محبوبه نیک نهاد
برخلاف اظهارات مشاوران احمدی نژاد که معتقدند محبوبیت وی پس از دور اول سفرهای استانی “روندی صعودی و فزاینده” داشته است، نتایج آخرین نظرسنجی‌های یک مرکز رسمی افکارسنجی نشان می‌دهد که میزان این محبوبیت به شدت کاهش یافته است و 53 درصد از کسانی که در انتخابات گذشته به احمدی نژاد رای داده‌اند، اگر آن انتخابات در شرایط امروز تکرار شود دیگر به او رای نخواهند داد.
مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران (ایسپا) که همچون خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) به سازمان جهاد دانشگاهی وابسته است، دیروز در جلسه‌ای که با حضور نمایندگان احزاب اصلاح طلب و اصولگرا برگزار شد، به ارائه نتایج نظرسنجی‌های متعدد این مرکز درباره نگاه افکار عمومی به شخصیت‌ها و جناح‌های سیاسی پرداخت. این مرکز در آستانه رقابت‌های انتخابات مجلس، نظرسنجی‌های خود را در اختیار احزاب قرار داده و مدعی است که نتایج انتخابات آینده تا حد زیادی با توجه به تحولات جدید افکار عمومی که از این نظرسنجی‌ها به‌دست می‌آید، رقم خواهد خورد.
کاهش محبوبیت احمدی نژاد
نکته جالب و شایان توجهی که در نتایج نظرسنجی‌های اعلام شده از سوی ایسپا وجود دارد، تاکید این مرکز افکارسنجی بر کاهش شدید محبوبیت احمدی نژاد (به کمتر از نصف) است. این کاهش محبوبیت، نه تنها در سنجشی که درباره نحوه رای دادن مردم در صورت حضور همان نامزدهای انتخابات نهم در شرایط امروز انجام شده، دیده می‌شود، بلکه در ارزیابی‌های مردم از عملکرد دولت نهم نیز کاملا قابل مشاهده است.
این نظرسنجی همچنین از کسانی که دوره قبل به هر یک از کاندیداها رأی دادند، پرسیده که آیا امروز هم کماکان نگرش‌شان را حفظ کرده‌اند و یا این نگرش تغییر کرده است؟ نتیجه به‌دست آمده نشان می‌دهد: “47 درصد از کسانی که در انتخابات دوره گذشته به احمدی‌نژاد رأی دادند در انتخابات آتی نیز مجددا به وی رأی خواهند داد و این درحالی است که 53 درصد از آرای احمدی‌نژاد ریزش داشته است و این ریزش به سمت دیگر کاندیداها سوق پیدا کرده است. 16 درصد از این آرا به سمت هاشمی و 5 درصد به سمت قالیباف سوق پیدا کرده است. در این‌جا یک رقم 24 درصدی وجود دارد که نه به احمدی‌نژاد و نه به هیچ کاندیدای دیگری رأی نمی‌دهند. “
ارزیابی منفی از عملکرد دولت
همچنین بر اساس این نظرسنجی‌ها، 52 درصد از مردم در ارزیابی عملکرد دولت نهم، این دولت را در تحقق شاخص‌های مورد پرسش، “ناموفق” ارزیابی کرده‌اند. در این نظرسنجی که شاخص‌های “حفظ ارزش‌های اسلامی، عدالت اجتماعی، کنترل و مهار تورم، حفظ آزادی های عمومی، سیاست خارجی و تحقق وعده‌های انتخاباتی” مورد سوال قرار گرفته‌اند، 52 درصد از مردم، دولت نهم را در تحقق شاخص‌های فوق “ناموفق”، 31 درصد بینابین و تنها 17 درصد این برنامه‌ها را موفق ارزیابی کرده‌اند. میانگین به‌دست آمده در خصوص میزان موفقیت دولت احمدی نیز 13⁄39 از 100 بوده است.
