“حدود 91 درصد پذیرفته شدگان دوره های روزانه از یکی از 48 نوع سهمیه استفاده می کنند”. علی عباسپور تهرانی رییس کمییسون آموزش و تحقیقات مجلس ضمن اعلام این مطلب که عصرایران سایت نزدیک به تحول خواهان اصول گرا آن را منتشر کرد، خبر داد که با ابلاغ علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی، کمیته ویژه ای سهمیه های کنکور را بررسی خواهد کرد.
نظام سهمیه بندی که از سال 63 و در ابتدای انقلاب ایران تعیین شد یکی از تبعیض آمیز ترین اقدامات آموزش عالی درایران بوده که به گفته بسیاری درمخالفت کامل با قانون اساسی است. دانشجویان سهمیه ای جزو ضعیف ترین دانشجویان به لحاظ نمره تلقی می شوند، در حالیکه هر کسی که سهمیه شامل حال او می شود باید حداقل نمره قبولی غیرسهمیه ای ها دردانشگاه ها را کسب کرده باشد.
این در حالی است که خبرگزاری ها اخیرا از جایگزینی سهمیه رزمندگان با سهیمه بسیجیان نیز خبر داده اند. خبری که باعث شد که بسیج دانشجویی دانشگاه های صنعتی شریف، امام صادق(ع)، تهران، صنعتی امیرکبیر، خواجه نصیر، علامه طباطبایی، علم و صنعت و شهید بهشتی درنامه ای خطاب به سرلشکر جعفری فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تاکید کنند: “فرزندان خمینی(ره) هیچ گاه نیازی به سهمیه کنکور، معافیت از خدمت سربازی و هیچ امتیاز دیگری نداشته و ندارند چرا که عملکرد بسیجیان انقلاب با معیارهای مادی سنجیده نمی شود.”
البته این نامه برآن تاکید نداشت که قانون اساسی جمهوری اسلامی با هرنوع تبعیض و از جمله این دست ازسهمیه بندی ها مخالف است. نمایندگان مجلس نیزهنوز اعلام نکرده اند 48 نوع سهمیه ای که به زعم عباسپور تهرانی، مجلس درحال حاضر درحال بازنگری آن است آیا مغایرتی با قانون اساسی دارد یا خیر؟
با وجود سخنان رییس کمییسون آموزش و تحقیقات مجلس مبنی بروجود 48 سهمیه کنکور، اما تبعیض دراشکال مختلف آن کماکان ادامه دارد تا جایی که خبرگزاری ایسکا نیوز نوشته است که از آبان سال گذشته تا کنون، یعنی طی 24 آزمون برگزار شده بیش از 87 هزارو 400 نفر از اعضای جامعه ایثارگری ازسامانه تایید سهمیه کنکور اسفتاده کرده اند.
همزمان اسدالله عباسی، عضوکمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی به سایت حیات گفته است که طرح سهمیه کنکور ایثارگران و رزمندگان باید در مجلس اصلاح شود.به گفته وی بسیجیان فعال و رزمندگان به خاطر ارزش ها و معنویات به جنگ رفتند و در حال حاضر نیز عضو بسیج هستند نه به خاطر سهمیه کنکور به همین دلیل باید شان آنها حفظ شود و بازنگری در سهمیه کنکور ایثارگران صورت گیرد.سهمیه کنکور ایثارگران و رزمندگان در حال حاضر 40 درصد است که باید نسبت به آن بازنگری صورت گیرد. وزارت علوم، سازمان سنجش، کمیسیون آموزش تحقیقات و سازمان های متولی امور ایثارگران باید در جلسات مشترک به اصلاح سهمیه بندی کنکور بپردازند.
یکی از اهداف طرح سهمیه بندی پذیرش دانشجویان در دانشگاه ها تقویت نیروهای خود وسازمان دهی آنان دربسیج دانشجویی دانشگاه ها بود است.
تسهیلات ورود به دانشگاه‌ها
در حال حاضر جامعه ایثارگری ( خانواده شهداء ـ جانبازان انقلاب اسلامی وخانواده آنها ـ آزادگان و خانواده آنها ـ رزمندگان و جهادگران جنگ تحمیلی ) در آزمون های ورودی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور در مقاطع مختلف از سه سهمیه قانونی شاهد، رزمندگان و خانواده شهدا به علاوه قانون الزام استفاده می‌کنند. اما اینکه چرا سایت شاهد از سه سهمیه یاد می کند درحالی که درعمل 4 سهمیه در دفترچه ضوابط قید شده اس، خود موضوعی قابل تامل به نظر می رسد. سهمیه شاهد به صورت 5% اضافه بر ظرفیت کل دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی جهت تسهیل ورود فرزندان شهداء، اسراء، مفقودین و همچنین جانبازان بالای 70% و فرزندان جانبازان 50% و بالاتر و فرزندان آزادگان در مراکز آموزش عالی در نظرگرفته شده است.
