نامه ۴۷ سناتور جمهوریخواه آمریکا واکنشهای مختلفی را برانگیخته: توییتهای ظریف و یکی از سناتورها خطاب به یکدیگر، اعتراض برخی آمریکاییها به این نامه و سخنان باراک اوباما درباره همدستی “تندروهای ایران و آمریکا”.
محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه، یکی از فعالترین افراد پس از انتشار نامه سناتورهای آمریکایی بوده و به شکلهای مختلف نسبت به این نامه واکنش نشان داده است. در آخرین مورد از این دست، وزیر امورخارجه در سخنرانی خود در جمع اعضای مجلس خبرگان، گفت که در این نامه “در واقع به ما گفته میشود که ایالات متحده غیرقابل اعتماد است”.
به گفته ظریف: “هر چند مذاکره با آمریکاییها به جهت حضور تندروها در کنگره این کشور با مشکلات مواجه است، اما ما با توکل بر خدا و دعای مردم و ائمه اطهار علیهم السلام تلاش میکنیم مذاکرات را به یک نتیجه مطلوب برسانیم”.
او پیش از این نیز گفته بود که این نامه “به اعتقاد ما این نامه هیچ ارزش حقوقی ندارد و صرفا یک ترفند تبلیغاتی است”. او اضافه کرده بود که گرچه گفتوگوها همچنان ادامه دارد و توافقی حاصل نشده، اما “گروههای فشار در آمریکا آن چنان نگران شدهاند که با توسل به شیوههای غیرمتعارف بیش از هر چیز نشان میدهند که همانند نتانیاهو با هر نوع توافقی مخالفند”.
۴۷ سناتور جمهوریخواه چند روز پیش در نامهای سرگشاده به “رهبران ایران” نوشته بودند که “هرآنچه که به تصویب کنگره نرسد صرفا یک توافق اجرایی است… و رییسجمهور آینده میتواند بلافاصله این توافق اجرایی را باطل کرده و کنگره بعدی میتواند مفاد این توافقنامه را در هر زمان تغییر دهد”.
کاخ سفید روز شنبه نهم اسفندماه اعلام کرده بود که رییس جمهوری آمریکا، طرح تازه ارائه شده به سنا که به کنگره اجازه میدهد در هرگونه توافق احتمالی هستهای با ایران اعمال نظر کند را وتو خواهد کرد.
چند روز پیش محمدجواد ظریف از احتمال ارجاع توافق جامع هستهای به شورای امنیت سازمان ملل خبر داده بود تا اجرای آن برای همه طرفها الزامآور شود. مسالهای که البته با اعتراض اصولگرایان مواجه شده بود.
در واکنش به این نامه، باراک اوباما، رییسجمهور آمریکا، گفت که “برخی از اعضای کنگره نشان دادهاند که میخواهند خود را با تندروهای داخل ایران در یک ردیف” قرار دهند و “این یک ائتلاف غیرمعمول است”. جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید، نیز این نامه را “حزبی” و “چوب گذاشتن لای چرخ” مذاکرات هستهای توصیف کرده بود.
در تحولی دیگر کاربران آمریکایی در شبکه اجتماعی توییتر هشتگی با عنوان ۴۷ خائن -ـ اشاره به تعداد امضاکنندههای این نامه ـ- ساخته و به آن اعتراض کردند. این هشتگ پس از ساعاتی تبدیل به یکی از هشتگهای پرطرفدار در توییتر شد. برخی کاربران ایرانی نیز به حمایت از این کار پرداختند.
در توییتر اما اتفاقهای دیگری هم در جریان بود. تام کاتن، تهیه کنندهی این نامه، متن فارسی آن را در توییتر قرار داد و با منشن کردن جواد ظریف، خطاب به وی نوشت: “اگر ترجمه لازم داشتی”.
ظریف ساعاتی بعد و در پاسخ به توییت کاتن، متن انگلیسی پاسخ خود به سناتورها را منتشر کرد و با منشن کردن کاتن، خطاب به او چنین نوشت: “اگر احیانا ندیدهای. پاسخ من. به انگلیسی”.