نام ۴ روزنامه نگار ایرانی در فهرست ۱۰۰ نفره ای که از سوی سازمان گزارشگران بدون مرز به عنوان قهرمانان اطلاع رسانی در جهان منتشر شده به چشم می خورد. ژیلا بنی یعقوب، سیامک قادری، سعید متین پور و عدنان حسن پور، ۴ روزنامه نگاری که نقطه اشتراک شان محرومیت از روزنامه نگاری است.
گزارشگران بدون مرز نخستین بار است که اقدام به انتشار چنین فهرستی می کند.
همزمان در ایران، انجمن دفاع از آزادی مطبوعات که دور جدید فعالیت خود را بعد از ۵ سال توقف آغاز کرده، جایزه قلم طلایی سال ۹۲ خود را به اعظم طالقانی اهدا کرده است. اعظم طالقانی از فعالان ملی مذهبی، نماینده دور اول مجلس شورای اسلامی و دبیر کل جامعه زنان انقلاب اسلامی است. او صاحب امتیاز نشریه توقیف شده پیام هاجر و دختر آیت الله طالقانی است.
عیسی سحرخیز، عضو شورای مرکزی انجمن دفاع از آزادی مطبوعات در مصاحبه با “روز” درباره اهدای این جایزه به خانم طالقانی توضیح می دهد: انجمن دفاع از آزادی مطبوعات طی ۵ سال گذشته به دلیل تحولاتی که پیش آمده بود خود به خود فعالیت اش به حالت تعلیق درآمد. در سال ۸۸ تعدادی از اعضای شورای مرکزی، مثل من، آقای زیدآبادی و آقای صمیمی که دستگیر شده بودیم، تعداد دیگری هم دستگیر شدند و خود به خود این مساله باعث شد که انجمن نتواند فعالیتی داشته باشد. وقتی فعالیتی نداشت این جایزه را هم که یکی از اصلی ترین فعالیت هایش بود نمی توانست اهدا کند. در دوره جدید که انجمن فعالیت هایش را شروع کرد هرچند سه عضو شورای مرکزی قبلی یعنی آقای سیف زاده، آقای زیدآبادی و آقای صمیمی در زندان هستند، تعدادی هم به دلیل فشارهایی که بود جلای وطن کرده اند. اما انجمن در چند ماه گذشته خود را بازسازی کرد و اعضای جدید به شورای مرکزی اضافه شدند. انجمن ملاقات هایی انجام داد که یکی ملاقات با آقای هاشمی بود و عکس های آن منتشر شد، ملاقات های دیگری هم بوده و انجمن با توجه به روال همیشگی خود برای روز جهانی آزادی مطبوعات، خانم اعظم طالقانی را در این دوره انتخاب و معرفی کرد.
او در پاسخ به این سئوال که چه شاخص هایی باعث شد خانم طالقانی را به عنوان برنده جایزه قلم طلایی انتخاب کنید می گوید: خانم طالقانی همانطور که در خبر انجمن است یکسری فعالیت هایی را پیش از انقلاب و بعد از انقلاب داشت و در حوزه نشر و انتشار مجله هم فعال بود. نشریه پیام هاجر ایشان، نشریه بسیار فعالی بود و در دوره آقای هاشمی جلوی آن را گرفته بودند و یا نشریه هفتگی را به صورت غیرقانونی مانع انتشار هفتگی اش می شدند. اتفاقا همین آقای انتظامی که الان معاون مطبوعاتی است آن موقع مدیرکل مطبوعاتی بود و تماس گرفت و مانع از انتشار شد ولی در دوران اصلاحات پیام هاجر منتشر وعاقبت در جریان توقیف فله ای، توقیف شد. خانم طالقانی فعالیت های دیگری در حوزه فعالیت های اجتماعی داشته و مبارزات بسیار زیادی برای محدود کردن سانسور و خودسانسوری کرده. نامه نگاری هایی انجام می دهد و فعالیت هایی در دفاع از حقوق شهروندی و آزادی قلم و بیان در کشور انجام می دهد.مجموعه فعالیت هایی که انجمن مد نظر داشت باعث شد خانم طالقانی را به عنوان یک شاخص برگزیند.
