در حالی که کندی سرعت اینترنت در هفته گذشته موجب نارضایتی کاربران و نیز نگرانی آنها از اقدامات دولت برای کنترل کامل اینترنت و ایجاد محدودیت های جدید برای شهروندان شده بود، وزیر ارتباطات از به راه افتادن طرح موسوم به “اینترنت ملی” در هفته آینده خبر داد و اعلام کرد در نخستین گام، ارتباط بیش از ۴۲ هزار کامپیوتر بخش های دولتی با اینترنت جهانی به طور کامل قطع خواهد شود.
به نوشته تابناک، رضا تقی پور گفته است: “شبکه ملی اطلاعات تا هفته آینده در کل کشور برای تمامی دستگاههای اجرایی عملیاتی می شود و حدود ۴۲ هزار دستگاه دولتی تمامی ارتباطاتشان از شبکه اینترنت به شبکه ملی منتقل خواهد شد. هم اکنون تفکیک شبکه اینترنت از شبکه ملی اطلاعات برای دستگاههای دولتی در ۲۹ استان انجام شده است. این پروژه تا هفته دیگر در کل کشور و در تمامی مراکز سوئیچ استانییعنی ۳۱ استان عملیاتی و طی مراسمی پرده برداری می شود. کلیات اجرای این پروژه به تمامی دستگاهها ابلاغ و به صورت عملیاتی نیز با تمامی وزارتخانه ها مسائل مربوطه مطرح شده است”.
همزمان معاون وی در امور دیتا هم از قطع دسترسی به برخی سرویس های موتور جستجوگر “گوگل” خبر داده و علت ایجاد این محدودیت را “تصمیم کمیته بررسی مصادیق مجرمانه” دانسته است.
به گزارش خبرگزاری مهر، علی حکیم جوادی گفته است: “برای برخی سرویس های گوگل و البته تنها در بخش تجارت الکترونیک شرکت هایی که از این مسیر تبلیغات می کرده اند، محدودیت ایجاد شده است. در ارتباط با گوگل محدودیت خاصی در بخشهای مختلف آن نیست و تنها در بخش تجارت الکترونیک، شرکت هایی که از این مسیر تبلیغات می کرده اند، محدود شده اند”.
او می افزاید:“محدودیت دسترسی به کاربردهای گوگل از طریق وزارت ارتباطات نبوده و این وزارتخانه تنها نقش واسطه را در اعمال محدودیت برای مصادیق مجرمانه ایفا می‌کند. هم اکنون دسترسی شرکت هایی که از طریق گوگل نسبت به بازاریابی، فروش و تبلیغات اقدام می کردند بنا به دلایلی از سوی مراجع تصمیم گیر و کمیته تعیین مصادیق محدود شده اند”.
این محدودیت ها در حالی اعمال شده که خبرگزاری ایتنا به تازگی آمارهایی درباره میزان استفاده کاربران ایرانی از گوگل منتشر کرده و طی آن نوشته بود: “براساس آخرین بررسی ها هم اکنون دسترسی به سرویس هایی همچون یوتیوب، گوگل درایو، بلاگر و… در ایران ممکن نیست.در همین حال براساس نتایج تحقیقات به عمل آمده که پیش از این از سوی خبرگزاری مهر منتشر شده است کل سود موتور جستجوی گوگل در سال ۲۰۱۱ حدود ۳۶ میلیارد دلار بوده که سود این موتور جستجو از کاربران ایرانی در سال گذشته، ۴۴۳ میلیارد تومان – البته با قیمت دلار ۱۶۰۰ تومانی - تخمین زده شده است. براین اساس هر ایرانی روزانه به طور میانگین ۵ بار در گوگل جستجو می‌کند و میانگین سالیانه تعداد دفعات جستجو در گوگل توسط کاربران ایرانییکهزار و ۸۲۵ بار اعلام شده است. در این بررسی‌ها مشخص شده که ۴۰ درصد کلیک کاربران ایرانی روی لینک‌های تبلیغاتی ظاهر شده در نتایج جستجو است و ۳.۷ بار تعداد دفعاتی است که کاربران ایرانی در سال بر روی لینک‌های تبلیغاتیکلیک می‌کنند. براین اساس میانگین درآمد گوگل به ازای هر کلیک بر لینک‌های تبلیغاتی ۰۴.۱دلار و میانگین درآمد سالیانه گوگل از هر کاربر ۳.۷ دلار است و در مجموع این موتور جستجو از کاربران ایرانی طییک سال۲۷۷ میلیون دلار درآمد کسب کرده است”.
