جایزه به ابتکار در روز اعلام سقوط ۶۳ رتبه ای

نویسنده
فیروزه متین

» نزول رتبه سلامت محیط زیست

به فاصله ۴۸ ساعت پس از انتشار خبر اعطای نشان مجلس فرانسه به معصومه ابتکار، معاون حسن روحانی و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست،دانشگاه ییل در امریکا اعلام کرد که رتبه سلامت محیط زیست ایران طی ده سال گذشته تا امروز، ۶۳ پله سقوط کرده است.

این رتبه بندی بر اساس شاخص EPI یا “ENVIRNOMENTAL PERFORMANCE INDEX” صورت گرفته که بر اساس مطالعه بر روی ۲۲ شاخص زیست محیطی، از جمله منابع آب، آلودگی هوا، تنوع زیستی و تغییرات آب و هوایی مورد بررسی قرار می گیرد و هر ساله توسط دانشگاه ییل  و سایتhttp://epi. yale. edu/ اعلام می شود.
بر طبق این تحقیق ایران در رتبه ۱۱۴ قرار دارد که بیانگر مشکلات فراوان بر سر راه احیای محیط زیست ایران است.

وضعیت وخیم زیست محیطی در ایران اما حتی نیاز به مطالعه جامع خاصی ندارد، تنفس تنها ۹ روز هوای پاک در طول سال در کلان شهرها، از بین رفتن دریاچه ارومیه، بحران سالانه ریزگردهای آغشته به اورانیوم و نیز حجم بالای تلفات انسانی و جانوری، این وخامت را به وضوح نشان می دهد.

در این میان انتشار پیاپی اخبار اعطای نشان جایزه به معصومه ابتکار برای برخی فعالان زیست محیطی و سایت های خبری سئوال برانگیز شده و آنها با طرح این پرسش که چگونه در وخیم ترین شرایط محیطی زیستی و در حالی که وی تنها ۸ ماه است به سمت ریاست سازمان محیط ریست منصوب شده، این جوایز و نشان ها به وی اهداء شده است.

بنا ببه نوشته خبرگزاری های داخلی، دو روز قبل، روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست با انتشار یک گزارش تصویری اعلام کرد: “در دیدار هیات مجلس سنای مجلس فرانسه با رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست کشورمان، نشان افتخاری مجلس سنای فرانسه به خانم ابتکار اهدا شد. معصومه ابتکار معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست با رییس کمیسیون امور مالی مجلس سنای فرانسه و هیات همراه دیدار کرد. در این دیدار نشان افتخاری مجلس سنای فرانسه به خانم ابتکار اهدا شد”.

پیش از این نیز در مراسمی در تهران اعلام شده بود که معصومه ابتکار از سوی بنیاد “انرژی گلوب” به عنوان “بانوی زیست محیطی جهان” انتخاب شده و جایزه بنیاد انرژی به وی اهداء شده است.

در خبر رسمی منتشر شده درباره آن مراسم نیز، ایرنا اعلام کرده بود: “معصومه ابتکار پس از میخائیل گورباچف و آرنولد شوآرتزینگر به عنوان اولین بانوی محیط زیستی جهان برنده جایزه بنیاد جهانی انرژی شد. هشتمین همایش مدیریت سبز ایران در سالن همایش‌های برج میلاد برگزار شد و کشورهای استرالیا، ونین، کامرون، کنگو، ‌دانمارک، مصر، اکوادور، اتیوپی، فنلاند، گامبیا، آلمان، گینه، هائیتی، لسوتو، مالزی، مانگولیا، نروژ، پاکستان، پرتغال، صربستان، سیرالئون، اسلواکی، سومالی، آفریقای‌جنوبی، سوریه، تایلند، ونزوئلا و زیمبابوه از کشورهایی بودند که در این همایش حضور داشتند”.

در همان زمان نیز این پرسش در رسانه ها طرح شد که معصومه ابتکار به دلیل کدام اقدام اش واجد شرایط دریافت این جایزه شده است.

