هم‌زمان با صدور بیانیه مشترک مطبوعاتی تهران و آنکارا درباره سفر اردوغان به تهران، اصولگرایان و برخی نمایندگان مجلس خواستار لغو سفر رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه به ایران شدند.
وب‌سایت رسمی حسن روحانی، رییس‌جمهوری، اقدام به انتشار بیانیه مشترک مطبوعاتی تهران و آنکارا کرده. براساس این بیانیه اردوغان علاوه بر دیدار با روحانی، به دیدار آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری‌اسلامی هم خواهد رفت. همچنین قرار است در این دیدار “تمامی ابعاد روابط دو جانبه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه مرور شده و در خصوص موضوعات منطقه ای و بین المللی تبادل نظر به عمل خواهد آمد”.
با این حال به نظر می‌رسد که اصولگرایان تمایلی به انجام این سفر نداشته باشند. آن‌گونه که جبار کوچکی‌نژاد، نماینده اصول‌گرای مجلس، اعلام کرده پنجاه نماینده مجلس در نامه‌ای خطاب به روحانی خواستار لغو سفر روحانی شده‌اند. وی همچنین خواستار آن شد که “اردوغان به طور رسمی” از ایران عذرخواهی کند.
هم‌زمان فاطمه الیا، دیگر نماینده مجلس نیز در گفت‌وگویی درباره سفر رییس جمهوری ترکیه به ایران گفت: “اردوغان در اظهارات خود اصل عزت را در سیاست خارجی ما نادیده گرفته و بهتر این است که سفر وی به تعویق بیفتد تا وی از ملت ایران عذرخواهی کند”.
اشاره این نمایندگان به سخنانی است که رجب طیب اردوغان هفته گذشته درباره حضور ایران در خاورمیانه بیان کرده بود. او در یک کنفرانس مطبوعاتی در این باره گفته بود: “ایران در تلاش برای تسلط بر منطقه است، آیا می‌شود این را تحمل کرد؟ این موضوع، ترکیه، عربستان و کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس را به ستوه آورده است. این امر واقعا تحمل‌کردنی نیست و ایران باید متوجه این مساله باشد”.
او همچنین تأکید کرده بود که “ایران باید دیدگاهش را تغییر دهد. ایران باید نیروهایش و هرچه که در یمن، سوریه و عراق دارد را بیرون بکشد و به تمامیت ارضی این کشور‌ها احترام بگذارد”.
این سخنان موجب احضار کاردار سفارت ترکیه در تهران شد. همچنین محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه جمهوری‌اسلامی در واکنش به سخنان اردوغان گفت: “کسانی که با اشتباهات استراتژیک و سیاست‌های بلند پروازانه خود، خسارات جبران‌ناپذیری به بار آورده‌اند، بهتر است با اتخاذ سیاست‌های مسوولانه از ظرفیت‌های موجود جهت ایجاد آرامش و همگرایی در منطقه استفاده کنند”.
این سخنان اردوغان البته با واکنش مسوولان و مقام‌های ایرانی، به خصوص اصولگرایان، مواجه شده بود. از جمله احمد توکلی، نماینده مجلس، خواستار تعویق سفر اردوغان شده و گفته بود: “وقتی رییس‌جمهور یک کشور آن قدر برای کشور همسایه خود احترام قائل نیست که در آغاز سفرش… اقدام به دخالت می‌کند، لازم نیست ما نسبت به ایجاد روابط با این کشور اشتیاق نشان دهیم”.
حمید رسایی از نمایندگان منتقد دولت در مجلس نیز پیرامون سخنان اردوغان موضع‌گیری کرد: “ توهین‌ها و هتاکی‌های اخیر آقای اردوغان نسبت به حاکمیت جمهوری اسلامی و مجلس سفر وی به ایران را بلا وجه می‌کند. امیدوارم دعوت‌کننده آقای اردوغان که شخص آقای روحانی هستند تا زمانی که وی تغییر مواضع نداده نسبت به این سفر تمایلی نشان ندهد”.
هم‌زمان منصور حقیقت‌پور، نایب‌رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز اردوغان را “متوهم” توصیف کرد و خواستار لغو سفر او به ایران شد: “وزارت خارجه باید متوجه باشد که این اظهارات آقای اردوغان متوجه همه ملت ایران است نه نمایندگان مجلس، بنابر این هرچه سریعتر سفر آقای اردوغان متوهم به ایران را لغو کند”.
با این حال رجب‌طیب اردوغان در واکنش به درخواست نمایندگان مجلس برای لغو سفر خود به ایران گفت: “این آنها نیستند که سفر ما را تعیین می‌کنند. ما می‌رویم یا نمی‌رویم این ما هستیم که در این خصوص تصمیم می‌گیریم. من در برنامه سفرم به ایران تغییری نداده‌ام در عین حال تحولات یمن را نیز دنبال می‌کنم”.
این سخنان اردوغان نیز باعث واکنش مجدد نمایندگان مجلس شد. از آن جمله احمد توکلی در این‌باره گفت: “موضع دوم آقای اردوغان برای ما ناگوارتر از موضع اول ایشان است؛ گویا ایران در روابط دو جانبه خطایی کرده و حالا ایشان نمی‌خواهد سفر خود را لغو کند، در حالی که باید ادب را رعایت می‌کرد و حرف اول خود را نیز پس می‌گرفت. وزارت خارجه باید سریعا تکلیف را روشن کند و سفر وی نیز لغو شود”.
با این حال به نظر نمی‌رسد که دولت روحانی چنین قصدی داشته باشد. نه تنها سفر اردوغان لغو نشده، بلکه او قصد دیدار با ایت‌الله خامنه‌ای را نیز دارد. دیداری که اگر انجام شود، می‌تواند باعث سکوت اصولگرایان درباره سفر رییس جمهوری ترکیه به ایران شود. باید منتظر ماند و دید که در ملاقات روحانی و خامنه‌ای با اردوغان، آیا اشاره‌ای به این اختلاف‌ها هم خواهد شد یا خیر.
