رسا قاضی نژاد
هرچند محمود احمدی نژاد مایل است اوضاع اقتصادی کشور را عادی جلوه دهد و با بیان اینکه “اقتصاد ما یک اقتصاد درون‌زاست” از وضعیت موجود دفاع کند اما در مقابل دوستان سابق او نیز دیگر نسبت به شعار های دولت نهم دچار ”تردید” شده اند و در این میان مجلس نیز مصر است از صندوق ذخیره ارزی دولت تحقیق و تفحص کند.
محمود احمدی‌نژاد دیروز در حاشیه بازدید نیمه کاره اش از نمایشگاه مطبوعات در گفتگو با خبرنگاران با بیان اینکه ”اقتصاد مادی و سرمایه‌داری امروز به پایان دوران خود رسیده و وارد یک دوران رکود و به معنای دیگر وارد اضمحلال شده است” ، تاثیر کاهش قیمت نفت بر اقتصاد ایران را رد وخاطرنشان کرد: “برخلاف اظهارنظر برخی از افراد که می‌گویند اگر در دنیای غرب کسی سرما می‌خورد ملت ما باید به خاطر آن تب کند، من عرض می‌کنم با طراحی‌ها و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته این موضوع تقریبا تاثیری بر اقتصاد ما نخواهد داشت. بخصوص با برنامه تحول اقتصادی که دولت در نظر دارد اجرا کند، انشاءالله بخش اساسی ارتباط ما با نوسانات قیمت نفت قطع خواهد شد و از بین خواهد رفت و مشکلی پیش نمی‌آید.“
هرچند احمدی نژاد در سالهای اخیر عملکرد اقتصادی دولت های قبل از خود را مورد انتقاد قرار داده اما در اظهارات دیروز خود بدون نام بردن از سید محمد خاتمی که در دوران ریاست جمهوری او قیمت نفت به پایین ترین حد خود رسید، گفت: “در دوره‌ای این کشور با نفت هشت دلار و 10 دلار اداره شد و من از همین جا به آن‌هایی که در کاخ‌های استکباری نشسته‌اند و فکر می‌کنند کاهش قیمت نفت به ما آسیب می‌زند و برخی از آنها گفته‌اند که کاهش قیمت نفت بحران سنگین در اقتصاد ایران به وجود می‌آورد، می‌گویم که نه خیر! همین‌طور که سقوط بانک‌ها و نظام مالی شما تاثیری بر اقتصاد ما نداشت کاهش قیمت نفت نیز تاثیر نخواهد داشت.”
با این حال دیروز احمدی نژاد با اشاره به نوسانات قیمت نفت گفت: “من همین‌جا اعلام می‌کنم که ما قادریم کشورمان را با قیمت نفت هشت دلار و پنج دلار نیز اداره کنیم. ایران یک ملت بیدار است و اقتصاد ما یک اقتصاد درون‌زاست. ما می‌توانیم از درون نیازهای خود را تامین کنیم؛ بنابراین اشکال قابل توجهی پیش نخواهد آمد. همین نوسانات قیمت محدود در بازار اتفاق می‌افتد، اما اقتصاد ما دچار مشکل اساسی نخواهد شد و برای رشد و توسعه صنعت و سرمایه‌گذاری ما اتفاق مهمی نمی‌افتد. ما خوشبختانه به اندازه کافی از نظر ارزی ذخیره داریم و پشتوانه‌مان قوی است.”
خوش چهره: تردید دارم
محمد خوش چهره را می توان از جمله نزدیکترین افراد به احمدی نژاد در زمان انتخابات خرداد و تیر 1384 دانست. او همان کسی است که در فاصله دور اول و دوم انتخابات ریاست جمهوری در مناظره با نوبخت حاضر شد و از برنامه های اقتصادی محمود احمدی نژاد دفاع کرد. دفاعی که اینک با سپری شدن سه سال به “تردید” تبدیل شده است.
