جکسون دایل
در آغاز سال 2006 سناتور جان مک‌کین و جو لیبرمن پیش‌بینی کردند که آمریکا باید یکی را انتخاب کند یا اجازه دهد ایران هستهای شود یا به این کشور حمله نظامی کند.
هفت سال این اتفاق نیفتاد، اما آیا سال 2013 متفاوت خواهد بود؟
شنیده‌های من از دیپلمات‌های واشنگتن حاکی از آن است که احتمالا خیر. به احتمال زیاد سال آینده هم مثل سال پیش خواهد بود. اما سال آینده می‌تواند بن‌بست ایران را از لحاظ مقابله نظامی بشکند، ظاهر شدن یک بمب یا توافق دیپلماتیک. یکی از کسانی که طرفدار این نظریه است، دنیس راس، مشاور دوره اول ریاست‌جمهوری باراک اوباما در مسایل ایران است که در پنج دولت آمریکا روی خاورمیانه کار کرده است.
او می‌گوید سال 2013 متفاوت خواهد بود و دلایلش این‌هاست: نزدیک شدن ایران به “توانایی گریز” در آینده؛ عزم اوباما برای ممانعت از آن؛ اضطرار شرایط سیاسی و اقتصادی در ایران که رهبر این کشور را وادار به تغییر مسیر کند.
“توانایی گریز” چیست؟ اوباما خود در سومین مناظره خود در ماه اکتبر به آن اشاره کرد. “به این معنی است که ما به موقع نتوانیم برنامه هستهای آن‌ها را متوقف کنیم.» یعنی این‌که ایران آن‌قدر تجهیزات و اورانیوم غنی‌شده داشته باشد که بتواند در عرض چند هفته بمب هستهای تولید کند. اوباما گفت که زمان در حال گذشتن است.
راس معتقد است که این بیانات یک خط قرمز را نشان می‌دهد. اوباما در اولین دوره خود یک مناظره داخلی به راه انداخت که آیا ایران هستهای را می‌توان تحمل کرد یا خیر. او نهایتا تصمیم گرفت که باید از این کار جلوگیری کند و حتی اگر لازم شد از طریق نظامی. اوباما پیش از دیدار با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در ماه مارس گذشته گفت: “داشتن سلاح هستهای توسط ایران غیرقابل قبول است.”
راس می‌گوید، رشته‌ای از تبادل نظرهای عمومی و محرمانه بین اوباما و نتانیاهو، رئیس‌جمهور آمریکا را بر آن داشت تا “توانایی گریز” را تعریف کند – اقدامی که ممکن است به تصمیم اسرائیل در مورد به تعویق انداختن حمله به ایران کمک کرده باشد.
نتانیاهو اشاره کرده است که اواسط سال 2013 زمانی است که ایران اورانیوم لازم را برای عبور از خط گریز بدست می‌آورد. راس این گفته را این‌طور تعبیر می‌کند که “تا پایان سال 2013 اگر چیزی تغییر نکند ممکن است آن‌ها به سرعت اقدام کنند و ما را در عمل انجام شده قرار دهند.”
راس پیش‌بینی می‌کند که در این صورت اوباما به خامنه‌ای آخرین پیشنهاد را خواهد داد و به ایران اجازه می‌دهد تحت محدودیت‌های شدید، انرژی صلح‌آمیز هستهای داشته باشد.
راس می‌گوید اوباما باید چنین پیشنهادی را برای مدتی روی میز بگذارد. به نظر او مذاکرات کنونی که طی آن ایران خواستار کم شدن تحریم‌ها در عوض توقف غنی‌سازی بیشتر و بیرون بردن ذخیره اورانیوم غنی‌شده خود شده، به نتیجه نخواهد رسید. او می‌گوید: “یک مشکل ساختاری وجود دارد. تلقی ایرانی‌ها این است که از آن‌ها می‌خواهند الماس را بدهند و در عوض آب‌نبات چوبی بگیرند.”
فعلا راس می‌گوید، ایرانی‌ها “متقاعد نشده‌اند که ما برای اعمال زور آمادگی داریم. در این نقطه من احتمل دیپلماسی را کمتر از 50 درصد می‌بینم و اگر تا پایان 2013 دیپلماسی نتیجه نداد، احتمال متوسل شدن به زور کاملا بالا می‌رود.”
منبع: واشنگتن پست، 24 دسامبر
