فشار اقتصادی بی سابقه،و نا امیدی از بهبود شرایط سیاسی-اجتماعی که از زمان سرکوب اعتراضات مردمی در سال ۸۸ رو به افزایش گذاشته، خود را در آمارهایی که اخیرا درباره شیوع اختلالات روانی در ایرانیان منتشر شده، نشان می دهد. کمتر از یک ماه قبل رئیس اداره سلامت روان وزارت بهداشت از شیوع ۶.۲۳ درصدی انواع اختلالات روانی در ایران خبر داد و موجب شوک به رسانه‌ها و ناظران شد.حالا نتایجی از یک تحقیق منتشر شده که نشان می‌دهد بیش از ۸۰ درصد خانوارهای ایرانی در سال گذشته افسردگی داشته‌اند.
در آخرین آمارهای منتشر شده از وضعیت سلامت روانی در ایران، افسردگی و اضطراب به عنوان شایع‌ترین اختلالات روانی در بین جامعه ایرانی اعلام شده‌است.
در این میان سهم زنان ۵.۲۶ درصد و در مردان ۸.۲۰ درصد بوده و ۲۰ درصد کودکان نیز دچار اختلال روحی، افسردگی و اضطراب هستند.
به نوشته سلامت نیوز، عباسعلی ناصحی گفته است: “براساس نتایج این مطالعه که بر روی هفت هزار و ۸۷۶ نفر در گروه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال، طی سال‌های ۹۰-۸۹ صورت گرفت میزان شیوع اختلالات روانی در زنان ۵.۲۶ درصد و در مردان ۸.۲۰ درصد است. همچنین براساس نتایج این مطالعه شیوع ابتلا به اختلالات خلقی در کشور به طور متوسط ۶.۱۴ درصد است که این آمار در زنان ۱۷,۳ و در مردان ۱۱,۹ درصد است. شیوع اختلال افسردگی نیز در کشور به طور متوسط ۱۳,۶ و در زنان ۵.۱۶ و در مردان ۷.۱۰ درصد است”.
این در حالیست که آمارهای این مقام دولتی از سوی بسیاری از کارشناسان مورد تردید قرار گرفته و به دور از واقعیت های جامعه ایران تلقی شده است. در همین راستا یحیی شادی گندم آبادی، کارشناس مسئول پیشگیری و مبارزه با بیماری های شبکه بهداشت و درمان به سایت شفاف گفته است: “سطح آگاهی مردم در مورد سلامت روان شان بسیار پایین است. اکثر افراد دارای اختلالات روانی از بیماری خود خبر ندارند و اگر هم خبر داشته باشند نمی‌دانند که این اختلالات قابل درمان است و باید به کجا مراجعه کنند. فقط یک چهارم این افراد برای درمان مراجعه می کنند و از این افراد هم ۱۰ تا ۱۵ درصد بیماری خود را پی گیری می کنند”.
وی،مشکلات روانی در جامعه را به کوه یخی تشبیه کرده که تنها نوک آن پیداست ولی چون مردم از انگ خوردن می ترسند به پزشک مراجعه نمی کنند.همچنین به گفته وی
بالاترین نرخ شیوع اختلال روانی مربوط به افسردگی و اضطراب است.
آنطور که سایت فرارو بازتاب داده، پرویز مظاهری دبیر انجمن روانپزشکی ایران نیز به تازگی آمارهای تکان دهنده ای از وضعیت سلامت روانی جامعه داده است.
او گفته: “تمام اختلالات روانپزشکی از جمله افسردگی، دلایل زیستی، اجتماعی و ژنتیک دارد. در چند سال اخیر آمار اختلالات روانی که افسردگی جزئی از آن است، افزایش یافته و می‌توان گفت ۵ تا ۳۰ درصد افراد جامعه، دچار افسردگی هستند”.