محمد خوش چهره از نمایندگان مجلس هفتم بود که کم کم از احمدی نژاد دور شد.انتقادات مستقیم وی از دولت باعث شد تا نام وی در لیست نهایی اصولگرایان نزدیک به احمدی نژاد در انتخابات مجلس هشتم قرار داده نشود و در نتیجه او همراه دیگر منتقدان خودی دولت مانند سعید ابوطالب و امیر خادم از راهیابی به مجلس جدید باز ماند. او اینک در مصاحبه با روزنامه اعتماد گفته است: “در انتخابات ریاست جمهوری از شعارهایی دفاع کردم که اکنون نسبت به تحقق آنها به شدت دچار تردید هستم. در واقع این شعارها با این گونه عملکردها و بینش‌هایی که در دو سال و نیم گذشته شاهد آن بوده‌ایم امکان تحقق نخواهد داشت. متاسفانه باید اذعان کرد که شکاف طبقاتی در دولت نهم به بالاترین حد خود پس از انقلاب رسیده است. صرف نظر از مطالبات پاسخ داده نشده مردم، نیازها و واقعیت‌های موجود جامعه نیز پاسخ داده نشده و با اندازه‌گیری معیارها و شاخص‌های مدیریت کلان کشور، متاسفانه اعداد و ارقام شرایط قابل دفاعی را نشان نمی‌دهد.”
خوش‌چهره با بیان اینکه “اکنون نه تنها مشکلات توانفرسای مسکن برای مردم کم و سبد غذایی خانوار بهتر نشده بلکه در هر دو شاخص شرایط به مراتب بدتر شده است”، اضافه کرد: “این در حالی است که درآمدهای ارزی کشور که عمدتاً وابسته به نفت و مشتقات آن است تنها در 5⁄2 سال گذشته به رقم افسانه‌یی حدود 200 میلیارد دلار رسیده است. بنابراین شعارهای سرداده شده در خصوص رفاه، ضد خودش عمل کرده که نتیجه آن فقیرتر شدن فقرا و غنی‌تر شدن اغنیا است.”
تحقیق و تفحص
در هفته های اخیر هرچند احمدی نژاد سعی دارد با مطرح کردن طرح تحول اقتصادی اذهان عمومی را متوجه فعالیت و برنامه های جدید دولت کند اما در مقابل مجلس ضمن اعلام نارضایتی ضمنی خود، بخشی از مشکلات را هم ناشی از”عدم شفاف گویی دولت” دانسته است. به اعتقاد نمایندگان مجلس دولت آنها را در جریان استفاده از صندوق ذخیره ارزی قرار نداده است وبه همین دلیل پارلمان در نظر دارداز حساب ذخیره ارزی تحقیق و تفحص کند. در همین ارتباط محمدحسن ابوترابی، نایب رئیس مجلس هفته پیش به خبرگزاری فارس گفت که طرح تحقیق و تفحص از حساب ذخیره ارزی به هیات رئیسه مجلس ارائه شده است.
حساب ذخیره ارزی صندوقی است که در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی تاسیس شد تا مازاد درآمدهای نفتی ایران در آن نگهداری شود. با ادامه کاهش قیمت نفت و افزایش هزینه های عمومی در ایران، نگاه ها به سوی صندوق ذخیره ارزی دوخته شد. اما آن طور که به تازگی محمدرضا باهنر، نایب رئیس مجلس گفته، معلوم شده “اکنون در روز مبادا هستیم و پول چندانی در حساب ذخیره ارزی باقی نمانده است.“
آن هم در حالیکه چند هفته پیش محمود احمدی نژاد میزان موجودی این حساب را “محرمانه” و نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، به نقل از معاون ارزی بانک مرکزی ایران موجودی حساب ذخیره ارزی را ۲۵ میلیارد دلار اعلام کرده اند.
علی لاریجانی، رئیس مجلس پیش از این از محمود احمدی نژاد به علت آنچه “برداشت دولت از صندوق ذخیره ارزی بدون اطلاع مجلس” خواند، انتقاد کرده بود.
غیر از واکنش مجلس، مصطفی پورمحمدی رئیس سازمان بازرسی کل کشور و وزیر سابق کشور دولت احمدی نژاد نیز اخیرا اعلام کرد سازمان بازرسی گزارش میزان برداشت از حساب ذخیره ارزی را برای آیت الله خامنه ای رهبر ایران و سران سه قوه فرستاده است. پورمحمدی گفت که از “حساب ذخیره ارزی بیش از آنچه در قانون برنامه آمده، برداشت شده که البته بسیاری از آنها با مجوز مجلس بوده است.“