به دنبال درخواست میرحسین موسوی و مهدی کروبی، از رهبران مخالفان دولت از وزارت کشور برای راهپیمایی درروز 25 بهمن‌ماه، واکنش‌های متفاوتی نسبت به این مساله ابراز شده است. این در حالی است که هنوز مقامات وزارت کشور هیچگونه پاسخی به این درخواست نداده‌اند.درخواست مجوز برای این راهپیمایی در حال ارائه شده که طبق اصل ۲۷ قانون اساسی “تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌ها، بدون حمل سلاح، به شرط آنکه مخل به مبانی اسلام نباشد آزاد است.”
این چندمین بار است که موسوی و کروبی بعد از انتخابات بحث‌برانگیز خرداد 88 درخواست مجوز راهپیمایی داده‌اند، گرچه تاکنون با هیچ کدام از آنها موافقت نشده است. آخرین مورد درخواست مجوز، بر می‌گردد به سالگرد انتخابات که تعدادی از احزاب و سازمان‌های اصلاح طلب درخواست مجوز کردند. در واکنش به این درخواست، مقامات وزارت کشور جلساتی با نماینده های گروه‌های درخواست کننده ترتیب دادند، اما بعد از چند روز این نمایندگان اعلام کردند برداشت‌شان این است که دولت قصد دادن مجوز برای راهپیمایی ندارد.
پس از آن موسوی و کروبی در بیانیه‌ای اعلام کردند که “برای حفظ جان و مال مردم” این راهپیمایی برگزار نخواهد شد.
برای راهپیمایی ۲۵ خرداد ۱۳۸۸ ابتدا مجمع روحانیون مبارز درخواست مجوز کرد و موسوی و کروبی مردم را به شرکت در آن راهپیمایی فراخواندند؛ این راهپیمایی سرانجام برغم عدم صدور مجوز برگزار شد. در همان زمان روزنامه اعتمادملی به نقل از یکی از نمایندگان عضو فراکسیون اصول‌گرایان مجلس نوشت که محمدباقر قالیباف، شهردار اصولگرای تهران تعداد تظاهرات‌کنندگان را حدود 3 میلیون نفر ارزیابی کرده است. قالیباف اعلام کرده بود که تخمین شهرداری “براساس متراژها و اندازه‌گیری‌های صورت گرفته در تجمع حامیان میرحسین موسوی در میدان آزادی” صورت گرفته است. از این راهپیمایی به عنوان بزرگ‌ترین تظاهرات اعتراضی پس از انقلاب نام برده می‌شود.
مجوز راهپیمایی و سبزها
موسوی و کروبی در درخواست جدید مجوز خود اعلام کرده اند این راهپیمایی در “حمایت از حرکت ضد استبدادی مردم منطقه” خواهد بود؛ مساله‌ای که مورد توجه حامیان جنبش سبز قرار گرفته و بسیاری از آنها نامه موسوی و کروبی را نه “درخواست” بلکه “فراخوانی” برای حضور در خیابان می‌دانند.
در روزهای گذشته و هم‌زمان با اعتراضات مردم تونس، مصر و دیگر کشورهای منطقه، برخی از منتقدان از موسوی و کروبی خواسته بودند هم‌چون دیگر کشورهای منطقه، فراخوانی به تظاهرات اعتراضی منتشر کنند.
از سوی دیگر، حامیان جنبش سبز در اینترنت نیز دست به کار شده و در فیس‌بوک و توییتر صفحاتی با عنوان “25 بهمن” راه‌اندازی کرده‌اند که کار هماهنگی میان موافقان این حرکت را انجام می‌دهد. برخی نیز به تاسی از مردم مصر، سوریه و… 25 بهمن ماه را “روز خشم” نام‌گذاری کرده‌اند.
همچنین گروهی از حامیان جنبش سبز جهت سر دادن ندای “مرگ بر دیکتاتور” و “الله‌‍‌اکبر” در شامگاه قبل از تظاهرات، فراخوان داده اند.
فراخوان‌دهندگان در بیانیه خود آورده‌اند: “حال که رهبران جنبش سبز روز ۲۵ بهمن ماه را به عنوان حضور میلیونی سبزها در میدان آزادی اعلام کردند، اینک وظیفه ماست که با تمام توان خود این اعلام حضور را با تمام قوا به گوش همه برسانیم و در این کار باید از تمامی راه‌های ممکن از جمله اسکناس‌نویسی و شعار نویسی بر روی اماکن عمومی و … استفاده کنیم و در پایان برای اعلام نهایی برای کسانی که ممکن است به هر دلیلی با خبر نشده باشند، ندای الله اکبر و فریاد مرگ بر دیکتاتور را، راس ساعت ده شب قبل از ۲۵ بهمن ماه سر خواهیم داد.”