او افزوده است: “آلودگی‌های صوتی، محیطی، مشکلات اقتصادی، گرانی و مشکلات خانوادگی از جمله دلایل ایجاد اختلالات روانی و افسردگی به شمار می رود. امروزه پدر و مادر و خانواده مجبورند برای تامین معاش، ساعات بیشتری را در بیرون از خانه کار کنند که در نتیجه ارتباط کلامی، عاطفی بین اعضای خانواده کمتر شده است. فرد افسرده، به مرور احساس ناامنی و عدم امنیت می‌کند که حتی ممکن است دست به خودکشی هم بزند ولی ما نمی‌توانیم این موضوع را در رسانه‌ها به‌ویژه رسانه ملی مطرح کنیم…. متاسفانه ۵۰ درصد بیماران افسرده برای درمان مراجعه نمی‌کنند. این افراد در طولانی مدت به معلول روانی تبدیل می‌شوند که دیگر قادر به کار نیستند، از زندگی لذت ببرند و به تدریج بازده کار‌یشان پایین می‌آید. قرار است ۱۰ درصد تخت‌‌های بیمارستان عمومی به بیماران روانی اختصاص پیدا کند. این مصوبه‌‌ای است که سال‌ها پیش در مجلس به تصویب رسیده ولی به دلایل مادی و مالی هنوز اجرا نشده است. طبق آماری که از سراسر کشور گرفتیم حدود ۴۰ درصد بیمارستان های کشور، این مصوبه را عملی کردند؛ چون در شهرهای کوچک تعداد بیمارستان ها محدود است و مجبورند این بیماران را هم پوشش دهند”.
سایت عبرت نیوز هم آمارهای دیگری به نقل از جعفر بوالهری ، رییس انستیتو روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره خودکشی منتشر کرده که نشان دهنده وخامت وضعیت روانی در جامعه ایران است.
به نوشته این سایت، بوالهری گفته است: “آمارهای ایران در زمینه خودکشی به مراتب بیش از بالاترین کشورهایی که خودکشی در آن، امری عادی است. کشوری مانند نیوزیلند در طول یکسال با نزدیک به ۲۷ مورد خودکشی در هر ۱۰۰ هزار نفر روبروست ولی مسئولان وزارت بهداشت می‌گویند از بین هر ۱۰۰ هزار ایرانی، سالانه بیش از ۶۰ نفر، اقدام به خودکشی می‌کنند، یعنی بیش از ۴۵ هزار مورد اقدام به خودکشی در یک سال. اکنون وضعیت درباره اقدام به خودکشی به اندازه‌ای وخیم شده است که اگر روانشناس، آموزش پیشگیری از خودکشی، کنترل خشم و بهداشت روان از نظام سلامت و تیم پزشک خانواده حذف شود، بطور حتم تا ۵۰سال آینده هم نمی توانیم برنامه های پیشگیری از خودکشی را در خانواده ها اجرا کنیم”.
او افزوده اقدام به خودکشی در ایران، ۱۰ برابر بیش از خودکشی های منجر به فوت است؛ خودکشی هایی که فرد در آن می میرد، شش نفر در هر یکصد هزار جمعیت است. برای همین، دکتر بوالهری پیشنهاد کرده بهداشت روان و پیشگیری از خودکشی جزو رسالت های پزشک خانواده قرار گیرد درغیر اینصورت اجرای این برنامه چندان موثر نخواهد بود.
همچنین روز گذشته، سایت آفتاب به نقل از محسن پهلوان یک روانشناس بالینی نوشت: “کمتر از ۲۰ درصد خانواده‌ها جو هیجانی شاد داشته و بیشتر خانواده‌ها جوی افسرده و مضطرب دارند. برخی از خانواده‌ها شکل خانواده خوابگاهی پیدا کرده و اعضای آن بدون داشتن هیچ حسی فقط در کنار هم زندگی می‌کنند. برخی از خانواده‌ها نیز جوی خشن داشته و اعضای آن با آنکه نسبت به هم بی‌اعتنا نیستند اما پرخاشگرند”.