او می افزاید: شاخص دیگری که وجود داشت این بود که در دوره های قبلی آقایان این جایزه را برده اند و با توجه به رویکرد مثبتی که دولت اعتدال دارد و سعی می کند خانم ها را در پست های اجرایی قرار دهد، طبیعی است که انجمن هم فکر می کرد باید این ضعف را که در سالهای گذشته خانم ها برنده نبودند به گونه ای جبران بکند و چه بهتر از شرایط جدید جامعه که شاهد حضور زنان و فعالیت های بیشتر آنها هستیم و فکر کردیم این اقدام می تواند گام مثبتی باشد.
به گفته آقای سحرخیز، استمرار مبارزه و دفاع از حقوق شهروندی از ملاک های اصلی برای برگزیدن افراد است: انجمن دفاع وظیفه خود می داند از مدافعان آزادی ها حمایت بکند. افرادی که قبلا این جوایز را گرفته اند در یک دوره آقای انصاری راد بودند که در آن زمان رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس ششم بودند. زمانی مهندس سحابی دریافت کرد.به آقای بورقانی بعد از فوت شان توانستیم این جایزه را بدهیم. آقای صدرحاج سید جوادی و آیت الله منتظری. متاسفانه تعدادی از دریافت کنندگان قلم طلایی طی سالهای گذشته فوت کرده اند. نکته دیگری که ضرورت دارد تاکید کنم این است که اعضای شورای مرکزی فکر می کردند باید افرادی را که سابقه دار هستند و در طول عمرشان در جهت آزادی ها و دفاع از آزادی ها اقدام کرده اند برگزینند و به جوان تر ها که شاید اسم و رسم بیشتری دارند ندهند چون ما هر روز در جامعه شاهد این هستیم که افراد امروز اقدامی انجام می دهند و فردا اقدامی مخالف آن می کنند. استمرار مبارزه و استمرار دفاع از حقوق شهروندی ملاک بسیار مهمی بود که خانم اعظم طالقانی به طور کامل داشت.
قهرمانان اطلاع رسانی جهان
نام ۴ روزنامه نگار ایرانی در فهرست ۱۰۰ نفره منتشر شده از سوی سازمان گزارشگران بدون مرز با عنوان قهرمانان اطلاع رسانی جهان به چشم می خورد. چهار روزنامه نگاری که سه نفر آنها در زندان به سر می برند و یک نفر دیگر آزاد ولی براساس حکم دادگاه محروم از روزنامه نگاری است. ژیلا بنی یعقوب که یکی از این ۴ روزنامه نگار است نوشته است: من و این سه نفر(سعید متین پور، سیامک قادری، عدنان حسن پور) یک اشتراک مهم داریم: هیچ کدام فعلا نمی توانیم در هچ روزنامه ای کار کنیم، آن سه نفر به دلیل اینکه در زندان هستند و من چون از سوی دادگاه ممنوع القلم هستم. آنها سعی کرده اند در زندان نیز روزنامه نگار باقی بمانند و من نیز بیرون از تحریریه روزنامه هایی که(به خاطر ممنوعیت قانونی) به من کار نمی دهند، سعی کرده ام روزنامه نگار بمانم، با همین وبلاگ کوچک، با همین صفحه فیس بوک… من روزنامه نگارم.
او افزوده: ما روزنامه نگاریم… ما با روزنامه نگاری زندگی می کنیم نه با روزنامه ها.
ژیلا بنی یعقوب، روزنامه نگار و مدیر سایت کانون زنان ایرانی است. او از بازداشت شدگان پس از انتخابات جنجال برانگیز ۲۲ خرداد ۸۸ بود که از سوی شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب به یکسال حبس تعزیری و ۳۰ سال محرومیت از روزنامه نگاری محکوم شد. حکم زندان وی به اجرا درآمد و او پس از تحمل یک سال و با پایان یافتن محکومیت اش از زندان آزاد شد.
سیامک قادری، روزنامه نگار و خبرنگار سابق خبرگزاری ایرنا، خبرگزاری دولت جمهوری اسلامی است که به نشراکاذیب، تبلیغ علیه نظام، توهین به رئیس جمهور و رئیس قوه قضائیه و همچنین فعل حرام متهم وبه ۴ سال حبس تعزیری و ۸۰ ضربه شلاق محکوم شده است.
