سیاوش قاضی
جعفر پناهی، فیلمساز ایرانی و یکی از مخالفان دولت، به شش سال زندان محکوم شد و قوه قضاییه ساخت هرگونه فیلم یا خروج از کشور را تا ۲۰ سال آینده برای او ممنوع کرده است. این تصمیمی بود که جهان سینما، به ویژه سینمای فرانسه را به اعتراض واداشت.
فریده غیرت، وکیل آقای پناهی، به خبرگزاری ایسنا اظهار داشت: “آقای پناهی به اتهام مشارکت در تجمعات اعتراض آمیز و تبلیغ علیه نظام به شش سال زندان محکوم شد.”
وی در ادامه افزود: “فیلمسازی، فیلمنامه نویسی، سفر به خارج از کشور و مصاحبه با رسانه های محلی یا خارجی را تا ۲۰ سال آینده برای او ممنوع کرده اند.”
به گفته برنار هنری لوی، فیلسوف فرانسوی، “دولت تهران جرم آفرینی می کند و به کل هنرمندان و جامعه مدنی اش اعلام جنگ کرده است”.
هنری لوی با بیان اینکه از روز سه شنبه جنبش هنرمندان در فرانسه برای حمایت از پناهی تشکیل خواهد شد در ادامه افزود: “تنها جرم پناهی طرفداری از میرحسین موسوی بوده است.”
ازسوی دیگر، فردریک میتران، وزیر فرهنگ فرانسه، “انزجار” خود را از محکوم کردن پناهی با برگذاری “یک دادگاه نمایشی و بی سر و ته” اعلام کرد.
محمد رسول اف، کارگردان جوانی که قبل از دستگیری آقای پناهی با او روی ساخت یک فیلم همکاری می کرد، نیز به جرم مشابه به شش سال زندان محکوم شده است.
جعفر پناهی ۵۰ ساله، یکی از فیلمسازان مشهور “موج نو”ی ایران در خارج از کشور، روز اول مارس به همراه ۱۶ تن دیگر، ازجمله همسر و دخترش، در منزل خود در تهران دستگیر شد. اکثر آنان آزاد شدند. آقای پناهی اواخر ماه می پس از پرداخت وثیقه ای به ارزش ۲۰۰ هزار دلار آزاد شد.
وزیر فرهنگ جمهوری اسلامی در ماه آوریل خاطرنشان کرد که دستگیری او به دلیل “ساخت فیلمی علیه حکومت” و همچنین فیلمبرداری از اعتراضات مردم پس از انتخابات مناقشه آفرین محمود احمدی نژاد در ژوئن ۲۰۰۹ انجام شده که البته این موضوع از سوی آقای پناهی تکذیب شده است.
جعفر پناهی در زندان اعتصاب غذایی را آغاز کرد و نسبت به شرایط حبس اش به اعتراض پرداخت. آقای پناهی که انتقادات اجتماعی اش مشهور است، جایزه شیر طلایی را بخاطر فیلم “دایره” در سال ۲۰۰۰ در موسترای ونیز از آن خود کرد و در سال ۲۰۰۶ خرس نقره ای جشنواره برلین برای فیلم “آفساید” به او اهدا شد.
از او دو بار در جشنواره کن تجلیل بعمل آمده: جایزه دوربین طلایی بخاطر فیلم “بادکنک سفید” در سال ۱۹۹۵ و جایزه هیأت داروان نگاهی دیگر در سال ۲۰۰۰. در جشنواره امسال صندلی او به طور سمبولیک خالی بود.
جدا از اعتراضات داخل کشور، اعتراضات خارج از کشور برای آزادی جعفر پناهی افزایش یافته و شخصیت هایی چون استیون اسپیلبرگ، مارتین اسکورسیز، آنژ لی، و الیور استون خواستار آزادی او شده اند.
پس از محکومیت او، تی‌یری فره مو، دبیر کل جشنواره کن، بر “لزوم واکنش سریع” و “تشکیل کمیته دفاع از پناهی به همراه سینماتک فرانسه و جامعه نویسندگان و آهنگسازان این کشور، که سرپرستی آن را فیلمساز فرانسوی برتران تاورنیه برعهده دارد”، تأکید کرد.
او در این خصوص گفت: “مهم است که او بداند ما حضور داریم. آنچه که اکنون روی داده به خوبی نشان می دهد که ما حق داشتیم تهدیدهای اولیه علیه او را جدی بگیریم.”
آقای پناهی طی مصاحبه ای که در ماه سپتامبر با فرانس پرس انجام داده بود، اظهار داشت: “از کلیه همکارانی که مرا حمایت کردند کمال تشکر را دارم.”
منبع: فرانس پرس، ۲۰ دسامبر
