قائم مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر گفته است در مقوله اعتیاد به شهرها بیشتر از روستاها پرداخته می‌شود در حالی که در روستاها مشکل مصرف موادمخدر رو به افزایش است. علی‌رضا جزینی همچنین با اشاره به اینکه مصرف مواد مخدر در بین زنان ۳۳ درصد افزایش داشته، گفته است: “به صورت کلی ۵۵ درصد مصرف‌کنندگان متاهل هستند و ۷۵۰ هزار نفر از خانواده‌ها درگیر موضوع اعتیاد شده‌اند. در سال گذشته ۳۵۴ هزار مورد دستگیری داشتیم که ۲۳ درصد آنها مصرف‌کننده و معتاد کف خیابان بوده‌اند.”
اوایل اردیبهشت ماه هم رئیس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر مجمع‌تشخیص‌مصلحت‌نظام در گفت‌وگو با روزنامه شرق از افزایش مصرف گل (حشیش صنعتی) در میان دختران و زنان کشور ابراز نگرانی کرده و گفته بود: “ما در این زمینه آماری نداریم اما گزارش‌های میدانی ما این موضوع را تأیید می‌کند، حتی افزایش تعداد مراجعه‌کنندگان به مطب‌ها که در سابقه مصرفشان به «گل» اشاره می‌کنند، بدون اینکه بدانند مخدر است.”
تابوی اعتیاد زنان
معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده چندی پیش اعلام کرد که نرخ رشد اعتیاد زنان بسیار بیشتر از مردان و گاهی تا حدود دو برابر است. به گفته او، دامنه اعتیاد زنان از مناطق کم برخوردار و حاشیه‌نشین به سطح عام‌تری از جامعه مانند باشگاه‌های ورزشی و سالن آرایش‌های زنان کشیده شده است. به گفته شهیندخت مولاوردی، فقر اقتصادی و فرهنگی، از جمله عواملی است که خانواده‌ها را درگیر اعتیاد می‌کند.
علی‌رضا جزینی، قائم مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز پیش‌تر و در پایان سال ۹۳ آمارهایی اعلام کرد که در برخی موارد نشانگر وخیم‌تر شدن اوضاع نسبت به سال قبل‌اش بود. از جمله به گفته این مقام مسئول، در هشت ماهه اول سال پیش، ۲ هزار نفر بر اثر عوارض مصرف مواد مخدر جان خود را از دست دادند که افزایشی نزدیک به ۶ درصد نسبت به گذشته را نشان می‌دهد. بنا بر آمارهای رسمی ستاد مبارزه با موادمخدر که برگرفته از آمارهای پزشکی قانونی است ۲۷۹ زن معتاد درسال ۹۳ جان خود را از دست داده‌اند که این آمار نسبت به سال ۹۲، ۳۳ درصد افزایش داشته است. سعید صفاتیان، رئیس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر مجمع‌تشخیص‌مصلحت‌نظام در گفت‌وگو با روزنامه شرق علت این افزایش مرگ و میر را “اوردوز، مراجعه بیشتر به پزشکیقانونی، تمایل بیشتر پزشکیقانونی در مرگ زنان معتاد برای کالبدشکافی، تغییر الگوی مصرف به سمت مواد صنعتی و افزایش ناخالصی‌ها در مواد مخدر” دانسته و گفته است: “مسائلی چون افزایش شمار مراکز و تنوع مواد مخدر، احساس ایمنی بیشتر توزیع‌کنندگان مواد روانگردان در آرایشگاه‌ها و سالن‌های ورزشی، ضعف‌های جسمانی دختران در سنین نوجوانی و گاه نیاز آنها به مصرف بیش‌ازحد از دلایل رشد مرگ‌ومیر زنان بر اثر اعتیاد هستند.”
به اعتثاد این مقام مسئول “ مشکلات شخصیتی، اضطراب، بیماری‌های جسمی، شکست تحصیلی و عشقی و تحت‌فشاربودن از سوی خانواده یا مسئولیت‌پذیرنبودن خانواده‌ها در قبال فرزندانشان از جمله دلایل گرایش زنان و دختران جوان ما به موادمخدر است.”