انتشار خبر راه اندازی سراسری اینترنت ملی با واکنش برخی از رسانه های داخلی و خارجی مواجه شده است.
در همین باره، هفته نامه عصر ارتباطات در واپسین شماره خود چنین نوشته است:” شبکه ملی اطلاعات در قانون برنامه پنجم تعریف شده و قرار است تبادل و به اشتراک‌گذاری رایگان اطلاعات روی آن صورت گیرد اما وزارت ارتباطات در نخستین فاز نسبت به جداسازی اینترنت از اینترانت روی آن اقدام کرده و نام آن را فاز نخست شبکه ملی اطلاعات گذاشته است.ظاهرا جداسازی این دو و تشکیل دو شبکه مستقل اینترنت و اینترانت در لایه تفکیک پهنای باند شرکت ارتباطات زیرساخت از شرکت مخابرات ایران است که نام فاز نخست شبکه ملی اطلاعات روی آن گذاشته شده است.شرکت‌های مخابرات ایران و زیرساخت ارتباطات که دو سال پیش بر سر میزان بدهی هر یک به دیگری به چالش برخوردند و این ناشی از عدم تفکیک شبکه این دو شرکت از یکدیگر بود، موجب شد تا این دو در توافقی نسبت به تفکیک شبکه‌‌ها از یکدیگر و صدور فاکتورهای واقعی برای شرکت مخابرات ایران به ازای میزان پهنای باند مصرفی و نگهداری مخابرات از شبکه زیرساخت اقدام کنند. بر همین اساس شرکت مخابرت ایران سال ۸۹ روترهایی را خریداری کرد تا نسبت به تفکیک شبکه خود با زیرساخت اقدام کند و در سال ۹۰ نسبت به واردات و تجهیز آنها اقدام کرد و به تازگی آنها را در ۲۸ استان کشور به جز استان‌های چهار محال بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد نصب کرده است. در همین هنگام رضا تقی‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از تفکیک دو شبکه اینترنت و اینترانت در ۲۸ استان به عنوان فاز نخست شبکه ملی اطلاعات خبر داد. شبکه‌ای که این نوع جداسازی از همان ابتدای کار به عنوان یکی از نگرانی‌ها بدل شده بود و اولین اولویت این وزارتخانه نیز بود”.
سایت کلمه نیز با ابراز نگرانی نسبت به گفته های وزیر ارتباطات می نویسد: “پس از انتخابات مخدوش ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ و اعتراضات مردمی به آن، موضوع گسترش فیلترینگ و نیز راه اندازی شبکه ملی اینترنت مورد توجه حکومت قرار گرفت و با قطع یا کاهش سرعت اینترنت و گسترش فیلترینگ، صحبت از طرحی با عنوان اینترنت پاک یا حلال و ملی هم به میان آمد.تاکنون تاریخ های مختلفی برای راه اندازی اینترنت ملی مطرح شده است. نگرانی بسیاری از شهروندان این است که اجرای این طرح در فازهای بعدی به اعمال محدودیت‌های بیشتر بر اینترنت یا حتی قطع دسترسی ایرانیان به اینترنت منجر شود، اما کارشناسان می گویند اجرای این طرح با کیفیت فعلی استفاده از اینترنت را با محدودیت بیشتری از آنچه که هم اکنون هست، مواجه نمی کند”.
