با وجود آنکه تا پیش از این پیش بینی ها درباره کسری بودجه سالجاری در حدود۱۰ تا ۲۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شد، روز گذشته رئیس کمیسیون اققتصادی مجلس اعلام کرد که این کسری بودجه بیش از ۷۴ هزار میلیارد تومان خواهد بود.
رقمی شوکه کننده که نشان می‌دهد تحریم‌های نفتی ایران بیش از پیش بینی‌ها به اقتصاد متلاطم ایران صدمه زده و دولت را در معرض ورشکستگی قرار دارد.
گفتنی است دو هفته قبل محمود احمدی‌نژاد هم در سخنانی به کسری بودجه شدید دولت اعتراف کرده و گفته بود که بودجه برخی از بخش‌ها “صفر” شده است، اماهیچ کس گمان نمی‌کرد که منظور وی از “تحت فشار شدید” بودن دولت درباره بودجه، رقمی معادل با بیش از نیمی کل بودجه ۱۶۴ هزار میلیاردی کل کشور باشد.
بنا به نوشته ایسنا، غلامرضا مصباحی مقدم، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس روز گذشته شوک خبری کسری بوجه بی‌سابقه دولت ایران را در یک سخنرانی به محافل خبری وارد کرده و گفته ست: “شرایط اقتصادی کشور شرایط مطلوبی نیست و با توجه به کاهش درآمدهای نفت امروز در باب اقتصادی با مشکلاتی مواجهیم که باید خود را با این شرایط وفق دهیم. بودجه عمومی کشور در سال ۹۱، ۱۶۴ هزار میلیارد تومان بود که ۲۰ هزار میلیارد تومان آن مربوط به درآمدهای اختصاصی است و پیش‌بینی ما این است که با این وضعیت فعلی ۹۰ هزار میلیارد تومان از این مبلغ تحقق یابد. این یعنی بیش از ۷۰ هزار میلیارد تومان از بودجه عمومی کشور محقق نشده و درنتیجه همین مقدار کسری بودجه خواهیم داشت”.
او افزوده است: “هر چند تحریم صادرات گاز ایران توسط اتحادیه اروپا مشکلاتی را خواهد داشت اما این به آن معنا نیست که در برابر این تحریم‌ها مسئولان ساکت مانده و یا به آن تن داده باشند. مسئولان ما شبانه‌روز در حال برطرف کردن و کاهش این مشکلات هستند ضمن آنکه از آغاز امسال تاکنون ۳۰ میلیارد دلار صادرات داشته‌ایم.”
مصباحی‌مقدم در ادامه از اختصاص ۳۷ هزار میلیارد تومان برای بودجه عمرانی کشور در سالجاری خبر داد و تأکید کرد: “تحقق کامل این امر شاید امکان‌پذیر نیست اما از مبلغ فوق ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان تحقق یافته و پیش‌بینی ما این است که تا پایان سال ۵ هزار میلیارد تومان از کل بودجه عمرانی کشور تحقق یابد. “
وی گفته است: “گرانی‌های اخیر نگرانی‌های مردم را افزایش داده است از این رو باید مردم را برای مقابله با جنگ اقتصادی در کشور آماده کرد و کشور را با کمک مردم اداره کنیم”.
وی با بیان اینکه “فروش نفت هم‌اکنون یک‌میلیون و ۳۰ هزار بشکه است”، گفت: “پیش‌بینی ما ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه بود”.
مصباحی مقدم در حالی رقم یک‌میلیون و ۳۰ هزار بشکه صادرات نفت را بیان کرده که محمدعلی خطیبی نماینده ایران در اوپک هشتم آبان‌ماه در گفت‌وگو باایلنا، گفته بود که “گزارش‌های مربوط به کاهش صادرات نفت ایران صحت ندارد و ایران همچنان دومین تولیدکننده نفت اوپک است. ایران همچنان چهار میلیون بشکه نفت تولید می‌کند”.
گفتنی است علاوه بر نماینده ایران در اوپک، سخنگوی وزارت خارجه هم چندی پیش مدعی بی‌تاثیری تحریم‌های نفتی بر بودجه کشور شده و گفته بود:” کل درآمد دولت ایران که وابستگی به نفت دارد، ۴۲ درصد است و کل نفتی که به اروپا صادر می‌کنیم، ۱۸ درصد صادرات ایران است. یعنی اگر حتی یک قطره نفت ما به اروپا نرود، ۵/۷ درصد بودجه ایران کاهش پیدا می‌کند که البته این هم به ۳ شرط بستگی دارد. شرط اول اینکه، حتی یک قطره نفت به هیچ کشور اروپایی صادر نشود، این در حالی است که برخی از کشورهای اروپایی واردات نفت از ایران را افزایش داده‌اند. شرط دوم اینکه، کشور دیگری جایگزین آن‌ها نشود، اما در حال حاضر کشورهای زیادی منتظر هستند چنانچه صادرات نفت ما به برخی کشورهای اروپایی کم شود، آن‌ها جایگزین شوند. اگر صادرات نفت ما کاهش پیدا کند، به خاطر کمبود صادرات، قیمت نفت کاهش پیدا می‌کند. اما به محض آنکه مطرح شد اروپا نفت ما را نمی‌خرد، قیمت نفت ایران بالا رفت. حال اگر این سه شرط کاملا رعایت می‌شد، در مجموع ۵/۷ درصد بودجه ما کم می‌شد، ولی چون این سه شرط نقض شده، حداکثر بودجه‌ای که کم می‌شود، سه درصد است. حالا کشوری که به خاطر استقلال خود صد‌ها هزار شهید داده، آیا حاضر است به خاطر سه درصد تسلیم حرف زور بشود؟”
این اظهارات در حالی بیان شده که هم اکنون بنا به گفته رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، کسری بودجه حتی از ۵۰ % هم بیشتر است.
بر اساس این گزارش، پس از اعمال تحریم‌های نفتی و البته ناتوانی دولت در اجرای فاز دوم طرح هدفمندی، گمانه زنی‌ها درباره کسری بودجه بالا گرفته بود. گمانه زنی‌هایی که این کسری را در حد ۱۰ یا ۱۲ هزار میلیارد تومان می‌دانست و نه رقم اعلام شده روز گذشته: ۷۴ هزار میلیارد تومان بنابراین گزارش، قبل از اعمال تحریم های نفتی، برخی رسانه ها و چهره های اقتصادی بر لزوم تغییر قانون بودجه متناسب با کاهش درآمدها تاکید کرده بودند.
برای نمونه، خبرآنلاین در گزارشی نوشته بود: “دولت در قانون بودجه پیش بینی کرده است که بیش از دو میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه نفت با قیمت ۸۹ دلار به بازار جهانی عرضه کند. اما حال میزان صادرات نفتی ایران بر اساس گزارش موسسه‌های بین المللی به کمتر از دو میلیون بشکه در روز رسیده و پیش بینی می‌شود با اجرای قانون تحریم‌ها از سوی اتحادیه اروپا، صادرات نفت ایران، بیش از این نیز کاهش یابد. حال چنانچه ایران روزانه دو میلیون و ۶۰ هزار بشکه نفت صادر کند، درآمدهای نفتی ایران در بهترین حالت به ۷۰ میلیارد دلار خواهد رسید. این در حالی است که دولت پیش بینی کرده است که به بیش از یکصد میلیارد دلار درآمد نفتی دست یابد. اما کاهش قیمت نفت در بازار جهانی و تحریم‌های نفتی، ایران را با کسری بودجه شدید روبرو خواهد کرد”.
