دولتی ها می گویند وصدا سیما هم مرتب تبلیغ می کند که “همه چیز آرام است” و اجرای طرح تحول اقتصادی، نه تنها موجب افزایش قیمت ها نشده که در بسیاری از موارد کاهش قیمت ها را هم رقم زده است.کار به جایی رسیده که یک مدیر وزارت بازرگانی گفته است حالابعد از هدفمند سازی، ایران توان سیر کردن 500میلیون نفر را دارد.
این در حالی است که وزارت ارشاد به مطبوعات دستورداده در مورد هدفمندی کالاها ننویسند و سپاه پاسداران هم به منتقدین هشدار داده است.
در همین راستا یک مقام دولتی گفته است: “ما قبل از اجرای قانون ذخیره‌سازی‌هایی داشتیم، برای اینکه نوسان قیمت کالاهای اساسی در بازار را کنترل کنیم بنابراین بخشی از سیاست تنظیم بازار ما نیز ذخیره‌سازی بوده و کل سیاست‌ها بر کنترل قیمت متمرکز نبوده است.”
معاون وزیر اقتصادی در مصاحبه با فارس می افزاید: “طبیعی بود که ما در ابتدا مکانیزم کنترل و نظارت را تقویت کنیم و فکر می‌کنم آنچه سبب شده تاکنون آرامش در بازار وجود داشته باشد، همین نظارت مستمر است. مردم هم از ما نظارت را می‌خواستند و الان هم انتقادات مردم عمدتا افزایش قیمت در برخی موارد و ضرورت اعمال نظارت است. ما باید نظارت را می‌داشتیم و طبیعی است هرچه بگذرد به روال عادی خود برمی‌گردد.”
آینده نیوز هم در راستای طرح “همه چیز آروم است” نوشت: “اگرچه عوامل روانی و تمهیدات ویژه به کارگیری شده از سوی احمدی نژاد زمینه تبلیغاتی و روانی موفقیت طرح را ایجاد کرده بود، اما همراهی بخش عمده افکارعمومی در اصلاح مشکلات ساختاری اقتصاد کشور و هماهنگی دستگاههای اجرایی نیز در موفقیت اجرای این طرح تا کنون موثر بوده است.”
ولی هنوز کسانی هستند که می توانندبگوینداجرای این طرح به این صورت مشکل سازست؛ از جمله نمایندگان مجلس که دیروز ایسنا خبر داد 18 تن از آنان در تذکری به رییس دولت ”خواستار اجرای سایر اجزای طرح تحول اقتصادی شدند.”
این سایر اجزا البته چندان روشن نشد، ولی مرکز پژوهش های مجلس به ریاست احمد توکلی افزایش تورم تا سقف 60درصد را پیش بینی کرده. الیاس نادران هم ضمن یک سخنرانی در بین انصار حزب الله گفته بود: “عوارض به فوریت و در یک زمان فوق‌العاده کوتاه‌مدت عارض میشود، یعنی اگر دولت تصمیم بگیرد قیمت حامل‌های انرژی را گران کند، عوارض و پیامدهای خود را روی خانوارها و اجتماع خواهد گذاشت، یعنی مردم از فردای روزی که افزایش قیمت صورت بگیرد، به صورت ملموس در زندگی خودشان آن را می‌بینند.”
با توجه به این تحلیل هاست که سخنان سخنگوی کارگروه طرح تحول خواندنی تر میشود.وی با طرح این پرسش که “آنچه منجر به افزایش قیمت تمام شده محصول میشود چیست” گفته: “تاکنون ما 4 مؤلفه اساسی افزایش قیمت در کشور را داشته‌ایم.
فرزین یادآور شد: بخش زیادی از قیمت تمام شده یک محصول در کشور ما وابسته به دستمزد است و وقتی دستمزد افزایش پیدا می‌کند منجر به افزایش قیمت تمام شده میشود.”
وی در ادامه افزوده: “دولت افزایش دستمزد را با منابع یارانه نقدی که به حساب خانوارها پرداخت، عملا جبران کرد و این هزینه به کارفرما منتقل نشده است.” فرزین دومین عامل در قیمت تمام شده را مواد اولیه عنوان کرد و گفت: “بخشی از واحدهای تولیدی ما به مواد اولیه وابسته‌اند و آن را از منابع خارجی تامین می‌کنند، در این رابطه نوسان نرخ ارز بر فعالیت آنها بسیار تاثیرگذار است… به عبارتی اگر نرخ برابری ریال در برابر دلار افزایش پیدا کند سریعا به واحد تولیدی منتقل و منجر به افزایش محصول میشود و ما تجربه این را در سال‌های گذشته داشتیم.”
وی چنین ادامه داده: “همانطور که می‌دانید با سیاستهای دولت نرخ ارز تثبیت شده و این توان را نیز دارد که برای دوره‌ای سیاست تثبیت را ادامه دهد، بنابراین از این منظر نیز افزایش قیمت بر تولیدکننده تحمیل نشده است… سومین عامل اثرگذار بر قیمت تمام شده بحث تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی است و از آنجا که عملا تغییری در نرخ سود بانکی نداشتیم از این جهت نیز افزایش هزینه‌ای به واحد تولیدی منتقل نشده است.”
