه روز سه‌شنبه شد. در این گزارش ضمن انتشار بخش‌های دیگری از این تفاهمنامه که تقریبا تمامی پروژه‌های عمرانی پایتخت را در اختیار سپاه قرار می‌دهد، نگاهی داریم به واکنش اعضای شورای شهر و رسانه‌های داخلی.
دفاع دنیا مالی از شهردار و قرارگاه خاتم
در گزارش روز دوشنبه روز عکس‌هایی از سند توافق شهرداری و سپاه ضمیمه شده بود که امضای سردار جعفری، فرمانده کل سپاه و قالیباف، شهردار تهران نیز در صفحه آخر آن به چشم می‌خورد. شرق نخستین رسانه‌ای بود که ماجرای این سند را از شهرام گیل‌آبادی، معاون ارتباطات شهرداری تهران پیگیری کرد. او این تفاهمنامه را در راستای “به وجود آمدن ظرفیت‌های تازه برای خدمت‌رسانی به مردم شریف تهران” توصیف کرد که اگر امضا نمی‌شد “ باید برای اجرای آنها به خارج از کشور مراجعه می‌کردیم.”
این مقام مسئول در شهرداری تهران مدعی شده که “ این متن تفاهم نامه که سقف ظرفیت آن ۲۰ هزار میلیارد تومان است، متنی نیست که بخواهد پولی در آن ردوبدل شود. باید هر پروژه‌اش مشخص و تبدیل به قرارداد شود و در قرارداد توسط بانک‌ها تامین اعتبار شود. سپس مراحل قانونی خود را طی کند و مجوز بگیرد که فعلا در حد تفاهم نامه است؛ تفاهم نامه اجرایی که زمان زیادی از امضایش می‌گذرد.” اما در بالای تمام برگه‌های این تفاهم نامه تاریخ سوم خرداد درج و به وضوح هم تاکید شده که ۱۰ هزار میلیارد تومان آن باید به صورت نقدی از سوی شهرداری تهران پرداخت شود.
محمد سالاری، رییس کمیسیون معماری و شهرسازی و محسن پیرهادی، عضو کمیسیون نظارت هم به شرق گفته اند که از انعقاد چنین تفاهمنامه‌‌ای بی‌اطلاع بوده‌اند. احمد حکیمی‌پور، عضو اصلاح‌طلب شورای شهر هم تاکید کرده: “انعقاد این تفاهمنامه بدون اطلاع اعضای شورای شهر کاملا غیرقانونی است و با آیین‌نامه‌های شهرداری هم منافات دارد چراکه طبق قانون اگر مبلغ تفاهم نامه از سقف معینی بیشتر باشد ـ- که مبلغ این تفاهم نامه اینچنین است ـ- باید در شورای شهر تصویب شود.”
جلسه روز سه‌شنبه شورای شهر هم این فرصت را به وجود آورد تا خبرنگاران از اعضای پارلمان شهری پایتخت چند و چون ماجرا را پیگیر شوند.
غلامرضا انصاری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و از اعضای اصلاح‌طلب شورا در دقایق پایانی جلسه بابت این توافقنامه به شهردار تذکر داد و گفت: “انحصار در طول ادوار گذشته برای کشور ما تبعات بسیار منفی داشته است. با وجود انحصار بخش‌هایی که می‌توانند با هم رقابت کنند از بین می‌روند و رشد اقتصادی دچار نوسان خواهد شد.”
او ادعای شهرداری را مبنی بر اینکه هیچ مجموعه خصوصی در سطح قرارگاه خاتم‌الانبیا قرار ندارد، رد کرد و توضیح داد: “می‌توانیم برای انجام پروژه‌ها تشکیل کنسرسیوم دهیم و از توان بخش‌های مختلف استفاده کنیم. در پروژه‌های قبلی دیدیم که چگونه در نهایت پروژه‌ها به صورت دسته دوم و چندم با دریافت مبلغی به بخش خصوصی واگذار شد. چرا نباید پروژه‌ها را به طور مستقیم به بخش‌خصوصی واگذار کنیم و اجازه دهیم شرکت‌های خصوصی امکان رشد داشته باشند؟”
انصاری همچنین شهردار تهران را به حضور در صحن شورا فراخواند تا درباره این تصمیم که “همسو با مصلحت شهر، شهروندان و اقتصاد رقابتی” نیست توضیح بدهد.
پس از پایان جلسه شورا هم، انصاری به همراه احمد دنیامالی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورا پاسخگوی سئوالات خبرنگاران در این زمینه شدند.
دنیامالی که یکی از نزدیکان و همراهان قالیباف است، در پرسش یکی از خبرنگاران به عنوان معاون عمرانی شهردار تهران در دور اول شهرداری قالیباف مورد خطاب قرار گرفت تا از تجربه آن زمان خود بگوید اما این همه سابقه دنیامالی نیست. احمد دنیا مالی، مدیر پرسابقه پروژه‌های مهم در شهر تهران، از جمله برج میلاد، تونل توحید و تونل رسالت، خود سال‌ها پیش از مدیران سپاه و مدیرعامل شرکت راه و عمران قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا بوده است. این مدیر سابق قرارگاه این بار از توافقنامه شهرداری و سپاه دفاع کرده تا سخنانش تیتر خبرگزاری تسنیم، رسانه وابسته به سپاه پاسداران هم بشود.
دنیامالی به خبرنگاران گفته: “شهرداری مجاز است در هر شرایطی که بخواهد با هر مجموعه‌ای تفاهمنامه مبادله کند؛ آنچه در این تفاهم نامه به صورت شفاف وجود دارد این است که قرارگاه خاتم به صورت قانونی با شهرداری توافق کرده تأمین منابع مالی و تأمین تجهیزات برخی پروژه‌ها را داشته باشد.”