لیلا ارشد، مددکار اجتماعی و مدیرعامل نخستین مرکز گذری کاهش آسیب اعتیاد زنان در ایران به “روزآنلاین” می‌گوید: “اقدامات درمانی اعتیاد برای زنان هم‌پای مردان پیشرفت نکرده. هنوز مساله اعتیاد زن، تابویی است که سدی برای راه درمان اعتیاد زن محسوب می‌شود و شرم آنها و ترس از خانواده‌ها، مانع مراجعه زنان به مراکز ترک اعتیاد است.”
به گفته او به دلیل شرایط اجتماعی و فرهنگی موجود در کشور، اعتیاد زنان تابو محسوب می‌شود و جامعه آن را بسیار ناپسندتر و غیر قابل قبول‌تر از اعتیاد مردان می‌داند، به این علت زنان به همین مراکز محدودی هم که وجود دارد کمتر مراجعه می‌کنند و کمتر حمایت می‌گیرند. از سوی دیگر، امکان ایجاد حمایت‌های اجتماعی هم برای زنان کمتر است؛ آن هم در حالیکه زنان معتاد نسبت به مردان معتاد با مشکلات بیشتری روبه رو هستند: “برخی مسئولان و مقامات بیشتر از مردم به مراکز حمایتی زنان انگ و برچسب می‌زنند و دلیلش هم تنها این است که گروه هدف گروه متفاوتی است و نیاز به حمایت و توجه بیشتری دارد.”
۱ ۵ تا ۱ ۹ سالگی سن شروع اعتیاد زنان
مشاور دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در امور زنان و خانواده سال گذشته آمارهایی در زمینه اعتیاد زنان ارائه کرد که با استناد به آن، زنان ۹.۳ درصد از جمعیت معتادان را زنان تشکیل می‌دهند و بیشترین ماده مصرفی آنها به ترتیب تریاک، شیشه و کراک است.
به گفته زهرا بنیانیان ۶۲ درصد زنان معتاد متاهل هستند و به دلیل اعتیاد همسر، مشکلات خانوادگی و فقر به سمت مصرف مواد رفته‌اند.
او همچنین عنوان کرد که “زنان معتاد، به خاطر پنهان کاری، نبود حمایت اجتماعی، عدم رهایی از اعتیاد و حفظ آبرو بیشتر از مردان در پنهان‌کاری اعتیاد خود دامن می‌زنند و این به منزله عدم بازگشت آنان به زندگی سالم برای همیشه است.”
از دیگر آمارهای ارائه شده، اعلام بازه سنی ۱۵ تا ۱۹ سالگی به عنوان مرحله شروع به مصرف مواد مخدر در نیمی از زنان معتاد ایرانی است که از آن به عنوان “سن بحرانی مصرف” نام برده شده. همان زمان، شهیندخت مولاوردی، معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده هم با بیان اینکه اعتیاد مرزهای تحصیل، فرهنگ و دین را درنوردیده است، تاکید کرده بود: “هیچکس نمی‌تواند مدعی شود که اعتیاد، تنها مختص یک گروه یا طبقه خاص از جامعه است.”
سالار مرادی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس به روزنامه شهروند می‌گوید: “یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین دلایل گرایش به‌سمت مصرف موادمخدر، مشکلات اقتصادی و بیکاری است. تحقیقات نشان می‌دهد که دختران و زنان ما که گرفتار معضلات اقتصادی به‌ویژه بیکاری هستند، بیش از مردان و پسران منزوی شده‌اند و همین انزوا آنها را به‌سمت پاتوق‌ها و جمع‌هایی هدایت می‌کند که خودشان گرفتار ناهنجاری‌های بسیار اجتماعی ازجمله مصرف موادمخدر هستند. به همین دلیل است که بخش عمده تمرکز دولت و دستگاه‌های اجرایی ازجمله وزارت کشور و بهزیستی برای رفع مشکلات اقتصادی افراد و اقشار آسیب‌پذیر هزینه می‌شود. بازهم تاکید می‌کنم که تحقیقات نشان داده، بیکاری دختران یکی از عوامل اصلی گرایش آنها به‌سمت مصرف موادمخدر و سپس اعتیاد شدید است.”