معاون وزیر اقتصاد در عین حال تصریح کرد: “تنها منظری که می‌تواند منجر به افزایش قیمت تمام شده شود بحث انرژی است و آن نیز مربوط به سهم انرژی در قیمت تمام شده محصول است.”
یک مدیر دولتی هم در آماری تعجب برانگیز مدعی شد هم اکنون ایران توان سیر کردن 500 میلیون نفر را دارد.حمید علیخانی، معاون وزیر بازرگانی با اشاره به رونق کارخانجات مرتبط با گندم و آرد اظهار داشت: “پیش از این کارخانجات ما با ظرفیت 30 تا 35 درصد اشتغال فعالیت می‌کردند. کارخانجات ماکارونی با یک میلیون تن ظرفیت تنها 400 هزار تن تولید می‌کردند، لذا ما معتقدیم با اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها و افزایش رونق در این بخش می‌توانیم برای 500 میلیون نفر دیگر مواد غذایی تأمین کنیم و این مهمترین هدیه هدفمند کردن یارانه‌ها است و محصول فرمول جدید هدفمندی افزایش کیفیت است.”
بر شمردن این موارد در حالی است که دولت در واقع هدفمند سازی را بیشتر با پرداخت سهم یارانه ای وپرداخت های حما یتی مانند 80 میلیارد تومانی که به کامیون داران پرداخته، آغاز کرده است. بنزین حمایتی هم به میزان 50 لیتر وبه قیمت 100 تومان در باک های مردم است وهنوز بازار ومردم تاثیر ازاد سازی را درست درک نکرده اند.
به قول یک فروشنده موادغذایی “هنوزقبض های آب وبرق وگاز دم خانه مردم نرفته است.”
رمز موفقیت طرح
خبر آنلاین در گزارشی رمز موفقیت این طرح را در نرخ تورم دانست و نوشت: “نسبت حاصل از یارانه نقدی به کل هزینه خانوار گویای آن است که سهم یارانه نقدی در کل هزینه های جاری یک خانوار حدود 20 درصد است و تاثیر سیاستهای نظارتی و مهار قیمتی دولت در وزارت بازرگانی و وزارت صنایع باید جبران کننده 80 درصد دیگر از هزینه های را بکند که می تواند افزایش پیدا کنند و به عبارتی ساده تر می توان گفت سهم سیاستهای نظارتی و هدایتی دولت در جلوگیری ازکاهش رفاه خانوارهای ایرانی 4 برابر سهم یارانه نقدی است که در اختیار مردم پرداخت می شود.ازاینرو نباید نرخ تورم از بیست درصد تجاوز کند که در این صورت این طرح موفق است وگرنه شکست میخورد.”
آینده نیوز هم در نگاهی از همین زاویه موانعی را برای موفق شدن این طرح موثر میداند که قابل توجه است: “مانع نخست، پیامدهای زنجیره ای این طرح است، پیامدهای نخست نظیر خرید نان و ینزین به قیمت بالاتر در مرحله اول ظاهر شد، اما پیامدهای احتمالی بعدی که تاثیر افزایش قیمت انرژی، دستمزد و نان می باشد بر روی سایر کالاها و خدمات با فاصله یک تا 6 ماه پس از آغاز اجرای طرح ظهور خواهد یافت که این پیامدها می تواند منجر به افزایش شدید تورم ثانویه ناشی از هدفمندسازی کالاها باشد. مانع دوم، مشکلات ساختاری اقتصاد کشور است که با وجود یارانه‌ها کمتر خود را نشان می داد، اما از این پس بروز بیشتری خواهد یافت… سیستم غیرمتوازن و فرسوده حمل و نقل که عمدتا مبتنی بر حمل و نقل جاده‌ای با چندین برابر مصرف سوخت، آن هم برخورداری از ناوگان فرسوده و غیرایمن است، مشکلی اصولی در ساختار اقتصاد کشور است که به دلیل رایگان بودن گازوئیل خود را نشان نمی داد.اعتصابات پراکنده اخیر در حوزه حمل و نقل بار نیز نشان داد این مشکلات ساختاری با گفتاردرمانی دکتر احمدی نژاد و تقدیر از رانندگان قابل حل نیست و تنها راه حل، به کارگیری سیستم حمل و نقل ریلی به صورتی گسترده و فراتر از حالت معیوب، کند و فشل فعلی در کنار نوسازی ناوگان حمل و نقل جاده‌ای می باشد.”
تز دید این سایت “مانع سوم تصویر نادرست ارائه شده به افکار عمومی از تاثیرات هدفمندی یارانه ها است. واقعیت آن است که بر خلاف وعده داده شده به مردم مبنی بر باقی ماندن بخش مهمی از یارانه نقدی پس از اجرای طرح در جیب مردم، به دلیل عدم امکان تغییر رفتار مصرف در کوتاه مدت، عملا نه تنها یارانه حذف شده کمتر از یارانه نقدی نیست بلکه افزایش هزینه‌ها بیش از پول نقد داده شده به مردم هم خواهد بود و اتفاقا هدف از طرح نیز تغییر رفتار مصرفی مردم براثر علائم قیمتی است.”