سایت کلمه – وب‌سایت نزدیک به میرحسین موسوی – نیز، با راه‌اندازی بخش ویژه‌ای با نام “تا 25 بهمن” به استقبال این روز رفته و مطالب مختلفی درباره تظاهرات در این روز منتشر می‌کند.
از سوی دیگر اردشیر امیرارجمند، مشاور حقوقی میرحسین موسوی نیز در گفت‌وگویی، خواستار آن شد که مجوز این راهپیمایی صادر شود و عدم صدور مجوز را ناشی از “عدم صداقت حاکمیت و ترس از ابراز عقیده مردم” ارزیابی کرد.
وی همچنین در سخنان خود، در پاسخ به برخی منتقدان درباره درخواست مجوز این راهپیمایی چنین ابراز عقیده کرد: “هماهنگی کردن هیچ اشکالی ندارد. از نظر حقوقی درخواست مجوز با مساله هماهنگی متفاوت است و طبق قانون اساسی بحثی درباره درخواست مجوز وجود ندارد. اما در قوانین عادی ما بحث درخواست مجوز مطرح شده و آنچه هست اینکه به هر حال باید این هماهنگی صورت بگیرد تا راهپیمایی با قبول مسوولیت و مسوولانه باشد و در شرایط خوبی برگزار شود. کاری که آقای موسوی و کروبی انجام دادند قبول مسوولیت به سهم خودشان است.”
مشاور حقوقی میرحسین موسوی، پیش‌‌تر در اظهار نظری جداگانه گفته بود: “اگر حاکمیت واقعا مخالف دیکتاتوری است، بگذارد مردم ایران و جنبش سبز دست به راهپیمایی و تظاهرات مسالمت‌آمیز بزنند تا معلوم شود وضعیت حاکمیت در ایران بهتر است یا وضعیت مبارک و بن علی در مصر و تونس”.
اکبر هاشمی‌رفسنجانی، رییس مجلس خبرگان و رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز، با انتشار پیامی به مناسبت اعتراضات مردم مصر و تونس، گفت: “باید مطمئن باشیم که این خیزش محدود به این دو کشور نخواهد بود و باران اراده مردم در بسیاری از کشورهای دنیا که هنوز بر بستر استبداد، آرامش قبل از طوفان دارند، سیل بنیان‌کنی خواهد شد و روند امور را هرچند کند به سوی دخالت مردم بر سرنوشت خویش می‌برد.”
وی همچنین در قسمتی از پیام خود با ذکر این نکته که “همه چیز از نازکی پاره می‌شود، ظلم از ضخامت” افزوده است: “مردمی که مار گزیدگی استبداد و پادزهرهای نامطمئن حامیان استکباری را چشیده‌اند و دیده‌اند، امروزه از هر ریسمان سیاه و سفیدی می‌ترسند و به حق می‌خواهند لگام حکومت‌ها را در روند درست دموکراسی به دست مردم و منتخبان واقعی مردم بدهند.”
در تحولی دیگر، مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم نیز، با انتشار بیانیه‌ای به مناسبت روز بیست و دوم بهمن،
آورده است: “نظامی که بر اساس ظلم، بی‌قانونی و نادیده گرفتن حقوق مردم قرار گیرد، پایه‌های آن به حکم سنت الهی درهم فرو می‌ریزد. همچنان که در این روزگار شاهدیم که چگونه ملت‌های مظلوم و ستمدیده منطقه در برابر حکومت‌های خودکامه حاکمان دست‌نشانده اجانب ایستاده‌اند و یقینا ایستادگی مردم در برابر این مستبدان فرجام آن پیروزی خواهد شد، چرا که این سنت قطعی الهی است که ظلم پایدار نمی‌ماند.”
از سوی دیگر، حزب مشارکت، که به دنبال اعتراضات پس از انتخابات از سوی وزارت کشور منحل اعلام شده، در بیانیه‌ای، ضمن حمایت از این راهپیمایی، اعلام کرده است: “اعلام راهپیمایی 25 خرداد از سوی رهبران جنبش سبز ایران به حمایت از انتفاضه دموکراسی خواهی منطقه نشانه پیوستگی و همبستگی ملت ایران با مردم تونس و مصر است. جبهه مشارکت ایران اسلامی با استقبال از این پیشنهاد از همه مردم می خواهد در صورت صدور مجوز راهپیمایی ، یکپارچه و متحد ،حمایت خود را از مردم این دو کشور ابراز دارند.”