پیش از این، دکتر شهشهانی رئیس دانشکده ریاضیات دانشگاه صنعتی شریف که از وی به عنوان بنیانگذار اینترنت در ایران یاد می شود به روزنامه قدس گفته بود:“اگر بیشتر مردم بدانند اینترنت ملی یعنی چه، با آن مخالف خواهند بود. چون مدلی که مطرح است، شبیه چیزی است که در چین وجود دارد. متأسفانه این روزها تمام الگوبرداری های ما از چین است، شاید در بسیاری امور تقلید خوب باشد، ولی در همه امور جواب نمی دهد. جریانی که واقعیت دارد و از آن به اینترنت ملی یاد می شود یعنی اتصالهای داخلی خوب و گسترده ای داشته باشیم، ولی همه اتصال های خارجی مان از یک کانالهای قابل کنترل عبور کند. اکنون هم شاید ۹۵ درصد اتصال ایران از طریق مخابرات انجام می شود، با فیبر نوری، بنابراین وقتی وارد بسیاری از سایت ها می شوید فیلتر شده است. در واقع اینترنت ملی یعنی همین! پس چندان نمی تواند مورد توجه واقع شود”.
تا کنون بسیاری از مقامات جمهوری اسلامی، بروز نارضایتی های عمومی از حاکمیت را ناشی از امکان دسترسی شهروندان به اینترنت دانسته اند.
این مقامات بارها گفته اند که اینترنت “دشمن حکومت ایران است” و سایت هایی چون فیس بوک و توئیتر در ایران مورد استفاده جاسوسی قرار می گیرند.
وزیر ارتباطات که این روزها می کوشد مردم را از نگرانی نسبت به اجرای این طرح درآورد، خود بارها از اینترنت به عنوان یک “تهدید” سخن گفته است.
او سال گذشته و با طرح موضوع “اینترنت پاک” گفته بود: “اینترنت ابزاری بسیار قوی در انقلاب های رنگی مورد استفاده و بهره برداری قرار می گیرد و گوگل تمامی اطلاعاتش را در اختیار سازمان سیا قرار می دهد.اعتمادی به اینترنت نیست، از همین رو ما اینترنت پاک را به تعبیری موازی با شبکه اینترنت در کشور راه اندازی می‌کنیم. وجود آسیب‌های امنیتی درکنار آسیب های فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی در شبکه اینترنت موجب شده است که کشورها، شبکه موازی با اینترنت راه‌اندازی کنند اینترنت کنونی بر مبنا و اساس تئوری‌های اومانیستی و لیبرالیستی است. اینترنت برای جوامع خطرناک است و نیاز به باز تعریف دارد در این راستا طرح اینترنت پاک ارائه شده است”.
حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات هم سال گذشته از گسترش شبکه‌های اجتماعی در اینترنت به‌عنوان “تهدیدهای جدید” علیه جمهوری اسلامی یاد کرده و گفته بود: “سرویس‌های اطلاعاتی اینترنت را به‌وجود آورده‌اند و اطلاعاتی به شما می‌دهند که در واقع آن چیزی که شما می‌خواهید نیست بلکه آنچه که خود می‌خواهند به شما می‌دهند و اطلاعات شما را می‌گیرند”.
غلام‌رضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیر‌عامل ایران نیز گفته بود: “یاهو و جی‌میل هیچ امنیتی ندارند و هر مطلبی از طریق این دو سرویس ارسال شود ابتدا به مرکز کنترل این دو سرویس کپی شده و سپس به فرد گیرنده ارسال می‌شود. برای مقابله با این موضوع هر چه سریع‌تر باید زیرساختی به نام اینترنت ملی در کشور ایجاد شود”.
راه اندازی اینترنت ملی در حالی صورت گرفته است که به نوشته ایرنا، درآخرین جلسه هیات دولت، حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات به عنوان عضو دائم شورای عالی فناوری که آیت الله خامنه ای اعضای حقیقی آن را انتخاب می کند، برگزیده شده است.