از جمله این سایت ها، سایت “شفاف نیوز” بود که در مطلبی با عنوان “ابتکار به دلیل کدام ابتکار جایزه گرفت؟” نوشت: “معصومه ابتکار رئیس سازمان محیط زیست جایزه افتخاری بنیاد انرژی جهانی را برای یک عمر دستاورد دریافت کرد. این جایزه در حالی به خانم ابتکار اهداء شد که همزمان بسیاری از فعالان محیط زیست نسبت به بد‌تر شدن وضعیت آلودگی‌های زیست محیطی و تهدیدهای روزافزون علیه حیات وحش ایران هشدار داده‌اند. یکی از انتقاداتی که فعالان رسانه‌ای به روحانی و دولتمردانش وارد می‌دانند این است که آن‌ها علی رغم آنکه در زمان دولت پیشین خود در صف مقدم منتقدان قرار داشتند اینک کمترین خرده گیری و طرح مطالباتی را برنتافته منتقدان را متهم به افراط گرایی و حمایت از جریان‌های خاص سیاسی می‌کنند.”

این سایت افزود: “اهدای این جایزه به خانم ابتکار چنان غیر منتظره و بی‌دلیل بود که رادیو فردا ارگان رسانه‌ای وابسته به دولت آمریکا در گفت‌و‌گویی با ولفگانگ نویمان، بنیانگذار بنیاد جهانی انرژی که جایزه افتخاری امسال را خودش در مراسمی در تهران به معصومه ابتکار داده تلاش کرد از این موضوع ابهام زدایی کند گفت‌و‌گویی که در ‌‌نهایت بر ابهامات موجود افزود و مشخص نشد این بنیاد به چه دلیل خانم ابتکار را شایسته دریافت جایزه دانسته است. آقای نویمان در قسمتی از مصاحبه خود در دفاع از اهدای جایزه به معصومه ابتکار می گوید: “همه می‌دانند که بخصوص در چند سال اخیر، تکنولوژی جدید و پیشرفته در بسیاری از زمینه‌ها مثل محیط زیست وارد ایران نشده است. مسئولان در ایران، فقط یک راه داشته‌اند و آن هم ساختن و توسعه وسایلی بوده که می‌تواند در این زمینه موثر باشد. این نوع تکنولوژی، اصلا هم‌سطح با بقیه کشور‌ها در اروپا و آمریکا نبوده. با چنین شرایطی ما هم نمی‌توانیم برآوردمان را بر اساس پیشرفت در بقیه کشور‌ها بگذاریم و انتظارهای بیشتری داشته باشیم.با چنین منطقی این سئوال مطرح می‌شود که “چرا بنیاد جایزه خیرخواهانه‌اش را به محمد جوادی محمدی‌زاده و یا فاطمه جوادی دو رئیس دیگر سازمان حفاظت از محیط زیست در این ۸ سال اهداء نکرده؟ به هر حال این دو نیز با همین محدودیت‌ها مواجه بوده و دستاوردشان در ‌‌نهایت چندان هم بد‌تر از خانم ابتکار نبوده است جز اینکه آنان در میان اصلاح طلبان جایی نداشته‌اند و خانم ابتکار البته همواره از جایگاهی خاص در میان این طیف سیاسی برخوردار بوده است.”

