خطای یگان ویژه در حوادث ۸۸

نویسنده
جلال یعقوبی

» اعتراف دیررس در جریان سرکوب جنبش سبز

سردار حسن کرمی فرمانده یگان‌های ویژه نیروی انتظامی در گفتگوی مفصلی با خبرگزاری نسیم، وابسته به سپاه پاسداران، درباره اعتراضهای گسترده مردم در سال ۸۸ نیز سخن گفت. او با تاکید بر اینکه ماموریت اصلی یگان ویژه نوپو (نیروهای ویژه پاسدار ولایت) “کنترل اغتشاشات، فعالیت ضد تروریستی و رهایی گروگان” است، اضافه کرد: “نیروی انتظامی در اینگونه بحران‌ها آموزش دیده است و خیلی کمتر تلفات می گیرد و ما به نیروهای خود آموزش داده‌ایم که صحنه بحران را به صورتی مدیریت کرده و در دست گیرند که حداقل تلفات را داشته باشد.” او تاکید کرد: “سال ۸۸ برخی مواقع خطاهایی از یگان ویژه نیز بود ولی ناجا برای جبران ورود می‌یافت. مثلا اگر جایی در خانه ای شکست، بلافاصله تیم می‌فرستاد تا رضایت را حاصل و هزینه و خسارت را پرداخت کنند. البته خیلی از مردم قبول دریافت هزینه نمی‌شدند. این ناشی از مردمی نبودن یگان های ویژه بود. البته در بعضی مواقع مثل فتنه ۸۸ که نوعی اغتشاش به شمار می رفت که از حالت عادی خارج شده بود و قدرت های دیگری از خارج کشور پشت قضیه بود برای اینکه کنترل خارج نشود سعی در مدریت سریع داشتیم.”

او درباره علت ورود نیروهایی مانند سپاه و بسیج برای کنترل بحران هم معتقد بود: “وقتی نیروی نظامی را بخواهیم وارد اغتشاش کنیم ازنظر افکار عمومی و بین المللی دیگر وضعیت قرمز را رد کرده و بحرانی تر شده است ولی وقتی که وضعیت پلیسی را حفظ بکنیم و هر نیرویی از مردم و هر تشکل دیگر در قالب پلیس آید، هم سطح امنیتی را پائین نگه داشته‌ایم وهم توانمان برای مقابله و کنترل بحران بالاتر رفته است.”

البته این ادعا، با روایتهای پیشین که نشان می داد کنترل امنیت تهران به سپاه پاسداران محول شد، چرا که نیروی انتظامی توان کنترل آن را نداشت معارض بود.

کرمی همچنین اعلام کرد که تجهیزات این نیرو پس از بحران سال ۸۸ کاملتر شده و گفت: “در فتنه ۸۸ خودروی مجهز که وارد جمعیت و اغتشاش شود و آسیب ناپذیر باشد، نداشتیم. احتمال حریق خودرو و آسیب به نیروهای ما وجود داشت ولی در حال حاضر مجهز به خودروهایی با ایمنی کامل و آسیب ناپذیری جهت کنترل اغتشاشات شده‌ایم. امکانات الکترونیکی صوت و نور نیز به تجهیزات ما اضافه شده است. انواع خوشبوکننده و بدبو کننده خنده و گریه آور در یگان ویژه تولید شده” او از افزایش مزایای نیروهای عضو یگان ویژه هم خبر داد: “مزایای شغلی نیروهای یگان را زیادتر کرده‌ایم و الان میزان رضایتمندی بیشتر شده است و حتی از پلیس‌های دیگر درخواست ملحق شدن به یگان ویژه را داریم.”

با وجودی که فرمانده یگان‌های ویژه نیروی انتظامی به خطاهایی در عملکرد نیروهای تحت امر خود اعتراف کرده است، هنوز از پذیرش مسئولیت سرکوب خونین سال ۸۸ و قتل ده ها نفر از معترضان در آن ماجرا خبری نیست.

برای نمونه پس از آن که تصاویر ویدئویی قتل یکی از شهروندان معترض به انتخابات در میدان ولیعصر تهران منتشر شد که در آن خودروی نیروی انتظامی از روی او عبور می کرد، ابتدا احمدی مقدم وجود چنین فیلمی را تکذیب کرد و سپس نیروی انتظامی با انتشار اطلاعیه ای نوشت: “در محدوده میدان ولی عصر(عج) به هیچ وجه بر اثر تصادف، فوتی نداشتیم و دو نفری که بر اثر تصادف فوت نموده اند و در اطلاعیه قبلی به آن اشاره شده است، به علت برخورد یک دستگاه خودروی پاترول شخصی در خیابان آزادی بین خیابانهای رودکی و خوش با اغتشاشگران بوده که خودروی مذکور توسط نیروی انتظامی کشف گردیده و موضوع در دست بررسی می باشد.” در این اطلاعیه تاکید شده بود: “با احتمال جعلی بودن فیلم مذکور که از روشهای جاری رسانه های بیگانه و ضد انقلاب است، صحت موضوع در دست بررسی قرار دارد.”