استفاده کنندگان از این سهمیه جهت قبولی در رشته مورد تقاضا باید حداقل 75% نمره آخرین فرد پذیرفته شده بدون سهمیه را در رشته محل مورد نظر کسب کرده باشند، کلیه مشمولین سهمیه شاهد در سهمیه رزمندگان نیز گزینش می‌شوند. سهمیه بعدی سهمیه رزمندگان است که این سهمیه تحت عنوان عمومی قانون ایجاد تسهیلات برای ورود رزمندگان و جهادگران داوطلب درتاریخ 30/11/67 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و مجدداً در تاریخ های 11/9/71 و 9/5/73 مورد اصلاح قرار گرفته است. براساس این قانون 40% از ظرفیت دانشگاه‌ها در آزمون سراسری، کاردانی پیوسته، جامع علمی کاربردی، کاردانی به کارشناسی و 20% ظرفیت دانشگاه‌ها در مقاطع کارشناسی ارشد و بالاتر به واجدین شرایط اختصاص می‌یابد. کسب حداقل 75% نمره آخرین فرد پذیرفته شده در آزمون سراسری و کاردانی پیوسته و غیره. 80% در آزمونهای تحصیلات تکمیلی برای استفاده کنندگان از این سهمیه الزامی است. مشمو لین این سهمیه عبارتند از : دارندگان سهمیه شاهد – آزادگان و همسران آنها - جانبازان 25 % تا 69 %– همسران جانبازان 50 % و با لا تر.دردفترچه قوانین وضوابط ورود به دانشگاه ها تاکید شده که آزمون های دانشگاه آزاد اسلامی سهمیه رزمندگان با ظرفیت 40% در آزمون سراسری و 20% در آزمون تحصیلات تکمیلی این دانشگاه اعمال می شود.
در سهمیه خانواده شهداء که مصوب سال های 63 شورای عالی انقلاب فرهنگی است علاوه بر همسران شاهد، منسوبین درجه اول شهداء شامل برادران و خواهران و والدین شهداء می‌توانند از این سهمیه بهره‌مند شوند. میزان ظرفیت این سهمیه ثابت نبوده و هرساله به نسبت تعداد داوطلبان خانواده شهداء به کل داوطلبان در هر کد رشته ظرفیت خاصی را به خود اختصاص می‌دهد. حدنصاب لازم در این سهمیه 85% نمره آخرین فرد قبولی بدون سهمیه در هر رشته محل است. این سهمیه صرفاً در آزمون سراسری اعمال می‌شود، لیکن در آزمونهای کاردانی پیوسته و جامع علمی کاربردی نیز خواهران و برادران و والدین شهداء می‌توانند از سهمیه ایثارگران ( رزمندگان) استفاده کنند.
اما به زعم کارشناسان تبعیض آمیز ترین قوانین سهمیه بندی، قانون الزام است. این قانون مصوب سال 77 مجلس شورای اسلامی است و براساس آن کلیه افراد مشمول سهمیه شاهد و رزمندگان در صورت عدم قبولی در رشته محل‌های انتخابی خود، در رشته محل‌های پیشنهادی سازمان سنجش در صورت تمایل مورد پذیرش قرار خواهند گرفت. این پیشنهاد بصورت کارنامه جایابی در اختیار افراد مشمول قرار خواهد گرفت و داوطلب مجاز به انتخاب یک کد رشته خواهد بود. قانون الزام فقط در آزمون سراسری سازمان سنجش اجرامی‌شود. حداقل 14 محور از 48 محور سهمیه بندی دانشگاه ها برای خانواده شهدا ورزمندگان و…. به این شرح است:1- فرزندان شهداء 2- فرزندان جانبازان 50% و بالاتر ـ3- فرزندان آزادگان، جانبازان 70% و بالاتر، 4- فرزندان و همسران جانبازان 25% تا 49% بشرط مجاز بودن در انتخاب رشته بادرخواست خود دراضافه ظرفیت 5% شاهد 5- همسران شهداء ـ6- همسران جانبازان 50% و بالاتر7- همسران آزادگان ـ جانبازان 25% تا 49% ـ آزادگان 8- برادران و خواهران والدین شهداء 9- آزادگان 10- همسران آزادگان ـ 11- همسران جانبازان 50% و بالاتر ـ جانبازان 25% و بالاتر( به شرط عدم استفاده در آزمون قبلی و در صورت استفاده با داشتن شش ماه خدمت داوطلبانه در جبهه و یا 10% جانبازی اضافی ضروری است. ) 12- ـ‌فرزندان جانبازان 50% و بالاتر 13- همسران آزاده 14- فرزندان شهداء ـ فرزندان جانبازان 50% و بالاتر ـ فرزندان آزادگان ـ آزادگان - همسران شهداء ـ همسران جانبازان 50% و بالاتر ـ همسران آزاده ـ جانبازان 25% و بالاتر( به شرط عدم استفاده در آزمون قبلی و در صورت استفاده برای شرکت در مقطع ارشد می‌بایست 6 ماه جبهه داوطلبان یا 10% جانبازی اضافی و برای شرکت در مقطع دکترای 12 ماه جبهه داوطلبان یا 20% جانبازی اضافی داشته باشد.)