شفاف افزوده بود: “اکنون هوای تهران به جز چند روز گذشته که به لطف وزش باد کمی رنگ آبی به خود گرفته، در بد‌ترین حالت ممکن قرار داشته حتی تنفس عادی هم برای مردم شهر سخت‌تر شده است. معصومه ابتکار نیز در مدت پذیرش دوباره مسئولیتش جز بیان اینکه بنزین‌های بی‌کیفیت مقصر اصلی وضعیت فعلی هوا هستند چیزی بر زبان نیاورده و جز انتقاد از عدم هماهنگی سازمان‌ها برای رفع معزل آلودگی هوا کار دیگری انجام نداده است. معصومه ابتکار حتی در دوره قبلی ریاست خود در زمان دولت اصلاحات نیز دستاورد قابل توجهی نداشته که بخواهد به خاطر آن جایزه بگیرد و بر فرض هم که داشته این سئوال مطرح است که چرا برای اعطای جایزه‌اش بیش از ۸ سال صبر کردند؟ اینک و در زمان ریاست خانم ابتکار بر سازمان محیط زیست، حیات وحش رو به انقراض ایران در بد‌ترین وضعیت خود قرار گرفته و تقریباً هر هفته علاقه مندان به حیات وحش با خبری تازه شوکه می‌شوند. در اصفهان برف سرخ از آسمان می‌بارد و در اراک مردم این شهر از ترس صنایع آلاینده و وضعیت بد هوای شهر که سرطانزا تشخیص داده شده در مقابل درب سازمان محیط زیست تجمع می‌کنند. خودروهای آلاینده هنوز بدون کوچک‌ترین مزاحمتی در خیابان‌های شهر تردد می‌کنند و درختان نخستین قربانیان توسعه خیابان لقب می‌گیردند. سهم معصومه ابتکار از این همه فجایع، و خرابکاری‌های زیست محیطی چند سخنرانی دلسوزانه و یک هدیه جهانی است؛هدیه‌ای که البته در شایستگی خانم ابتکار برای دریافتش هنوز حرف و حدیث‌های زیادی وجود مطرح است و این سوال که معصومه ابتکار به چه دلیل لیاقت دریافت جایزه را داشته، سئوالی که حتی خود ولفگانگ نیومان بنیانگذار بنیاد جهانی انرژی هم از پاسخ دادنش عاجز است”.

سایت “دولت یار” هم در همان زمان در واکنش به این جایزه، نحوه خبر رسانی درباره آن را مسئله دار دانست و نوشت: “دیروز خبری منتشر شد بر این پایه که بنیاد جهانی انرژی یک جایزه جهانی به خانم معصومه ابتکار داده و ایشان را به عنوان بانوی محیط زیست جهان! انتخاب کرده است. خبری که با ذوق زدگی و آب و تاب فراوان در رسانه های حامی دولت انتشار یافت و احتمالا آن را به اقدامات خانم ابتکار در چندهفته استقرار مجدد ایشان در سازمان محیط زیست مرتبط می دانند”.

این سایت افزود: “رییس این بنیاد یک اتریشی- یهودی به نام ولفگانگ نیومن است که هم اکنون وارد تهران شده تا خبر جایزه خانم معصومه ابتکار را اعلام کند. نکته جالب آنکه ولفگانگ نیومن در شرایطی وارد تهران شده که هنوز سایت رسمی این بنیاد هیچ اسمی از خانم ابتکار نبرده است و احتمالا حضور آقای نیومن مربوط به تعاملات لازم و هماهنگی های مقدماتی برای دریافت این جایزه از سوی خانم ابتکار است. البته ولفگانگ نیومن یک متخصص در حوزه محیط زیست یا انرژی نیست. او یک خواننده-بازیگر اپرا و یک هتلدار است که در سالهای اخیر جوایزش را به افرادی نظیر آرنولد شوارتزنگر، امیرخان بازیگر هندی بالیوود، پیتر فالک بازیگر معروف نقش ستوان کلمبو و موزیسین هایی مانند رابین گیب گروه بی جیز و … اهدا کرده است. شرکتهای ایرانی هم در ماههای اخیر، اشتیاق زیادی برای دریافت این جایزه نشان داده اند که از جمله می توان به دریافت این جایزه در ایران از سوی شرکت های بهینه سازی مصرف سوخت، مپنا، پتروشیمی پارس، فولاد مبارکه، مس و … اشاره کرد. با این اوصاف آیا اعطای جایزه به خانم ابتکار از طرف تشکیلات ولفگانگ نیومن هلهله ای هم لازم دارد؟”

گفتنیست معصومه ابتکار از سوی نشریه معتبر “نیچر” نیز پیش از این به “سرقت علمی” و ثبت اختراع یک پژوشگر به نام خود متهم شده بود.

به نظر می رسد برخی از عادت های نامطلوب دولت محمود احممدی نژاد از جمله اقدام محرابیان در ثبت دو اختراع جعلی به نام خود، خرید مدرک جعلی از سوی بهبهانی و زاهدی وزرای راه و آموزش عالی او و نیز ماجرای های کردان و محمدرضا رحیمی، به برخی از اعضای کابینه جدید نیز سرایت کرده است.