بعدها احمدی مقدم در گفتگویی دیگر اعتراف کرد که “ماجرا این بود که ماشین دست‌ یک سرباز بود، وقتی به شلوغی بر‌می‌خورد دنده عقب می‌گیرد که در این هنگام یک نفر زیر چرخ ماشین می‌رود.” و مدعی شد که فرد مقتول را پیدا کرده اند و از خانواده اش دلجویی شده است.

دربازداشت کهریزک نیز که در اختیار نیروی انتظامی بود چند تن از معترضان در زمان بازداشت به قتل رسیدند، اما در نهایت قاضی “جوان و شجاع” که مسئول این پرونده بود به پرداخت دویست هزار تومان جریمه محکوم شد.

در این سال ها، نیروی انتظامی و دیگر نیروهای سرکوبگر مسئولیت فجایع ایجاد شده را بر عهده نگرفته اند و این اتفاقات به عنوان حاشیه نه چندان مهمی تلقی شده است.

سال گذشته، پس از انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری ایران، سیدعلی خامنه ای طی سخنانی صریحا گفت: “در بررسی آن حوادث تلخ، مسئله اصلی و عمده، قانون‌شکنی و رفتار غیرنجیبانه جماعتی است که در مقابل جریان قانون ایستادند و به ایران عزیز، لطمه و ضربه و خسارت وارد آوردند. البته در حاشیه و گوشه و کنار یک حادثه بزرگ، ممکن است مسائلی روی داده باشد که گاه یک نفر مظلوم یا ظالم واقع شود اما درهرحال نباید مسئله اصلی به‌خاطر این مسائل گم شود.”

رویکرد رهبر جمهوری اسلامی درباره این حوادث، موجب بی توجهی به فجایع و قانون شکنی های نیروهای تحت امر او شده است.

در مرداد ماه سال ۸۸ ، علی مطهری طی نامه ای خطاب به حسین شریعتمداری، مدیر مسئول کیهان نوشته بود: “ما از مقتولان و مظلومانی سخن می‌گوییم که حامی ندارند و عده‌ای می‌خواهند قتل و ظلم به آنها را به نام حفظ نظام و اهل باطل بودن توجیه کنند. اینجاست که سکوت جایز نیست.” او اضافه کرده بود: “ما می‌توانستیم این بحران را به گونه‌ای مدیریت کنیم که بسیاری از این شهادت‌ها و قتل‌ها و آسیب‌ها اتفاق نیفتد.” مطهری تاکید داشت: “وقتی ما مدیریت بحران اخیر را به دست افرادی مانند طائب می‌دهیم که با باتوم بیشتر مأنوس است تا فکر و عقل و تدبیر، نتیجه همین خواهد بود. اگر مدیریت انتظامی این بحران به دست افراد عاقل و باتدبیری چون سرداران قالیباف، طلایی، صفوی و علائی بود آنگاه درمی‌یافتیم که مدیریت بحران یعنی چه.”

با اینحال، “نظام مقدس جمهوری اسلامی” از چگونگی سرکوبهای پس از انتخابات سال ۸۸ راضی است. سایت پرسمان، وابسته به “اداره مشاوره و پاسخ نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها”

که وظیفه رفع شبهه از دانشجویان را برعده دارد، ذیل پرسشی درباره “اغتشاشات ۸۸ “ نوشته است: “همواره اقدام خشونت بار آخرین اقدامی بود که در برابر اغتشاشگران انجام می شد به گونه ای که اگر این گونه نبود آمار تلفات آشوبگران بسیار بالا می رفت کما اینکه در جریان اغتشاشات میدان تیان آن من چین که به لحاظ گستره آشوبها بسیار کمتر از آشوبهای تهران بود تنها در عرض چند ساعت بیش از سه هزار نفر از مخالفان دولت کشته شدند و این در حالی است که اگر از آمارهایی که با هدف اجرای پروژه شهید سازی انجام می شد در گذریم آمار واقعی تلفات آشوبها و اغتشاشات در حد بسیار پایین به نسبت تلفات اغتشاشات سایر کشورها از جمله آمریکا و فرانسه می باشد که اگر توطئه دشمنان برای براندازی نظام و اقدامات خلاف امنیتی آنان و نیز اجرای برخی پروژه ها از قبیل قتل مشکوک ندا آقا سلطان که طبق برخی گفته ها باهدف افزایش حجم تلفات و مظلوم نمایی انجام می شد نبود یقینا درصد تلفات بسیار اندک و درحد صفر می شد.”