حمید احدی
کارشناسان اقتصادی و رسانه های معتبرجهانی در گزارش ها و مقالات خود بزرگ ترین چالش سال نو را نه مسائل سیاسی داخلی و خارجی بلکه مسائل اقتصادی دانسته اند که شکست دولت احمدی نژاد در انجام وعده های خود و ناتوانی اش در مهار تورم، بیکاری و گرانی، همزمان با افزایش فشارهای اجتماعی و فرهنگی بر مردم، روشن ترین پیام آن است.
سعید لیلاز برای سال 1387 همچنان اصلی ترین مساله اقتصادی و اجتماعی ایران را تورم و در مرحله بعد تعیین تکلیف پرونده هسته یی جمهوری اسلامی ایران دانسته است. او در مصاحبه با یک روزنامه اسپانیایی و هم در گزارش سال روزنامه اعتماد اظهار عقیده کرده که شدت نرخ تورم و تمرکز آن بر مواد غذایی و مسکن که مستقیماً یک چهارم کل خانوارهای ایرانی را به شدت تهدید می کند، هم در سال 1386 به مراحل خطرناکی رسید و هم در سال 1387 در این سطح خطرناک حتی برای ثبات اجتماعی و امنیت ملی باقی خواهد ماند، حال آنکه ابزارهای در دسترس برای لگام زدن به تورم، هم اندکند، هم ناکارآمد و ناکافی و هم احتمالاً اندکی دیر به کار افتاده اند.
به نظر این کارشناس اقتصادی برای مهار تورم هنوز اجماع کافی در دولت وجود ندارد و در عمل، سیاست های پولی انقباضی بانک مرکزی را در سال 1387 همچنان سیاست های مالی دولت خنثی خواهد کرد و جز سردرگمی برجای نخواهد گذاشت.
منصور بی طرف، اقتصاددان، بی توجهی دولتمردان به نظرات کارشناس سازمانی که به تازگی منحل شده [سازمان مدیریت و برنامه ریزی] و دلخوری از انتقاداتی که کارشناسان این سازمان از تخصیص بودجه می کردند را در نادیده گرفتن هشدارها موثر دانسته و نوشته واضح است با توجه به شکاف مصرف و تولید و نیز نیاز مبرم به استفاده از گاز بیشتر در فصل زمستان، هر عضوی از دولت می داند که بحران قطعی گاز در پیش است.
به نوشته بی طرف اقتصاد ایران با این تحولات نه چندان مثبت وارد سال جدید می شود. ادامه این روند بدون شک به تضعیف اقتصاد نحیف ایران می انجامد. در صورت وقوع چنین امری باید همانند فرانسویان قدیم که در فوت پادشاهان خود می گفتند “شاه مرده است، زنده باد شاه” باید بگوییم “اقتصاد مرده است، زنده باد اقتصاد “.
به خاطر ولخرجی ها
اسحاق جهانگیری وزیر سابق صنایع هشدار داده که ایران به خاطر ولخرجی های رییس جمهور با خطر ”بیماری هلندی” مواجه است که اقتصاد هلند را در دهه 1960 به دنبال کشف گاز طبیعی در این کشور واژگون کرد.
صادق صبا در سایت فارسی بی بی سی نوشته شکست آقای احمدی نژاد در حل مشکلات اقتصادی کشور به رغم افزایش باورنکردنی درآمد های نفتی از محبوبیت او کاسته است و این موضوع ممکن است که رقبای محافظه کار او را برای کسب قدرت ریاست جمهوری تشویق کند.
این تحلیلگر مسائل ایران بر همین اساس تاکید کرده که انتخابات مجلس گرچه به تثبیت بیشتر قدرت آیت الله خامنه ای انجامیده ولی ممکن است برای آقای احمدی نژاد خوشایند نباشد و او اولین رییس جمهوری شود که نتواند بعد از پایان دور اول ریاست جمهوری برای بار دوم انتخاب شود.
محمد علی سبحانی، اقتصاددان، با تاکید بر این که پایگاه طبقاتی انقلا‌ب اسلامی ایران طبقه متوسط است، نوشته تورم انفجاری خصوصا زمانی که همراه با رشد بیکاری و کاهش تولید و درآمد باشد فاصله طبقاتی را افزایش می‌دهد و طبقه متوسط در چنین شرایطی ضعیف‌تر می‌گردد و با ضعیف‌تر شدن طبقه متوسط هنجارهای اخلا‌قی و مذهبی دچار اختلا‌ل شده و ناامنی را نیز به‌دنبال خواهد داشت.
این اقتصاددان نتیجه می گیرد که نبایستی اینگونه تحولات اقتصادی را به سادگی تغییر یک رقم ساده به رقم ساده دیگر پنداشت و اگر دقت لا‌زم صورت نپذیرد و در روش‌های دولت در بخش اقتصاد پایبندی و تعهد به اصول شناخته‌شده اقتصادی و نظرات کارشناسان و نخبگان وجود نداشته باشد همین ارقام ساده می‌تواند مشکلات فراوان و بزرگ برای کشور ایجاد کند.
صادق زیبا کلام در پاسخ این سئوال که چه معضلی از سال 86 به سال نو هم عبور خواهد کرد ناگزیر به طنز متوسل شده و گفته: هرچه فکر کردم چیزی یا موضوعی به ذهنم نرسید. مشکلات سال 86 همگی حل شده و یا دست‌کم شروع به حل‌شدنشان شده. تورم، گرانی، مشکل مسکن، بنزین، ترافیک، آلودگی هوا، گیر کردن پیشرفت مترو، پایین رفتن سطح منابع آبی کشور، پایین بودن بودجه بهداشت، دارو و درمان، بیکاری، گسترش شکاف طبقاتی، اعتیاد، فساد، فرار سرمایه‌ها به خارج از کشور، درجا زدن صادرات، مساله هسته‌ای، قاچاق و … بنابراین چه سوژه‌ای را می‌توان پیدا کرد که در سال 1386 حل و فصل نشده باشد و سرریز شود به سال 1387؟ واقعا عقلم به جایی نمی‌رسید که دفعتا فوتبال همچون “فرشته نجات” به دادم رسید.
خوشبختی رو به تنزل
روزنامه معتبر ایندیپندنت ، چاپ لندن در گزارشی از تهران ، با پیوند دادن عید نوروز با مسائل اقتصادی و ربط آن به انتخابات مجلس هشتم ، از وضعیت فعلی معیشتی مردم ایران چنین تصویری ارائه کرده:
خوشبختی ایرانیان رو به تنزل است. سیاست های عامیانه رییس جمهور احمدی نژاد سه سال پس از انتخاب وی به ریاست جمهوری به تورم فزاینده و بیکاری در سطح بالا منجر شده است که این امر به واکنش شدید انتخاباتی علیه طرفداران وی کمک کرد.
یک بازرگان اروپایی که در بخش آی تی ایران کار می کند به نوشته این روزنامه انگشت خود را روی مشکل دیگری می گذارد که برای جمهوری اسلامی در آینده ، درد سر ساز خواهد بود. به گفته او مسئله در مورد ارسال تجهیزات نیست ، بلکه در مورد قدرت مغزی است ایران برای جبران از دست رفتن ایرانیان تحصیلکرده به کمک خارجی نیاز دارد. طبق ارقام صندوق بین المللی پول، ایران یکی از بالاترین نرخ های فرار مغزها را در جهان دارد.