دیوید آزبورن
توافق های جدید صورت گرفته بین آژانس بین المللی انرژی اتمی و ایران در راستای پذیرفتن نظارت آژانس بر عملکرد تاسیسات هسته ای این کشور ، سیاستمداران و کشورهای غربی را بر آن داشته تا به این اقدام ایران به عنوان گامی در جهت بهبود و حل مناقشات طولانی مدت بر سر برنامه های غنی سازی ایران بنگرند.
تنها چند روز قبل از انتشار آخرین گزارش آژانس بین المللی انرژی در مورد پرونده اتمی ایران – که انتظار می رفت به علت عدم همکاری این کشور با بازرسان آژانس بسیار تند و تیز باشد- ، تهران با درخواست آژانس مبنی بر بازدید از کارخانه آب سنگین اراک موافقت کرد.
در عین حال گزارش های رسیده از وین مقر آژانس بین المللی انرژی حاکی از آن است که مقامات ایران با تجدید نظر در عملکرد نظارتی غنی سازی اورانیوم در کارخانه نطنز موافقت خود را اعلام کرده اند تا از طریق دوربین های تعبیه شده آژانس تصویر شفاف تری از آنچه که در بخش غنی سازی می گذرد در اختیار بازرسان قرار دهند.
از سوی دیگر ، یکی از مقامات ایالات متحده که نخواست نامش فاش شود، کشورهای غربی را از خوش بینی بیش از حد در مورد ایران بر حذر داشت و گفت “ ایران هنوز به طور کامل نسبت به تعهدات خود به آژانس پایبند نیست و تا کنون همکاری بی قید و شرطی با بازرسان از خود نشان نداده است.”
انتظار می رود ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه و آلمان در نشست پیش روی خود در 2 سپتامبر، جلب موافقت چین و روسیه را جهت اعمال دور تازه ای از تحریم ها علیه ایران در دستور کار خود قرار دهند.
چندی پیش ، باراک اوباما به ایران هشدار داده بود چنانچه هدف این کشور از غنی سازی اورانیوم – آن طور که ایران ادعا می کند – دست یابی به فن آوری تولید انرژی است ، ایران موظف است تا اواسط سپتامبر مدارک و مستندات خود را در این رابطه در اختیار ایالات متحده قرار دهد. در غیر این صورت ، اوباما از اجلاس سران بیست کشور صنعتی که 24 همان ماه در پیتزبورگ برگزار می شود خواهان اعمال تحریم های بیشتر علیه ایران خواهد شد. یک دیپلمات اروپایی در همین رابطه گفت “ از آنجایی که آژانس مدت ها به دنبال جلب موافقت و همکاری ایران بوده و تا کنون واکنش مناسبی نیز از سوی این کشور ندیده است، به نظرمن از هرگونه تغییر رفتار از سوی ایران باید استقبال کرد.” در عین حال سیاستمدار دیگری با اشاره به غنی سازی پنهانی اورانیوم طی یک سال گذشته از سوی ایران و قبول نظارت بازرسان درست پیش از انتشار گزارش آژانس ، اقدامات ایران را شبهه برانگیز خواند.
دولت باراک اوباما پس از آغاز بکار ،خواهان برقراری مجدد روابط میان ایران و ایالات متحده شده و اعلام کرده بود این امر منوط به پایان بخشیدن به بحران برنامه های اتمی از سوی ایران خواهد بود. در حالیکه نا آرامی های پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران و انتخاب مجدد محمود احمدی نژاد، سیاست های ایالات متحده در قبال ایران را شدیدا تحت الشعاع خود قرار داد، کاخ سفید با توجه به فشار فزاینده در اسراییل و احتمال حمله نظامی این کشور به ایران کماکان پرونده اتمی ایران را مساله ای مهم می داند.
در عین حال از دید مفسران و کارشناسان غربی ، رییس جدید سازمان انرژی اتمی ایران علی اکبر صالحی شخصی است میانه رو که توانایی از پیش رو برداشتن موانع موجود در پرونده هسته ای ایران را دارد. ایران از سال گذشته ورود بازرسان آژانس را به کارخانه آّب سنگین اراک ممنوع کرد. به گفته ایران این کارخانه صرفا به منظور تحقیقات کشاورزی و تولید ایزوتوپ طبی احداث شده است. از سویی دیگر آژانس ادعا می کند مدت هاست از طریق دوربین های تعبیه شده در کارخانه هسته ای نطنز قادر به کنترل فعالیت های این کارخانه نیست.
منبع : ایندیپندنت ، 22 اوت