همچنین مجمع نمایندگان ادوار مجلس نیز، در بیانیه خود درباره راهپیمایی 25 بهمن، گفته است: “به موازات کم‌رنگ کردن نقش مردم، مسدود کردن آزادی‌های قانونی ومدنی؛ ناکارآمدی مدیریت سیاسی کشور وسومدیریت‌ها، اتخاذ خط مشی‌های نسنجیده وبرنامه های نادرست موجب گردید که روند شاخص‌های اقتصادی ومعیشتی مردم شیب نزولی پیدا کند.”
این مجمع در بیانیه خود همچنین ضمن انتقاد از شرایط موجود، خواستار برگزاری انتخابات آزاد وبدون نظارت استصوابی ـ– با نظارت نهادهای مردمی و رسانه‌های آزاد ـ– آزادی زندانیان سیاسی، آزادی رسانه‌ها و روزنامه‌ها، ازمیان برداشتن سانسور و فیلتر وپارازیت، آزادی احزاب وگروه‌های سیاسی وآزادی حق برگزاری اجتماعات و راهپیمایی‌ها، به رسمیت شناختن حقوق مردم وحق انتخاب کردن و انتخاب شدن گردیده و همچنین اینکه: “تشکیل یک گروه حقیقت‌یاب مرکب از کارشناسان حقوقی بی‌طرف برای بررسی روند برگزاری انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری وحوادث پس از آن از جمله تیراندازی درمیدان آزادی در روز 25 خرداد 1388، حمله به کوی دانشگاه تهران در 25 خرداد 1388، حوادث خون‌بار 30 خرداد، وقایع روز عاشورا وکشتار عزاداران، ماجرای کهریزک، دادگاه‌های پس از انتخابات، اعترافات تلویزیونی، شکایت زندانیان سیاسی از آنچه در ماجرای باز جویی ها گذشته است وشکایت زندانیان سیاسی از سردار مشفق و سایر موارد پرداخته وگزارش روشن وکاملی از آنچه در کشور گذشته است دراختیار مردم گذاشته شود.”
25 بهمن و مخالفان
به نظر می‌رسد درخواست مجوز راهپیمایی برای روز 25 بهمن، به نوعی اصول‌گرایان را دچار بهت کرده و به همین دلیل هنوز واکنش رسمی و مشخصی از سوی آنها ابراز نشده است. بخصوص آنکه در ماه‌های گذشته بسیاری از اصول‌گرایان اعلام کرده بودند جنبش سبز به اتمام رسیده است.
در یکی از نخستین واکنش‌ها به درخواست راهپیمایی موسوی و کروبی، روزنامه کیهان آن را اقدامی هدایت شده از سوی اسرائیل دانست.
کیهان با اشاره به درخواست موسوی و کروبی، نوشت: “آنها می‌دانند امکان احیای فتنه و آشوب را ندارند و درخواست اخیر را به این منظور مطرح کرده‌اند که اندکی از بار تحقیرها مبنی بر اینکه بی‌عرضه و بی‌خاصیت هستند، کاسته شود”.
این روزنامه پیش از این نیز هم‌زمان با درخواست موسوی و کروبی برای برگزاری راهپیمایی در سالگرد انتخابات سال گذشته، نوشته بود: “درخواست مجوز برای راهپیمایی 22خرداد که از سوی چند گروه مدعی اصلاحات به وزارت کشور ارائه گردیده با هدف و انگیزه رد این درخواست تهیه شده است… طی چند روز آینده سران فتنه بیانیه ای صادر کرده و در آن اعلام خواهند کرد که چون وزارت کشور مجوز راهپیمایی نداده است برای پیشگیری از سرکوب هواداران جنبش سبز(!) در روز 22 خرداد هیچگونه راهپیمایی و تحرک خیابانی نخواهیم داشت!”
از سوی دیگر جعفر شجونی، دبیرکل جامعه وعاظ کشور، در سخنانی در رشت، با اعلام اینکه “فتنه‌گران ناخالصی انقلاب بودند و انقلاب اسلامی ایران با تقابل با آنها خالص شده است”، گفت: “روحانیت، سپاه، بسیج و دانشگاه برای سرکوب فتنه بیدار است.”