افکارسنجی این مرکز نشان می‌دهد که ارزیابی پاسخ دهندگان از عملکرد دولت نهم در زمینه “حفظ ارزش‌های اسلامی، مثبت”؛ “عدالت اجتماعی، منفی”؛ “کنترل و مهار تورم، منفی”؛ “حفظ آزادی‌های عمومی، منفی”؛ “سیاست خارجی، مثبت” و در “تحقق وعده‌های انتخاباتی، منفی” ارزیابی شده است.
بر اساس نظرسنجی‌های ایسپا، ارزیابی افکار عمومی از عملکرد نظام سیاسی نیز مجموعا 47⁄11 درصد از 20 است که این ارزیابی شامل ارزیابی عملکرد رفاهی و معیشتی که 28⁄10 درصد ، ارزیابی از عملکرد نظام در توسعه آزادی‌های فردی 11 درصد از 20 ؛ تحکیم قانون، نظام و امنیت و تحکیم ارزش‌های اسلامی 12 درصد که میانگین این چهار بعد نیز 47 / 11 عنوان شده است. همچنین میزان مشروعیت و محبوبیت نظام که به طور میانگین 53 درصد (با پاسخ‌های زیاد و خیلی زیاد) است.
مرکز افکار سنجی جهاد دانشگاهی همچنین در خصوص “نگرش به وضع موجود”، از نظرسنجی‌ها نتیجه گرفته که: در نگرش وضع موجود 3⁄9 درصد معتقدند باید از وضع موجود دفاع کرد (محافظه‌کاری)، 64 درصد گفته‌اند باید وضع اصلاح شود و گرایش به اصلاحات دارند (اصلاحات) و 26 درصد گفته‌اند که وضع باید به طور کلی تغییر کند (براندازی).
این مرکز همچنین در خصوص انتخابات مجلس پیش‌بینی کرده است که در انتخابات مجلس هشتم رقابت اصلی بین هاشمی رفسنجانی و مجموعه طرفداران ایشان و تا حدودی خاتمی، با محمود احمدی‌نژاد و طرفدارانش از سوی دیگر است. با این حال پیش‌بینی مردم از برنده شدن جریانات این‌گونه است: آقای احمدی‌نژاد رتبه اول، حداد عادل رتبه دوم، هاشمی رفسنجانی رتبه سوم، سیدمحمد خاتمی رتبه چهارم و آقای کروبی رتبه پنجم شده است.
پیش‌بینی این مرکز افکارسنجی از میزان شانس جریانات سیاسی کشور برای رای‌آوری در انتخابات مجلس هشتم نیز حاکی از این است که اصولگرایان 33 درصد، اصلاح‌طلبان 22 درصد، مستقل‌ها 12 درصد شانس رای‌آوری دارند؛ البته در این نظرسنجی 25 درصد اظهارنظر نکرده‌اند و 7 درصد هیچ کدام از این جریانات را انتخاب نکرده‌اند.
رئیس این مرکز در عین حال با تاکید بر این نکته که “ما هنوز به یک جمع‌بندی روشن و شفاف نرسیدیم” افزوده است: “برخی نکات هنوز قابل جمع‌بندی نیست، اما ایسپا در شرایط پیش‌رو نظرسنجی‌های ماهانه‌ای را انجام می‌دهد و این در حالی است که چند ماه به انتخابات این نظرسنجی‌ها به صورت هفتگی و در ماه انتخابات هر سه الی چهار روز یک بار انجام خواهد شد.”
با این حال، اگرچه نتایج نظرسنجی‌ها در خصوص جریانات پیروز در انتخابات مجلس نامشخص است، اما نتایج به‌دست آمده در خصوص عملکرد دولت و محبوبیت احمدی نژاد به نسبت واضح‌تر است و نشان می‌دهد که نیمی از رای دهندگان به احمدی نژاد از او زده شده‌اند و عملکرد دولت نهم را نیز منفی می‌بینند، با این حال هنوز امید چندانی به اینکه جریان دیگری بتواند بر آنها غلبه کند، ندارند.