او به نگرانی درباره از دور خارج شدن بخش خصوصی هم این گونه پاسخ داده: “ بنده در این باره از شهردار تهران سؤال کردم، وی تأکید داشت برای اجرای پروژه‌ها مناقصه برگزار می‌شود و هر شرکتی که برنده شود در قالب آن تفاهم نامه تأمین منابعش را به عهده می‌گیریم.”
معاون سابق شهردار تهران همچنین توضیح داده: “وقتی می‌خواهیم مناقصه‌های بزرگ برگزار کنیم باید شرایط پیمانکارانی که توان اجرای پروژه را دارند احراز شود بنابراین از لحاظ فنی طبیعی است که چنین اتفاقی بیفتد و تعداد محدودی برای مناقصه دعوت شوند. برای پروژه‌های شهرداری هر مجموعه بخش خصوصی که بتواند تأمین منابع کند در اولویت قرار می‌گیرد بنابراین ما نیز از مجموعه‌هایی که چنین توانی دارند استقبال می‌کنیم.”
او در پاسخ به سئوالی در مورد روند واگذاری پروژه‌ها در زمانی که او معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران بوده، چنین پاسخ داده: “در زمان شهردار بودن احمدی‌نژاد توافقنامه‌ای وجود داشت که سپاه بخشی از پروژه‌های شهری را توسط قرار گاه خاتم انجام دهد ما نیز همین روند را ادامه دادیم و پروژه‌ها انجام شد.”
رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورا با تاکید بر اینکه اقدام شهرداری کاملا قانونی است، عنوان کرده: “امروز به جرأت می‌گویم قرارگاه خاتم یکی از توانمندترین مجموعه‌های مهندسی کل کشور است.”
انصاری هم در جمع خبرنگاران عنوان کرد که “قرار است ۱۰ هزار میلیارد تومان به صورت نقدی و ۱۰ هزار میلیارد تومان به صورت غیرنقدی از طریق تهاتر به سپاه تعلق گیرد اما بحث موضوع غیرنقدی تفاهمنامه تبعات زیادی به همراه خواهد داشت. در بحث تهاتر مشکلاتی وجود دارد، همانطور که در قرارداد بابک زنجانی هم این موضوع مشاهده و تخلفات عدیده‌ای انجام شد”.
این عضو شورا تاکید کرد: “باید رقابت و توسعه بخش‌های خصوصی در سطح شهر تهران مدنظر قرار گیرد وقطعا شورای شهر اجازه نخواهد داد خارج از برنامه پنج ساله فعالیتی انجام شود، چراکه بهره‌وری و کاهش قیمت تمام شده پروژه‌ها مدنظر است و این موضوع تنها با ایجاد رقابت قابل اجراست.”
ابوالفضل قناعتی دیگر عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران هم خواستار بررسی بیشتر شده و بیاطلاعی اعضای شورا را یک ایراد دانسته است: “ما هم دیروز متوجه چنین تفاهمی شدیم و باید این موضوع در شورا مطرح می‌شد، هرچند قانون به شهرداری اجازه داده است چنین فعالیت‌هایی را با رقم‌های مختلف داشته باشد اما خوب بود که این موضوع به شورا اطلاع داده می‌شد.”
اقبال شاکری، عضو اصولگرای شورا اما موافق این تفاهم نامه بود و گفت که “این کاری اجرایی و براساس ضوابط و آیین‌نامه‌های مالی شهرداری است و ضرورتی ندارد شورای شهر در جریان باشد.”
انتشار کامل سند معامله ۲۰ هزار میلیاردی
عیسی شریفی، قائم مقام شهردار و سید دادوش هاشمی، معاون مالی و اقتصاد شهری، از سوی شهرداری تهران و سرتیپ پاسدار جمال‌الدین آبرومند، معاون فرمانده کل سپاه و رئیس هیات مدیره بنیاد تعاون سپاه به همراه سید پرویز فتاح، مدیر عامل این بنیاد، قراردادی را در تاریخ سوم خرداد ماه ۱۳۹۳ امضا کرده‌اند که ۲۰ هزار میلیارد تومان ارزش دارد. این مبلغ برای واگذاری پروژه‌های عمرانی پایتخت به سپاه به مدت چهار سال درنظر گرفته شده که ۱۰ هزار میلیارد تومان آن باید به صورت نقدی از سوی شهرداری تهران پرداخت شود. این قرارداد به امضای شهردار تهران و فرمانده کل سپاه هم رسیده است.
مبلغی که شهرداری ملزم به پرداخت نقدی آن شده، از بودجه نقدی شهرداری تهران در سال جاری که حدود ۷ هزار میلیارد تومان تعیین شده هم بیشتر است. مجموع مبلغ توافق شده نیز به طور میانگین سالیانه ۵ هزار میلیارد تومان است و تقریبا تمامی بودجه عمرانی شهرداری را از آن خود خواهد کرد. به عنوان مثال مصوب شده تا در سال جاری، ۵ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان از بودجه شهرداری تهران به توسعه عمران وحمل‌و‌نقل عمومی در پایتخت اختصاص پیدا کند.
در گزارش پیشین “روز” دو برگ از این تفاهمنامه ۵ برگی به همراه امضاهای طرفین قرارداد منتشر شده بود، اکنون تمام برگ‌های این سند که از سوی یک منبع آگاه در اختیار ما قرار گرفته، منتشر می‌شود.
