پس از انتشار مقاله ای افشاگرانه در خصوص درآمد های میلیاردی افراد دخیل در پروژه فیلترینگ اینترنت در ایران، یک عضو کمیته فیلترینگ و تعیین مصادیق مجرمانه خواستار “هوشمندسازی فیلترینگ” شد تا جلوسوء استفاده های احتمالی از این ابزار سانسور گرفته شود.
سایت “تابناک”هفته گذشته با انتشار گزارش مستندی فاش کرد که فیلترینگ اینترنت در ایران سودهای کلان میلیاردی برای دست اندرکاران این روش سانسور به همراه داشته است.
تابناک با محاسبه ضریب متقاضیان فیلتر شکن و با توجه به اینکه تمامی سازندگان و ارائه دهندگان فیلترشکن ها از نزدیکان افراد دخیل در پروژه فیلترینگ هستند، از در آمد ماهانه ۴۴ میلیارد تومانی این باندها خبر داده بود.
تابناک نوشته بود: “کاربران ایرانی اینترنت در حدود ۱۱ میلیون نفر هستند. با این رقم، می‌توان گفت که کاربران ایرانی عضو فیس‌بوک بیش از چهار میلیون نفر هستند. فیلترینگ بی‌ضابطه که دایره آن حتی سایت‌های علمی را در بر گرفته باعث شده بیشتر ایرانیان با استفاده از فیلترشکن، هرروزه تمرین قانون‌شکنی کنند”.
تابناک افزوده بود: “۴۸ ساعت بعد از فیلتر کردن وی‌چت، ۴۱ درصد از چهار و نیم میلیون نفر استفاده‌کننده از وی‌چت، روی گوشی موبایل خود فیلترشکن نصب کردند. حال باید دید چه کسانی از فیلترینگ در محیط اینترنت و فیلتر اپلیکیشن‌های موبایلی منتفع می‌شود.با از کار افتادن فیلترشکن رایگان سایفون، ایرانیان امروز برای دور زدن فیلترینگ باید یک وی‌پی‌ان خریداری کنند. در حال حاضر اشتراک یک‌ماهه ارزان‌ترین وی‌پی‌ان چهار هزار تومان است که البته این فیلترشکن ارزان، توانایی گذر از فیلتر فیس‌بوک و توییتر را ندارد و باید سرویس‌هایی مانند کریو، تونل پلاس و… را خریداری کرد که به مراتب گران‌تر هستند.اگر آمار وزیر فرهنگ را در ارتباط با ایرانیان عضو فیس‌بوک درست فرض کنیم و با توجه به قیمت ارزان‌ترین فیلترشکن، در حال حاضر فقط کاربران ایرانی عضو فیس‌بوک ماهانه ۱۶ میلیارد تومان ناقابل به جیب فروشندگان فیلترشکن می‌ریزند. اما اگر تعداد کاربران ایرانی فیس‌بوک را ۱۱ میلیون نفر در نظر بگیریم، این رقم به ماهانه ۴۴ میلیارد تومان می‌رسد. نکته قابل توجه اینکه این ارقام فقط برای کاربران فیس‌بوک است”.
به نوشته این سایت “در حال حاضر میانگین قیمتی فیلترشکن‌های سرویس موبایل چیزی حدود ۶ هزار تومان است. با این حساب فقط در ۴۸ ساعت اولیه ۱۱ میلیارد و ۷۰ میلیون تومان توسط کاربران اپلیکیشن موبایلی وی‌چت، فیلترشکن خریداری شده است. با این حساب گروه اولی که از فیلترینگ چه در اینترنت و چه موبایل سود می‌برند، فیلترشکن‌فروشان هستند. این سئوال اینجا مطرح می‌شود که اساسا این فیلترشکن‌فروشان چه کسانی هستند که نه‌تنها سایت‌هایشان فیلتر نیست، بلکه برای خود حساب بانکی دارند و فروش آنلاین انجام می‌دهند؟ آیا شناسایی این افراد توسط پلیس سخت است یا اراده و قصدی برای شناخت و برخورد با آنها نیست؟گروه دیگری که از فیلترینگ و بخصوص مسدود شدن اپلیکیشن‌های موبایلی منتفع می‌شوند، اپراتورهای تلفن همراه هستند. طبیعتا با فراگیر شدن استفاده از این اپلیکیشن‌های موبایلی، برقراری ارتباط که تنها هزینه اندک اینترنت را برای کاربر در پی دارد، میزان استفاده مردم از پالس‌های گران‌قیمت خطوط تلفن همراه به شکل گسترده‌ای کاسته می‌شود؛ امری که در ماه‌های اخیر مشهود بود و به سرعت نیز در حال توسعه نفر به نفر است و طبیعتا بخشی از هزینه‌های زندگی مردم و البته عدد بسیار بزرگی از درآمد اپراتورهای تلفن همراه را کاهش می‌دهد. دایره فیلترینگ روز به روز بزرگ‌تر می‌شود و توجیه فیلترینگ تحت عنوان مسائل شرعی نیز ماحصلی جز دین‌گریزی ندارد”.
انتشار این گزارش که با بازتاب خبری گسترده ای همراه بود موجب شد تا یک عضو کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه نسبت به آن واکنش نشان دهد و برای چندمین بار از لزوم “فیلترینگ هوشمند” سخن بگوید.
محمدعلی اسفنانی در گفت و گو با خانه ملت می گوید: “بحث هوشمندسازی فیلترینگ در شورای عالی مجازی و کمیته تعیین مصادیق مجرمانه مطرح شده است و در دستور کار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار دارد. تا زمانی که اینترنت بومی در کشور راه اندازی نشود و شبکه‌های جهانی متصل باشیم راهی جز پالایش نداریم که گاهی این کار با فیلترینگ امکان‌پذیر نیست. طرح اینترنت ملی می بایست اجرا می‌شد ولی تاکنون به دلایلی همچون کوتاهی دولت و نبود اعتبار لازم اجرا نشده و به طور کلی اراده جدی در این زمینه صورت نگرفته است”.
او می افزاید: “بحث هوشمندسازی فیلترینگ در شورای عالی مجازی و کمیته تعیین مصادیق مجرمانه مطرح شده است و انشاء‌الله وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در صدد است تا این کار را انجام دهد”.
گفتنیست وی در حالی از معطل ماندن پروژه اینترنت ملی به دلیل عدم تخصیص اعتبار کافی خبر داده که طی دو سال گذشته میلیاردها تومان از خزانه کشور خرج این برنامه شده است و حتی تقی پور، وزیر پیشین مخابرات نیز به صورت نمایشی یکبار از اینترنت ملی رونمایی کرده بود.
جمهوری اسلامی در حالی هزینه کلانی را صرف محدود کردن دسترسی شهروندان به اینترنت می کند که در منطقه خاورمیانه ایرانیان بیشترین کاربران سایت های دوست یابی هستند و بیشترین لغاتی که در موتورهای جستجو در ایران سرچ شده به مسائل جنسی مربوط است.