این روزنامه نگار در بند ۳۵۰ زندان اوین زندانی است و ۲ ماه و ۹ روز دیگر به پایان محکومیت اش باقی مانده. فرزانه میرزاوند، همسر او در مصاحبه با “روز” می گوید: تا کنون حتی یک ساعت هم مرخصی نداده اند و با اتصال بازداشت موقت اش به حکم همچنان در زندان ماند. یعنی بازداشت موقت اش اینقدر تمدید شد که حکم صادر شد و همچنان در زندان ماند. مرخصی ندادند، ملاقات های حضوری هم که دادند در تمام این سالها از تعداد انگشتان دست فراتر نمی رود.
او می افزاید: ۴ سال بی هیچ مرخصی توی آن محیط زندان بودن واقعا خیلی سخت است. نه به خاطر من، نه به خاطر علی، به خاطر خودش نیاز است هوایی تازه کند وحتی لحظه ای هوای بیرون را استشمام کند. اما تاکنون هیچ مرخصی ندادند، ما همچنان منتظریم این مدت هم به پایان برسد و سیامک آزاد شود.
سیامک قادری بر اساس برخی اخبار منتشر شده به اتفاق محمدرضا پورشجری (وبلاگ نویس زندانی در زندان قزل حصار) برنده جایزه هلمن همت نیز شده است هرچند این خبر هنوز از سوی سازمان دیده بان حقوق بشر اعلام نشده. همسر آقای قادری در واکنش به انتخاب همسرش به عنوان یکی از قهرمانان اطلاع رسانی جهان و همچنین جایزه هلمن همت می گوید: حقیقتا بخواهم خدمت تان بگویم خوشحال هستیم. نه فقط جامعه روزنامه نگاران بلکه خیلی از مردم برای جنبش سبز هزینه داده اند. این انتخابی که شده تنها مربوط به سیامک نیست، این جایزه برای همه روزنامه نگارانی است که در بند هستند؛ همه روزنامه نگارانی که برای اطلاع رسانی هزینه دادند.
او می افزاید: طبیعتا ما خوشحال هستیم و می دانیم این جایزه ها قبلا هم به افراد برجسته ای اهدا شده خصوصا جایزه هلمن همت. این جایزه در واقع افتخار جنبش سبز و افتخار تمام زندانیان است نه فقط سیامک. کسانی که هزینه دادند، زندان رفتند، و زندگی شان را از دست دادند. بچه های شان را دور از خودشان بزرگ کردند. خانواده های شهدای جنبش سبز که عزیزان شان را از دست دادند. این افتخار تنها سیامک نیست افتخار تمام زندانیان جنبش سبز است.
سعید متین پور، روزنامه نگار آذربایجانی دیگر روزنامه نگار ایرانی است که نامش در فهرست ۱۰۰ نفره گزارشگران بدون مرز به عنوان قهرمان اطلاع رسانی اعلام شده. او از سوی شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به ۸ سال زندان محکوم شده و از تیرماه ۸۸ تاکنون بدون مرخصی در زندان به سر می برد. متین پور، روزنامه نگار هفته نامه یارپاق و همکار روزنامه های محلی استان آذربایجان بوده. عطیه طاهری، همسر او در مصاحبه با “روز” می گوید: سعید تاکنون حتی یک روز هم به مرخصی نیامده و هرگز به مرخصی او موافقت نکرده اند. نزدیک ۶ سال است که بدون مرخصی در زندان است، بعد از قضیه حمله به بند ۳۵۰ و ضرب و شتم بچه های زندانی، سعید هم آسیب دیده بود اما دیروز که مادر و برادرش با او ملاقات کرده اند می گفتند وضعیت عمومی اش خوب است هرچند که طی ۲ هفته بیش از ۱۰ کیلو لاغر شده است.
عدنان حسن پور، دیگر روزنامه نگاری است که در فهرست گزارشگران بدون مرز به عنوان قهرمان آزادی اطلاع رسانی معرفی شده. او بیش از ۸ سال است که در زندان به سر می برد و در سال ۸۶ به اتهام محاربه به اعدام محکوم شده بود. حکم اعدام وی پس از نقض از سوی دیوان عالی کشور، به ۱۵ سال حبس تعزیری تبدیل شده.عدنان حسن پور، عضو تحریریه روزنامه توقیف شده اسو است.
