کیفرخواست قرائت شده در جلسات اول و دوم دادگاه فعالان سیاسی و مطبوعاتی، به باور ناظران مقاله ای سیاسی به نظر می رسید و منطبق بر موازین حقوقی و قانونی نوشته نشده بود. هر دو کیفرخواست شباهت های متعددی به سرمقاله ها و مطالب ستون اخبار ویژه روزنامه کیهان داشت به طوریکه افکار عمومی و آگاهان سیاسی کیفرخواست های قرائت شده در جلسات اول و دوم دادگاه را کپی برداری از این روزنامه دانسته اند. درباره این مساله با ماشالله شمس الواعظین، سخنگوی انجمن دفاع از آزادی مطبوعات، محمد سیف زاده حقوقدان و هادی قائمی، از کمپین فعالان حقوق بشر در ایران گفتگو کرده ایم. نام شمس الواعظین در جلسه دوم دادگاه از سوی حسین رسام، کارشناس ارشد سیاسی سفارت بریتانیا در ایران به عنوان رابط او ذکر شد و نام هادی قائمی نیز در کیفرخواست جلسه اول دادگاه آمده بود.
خجالت آور است
ماشالله شمس الواعظین، روزنامه نگار سرشناسی ایرانی، در دادگاه روز شنبه از سوی حسین رسام، مسول بخش سیاسی سفارت انگلیس به عنوان یکی رابطان او معرفی شد. حسین رسام در دادگاه از شمس الواعظین، سعید لیلاز و محمد عطریان به عنوان رابطان اصلی خود یاد کرد. لیلاز و عطریان فر بازداشت هستند و شمس الواعظین از سوی وزارت اطلاعات، ممنوع المصاحبه شده است.
شمس الواعظین در واکنش به اظهارات رسام در دادگاه به روز گفت: من یک روزنامه نگار هستم که سه پست دارم. انجمن دفاع از آزادی مطبوعات، نایب رئیس انجمن صنفی روزنامه نگاران و یک روزنامه نگار مستقل پست های من است و من در ارتباط با این سه حرفه ای که دارم با همه تحلیل گران و دیپلمات ها در همه جای دنیا ارتباط دارم.
این روزنامه نگار سرشناس ایرانی افزود: برای تبادل نظر و فهم ارزیابی ها و سیاست های بین المللی، وجود چنین ارتباطاتی برای یک روزنامه نگار لازم است به ویژه در کشور خودم، با دیپلمات ها دیدار و بحث می کنیم و این طبیعت کار یک روزنامه نگار است و باید بدون هیچ قید و بندی انجام شود.
سخنگوی انجمن دفاع از آزادی مطبوعات در ایران اعلام آمادگی کرد که اگر نهاد امنیتی سندی دال بر تهدید امنیت ملی یا خارج از چارچوب کاری از دارد ارائه دهد و تفهیم کند و او آماده شنیدن و دیدن این سند هست.
شمس الواعظین به بازداشت 9 سال پیش خود اشاره کرد و گفت: 9 سال پیش در زندان همین روابط، بخشی از اتهامات من بود اما من همان موقع در زندان نیز تاکید کردم که شما می گویید با سفیر آلمان دیدار داشته ام اما من به عنوان روزنامه نگار با کاخ سفید هم ارتباط برقرار می کنم.
نایب رئیس انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران فلسفه وجود سفارت خانه ها در خیابان های تهران را در این دانست که با مردم و نخبگان ارتباط برقرار کنند. وی گفت: اگر دولت بر این فرضیه دخالت بیگانگان در مسائل ایران است بهتر است سفارتخانه ها را ببندند و دفاتری برای کشورهای خارجی دروزارت خارجه ایجاد کنند و آنها را در وزارت خارجه محصور نمایند وگرنه طبیعت کشورها و روابط بین الملل همین روابط است.
وی با بیان اینکه “حسین رسام را از نزدیک می شناسم” او را “آدم قابل احترامی” خوانده و گفت: روابط به شکل کاملا طبیعی وجود داشته و باز هم خواهد بود و بنده ابایی از گفتگو با بیگانگان ندارم. شمس الواعظین یادآور شد: وقتی بنده مثلا با قذاقی ( پدر) مصاحبه می کنم پس ارتباط دارم.
این روزنامه نگار با یادآوری این نکته که پست امنیتی ندارد ولذا دیدارهایش با بیگانگان مشکل دار نیست تاکید کرد: بنده یک ژورنالیست هستم سقف امنیت ملی را لحاظ می کنم و منافع ملی ایران را به هیچ چیز نمی فروشم چون به این شاده اندیشی نیفتاده ام که انگلیس و فرانسه و سایر کشورها در ایران منافع خود را دنبال نمی کنند.
سخنگوی انجمن دفاع از آزادی مطبوعات تصریح کرد: اگر دیدار با دیپلمات ها، عملی غیر عرف محسوب می شود کل بدنه وزارت خارجه را باید بازداشت کنند.
وی تاکید کرد که من همچنان به دیدارهایم با دیپلمات ها ادامه خواهم داد. شمس الواعظین با اشاره به کیفرخواست جلسه دوم دادگاه گفت: آقایان می گویند حسین رسام و… از 6 ماه مانده به انتخابات برنامه ریزی و زمینه سازی میکردند، اگر این خبر به دست نهاد امنیتی رسیده و واکنشی نشان نداده باید مسولین امنیتی کشور استیضاح شوند که از انقلاب مخملی و برنامه ریزی بیگانگان اطلاع داشتند و عکس العملی نشان ندادند. مسول امنیت کشور باید به این مسائل جواب دهد نه ما و امثال ما که در بازداشت به سر می برند اگر هم ادعا کنند که نمیدانستند عذر بدتر از گناه و خجالت آور است که دستگاه امنیت کشور از چنین موضوعی که ادعا می کنند خبر نداشته است.
وی اتهامات مطروحه در کیفرخواست را برای همه مردم غفلگیرکننده دانسته و گفت: بخشی از این مسائل را در روز که مرا به وزارت اطلاعات احضار کرده بودند نیز مطرح کردند اما آنها نیز ارزیابی نداشتند و نمی توانستند پیش بینی بکنند این وقایع و اتهامات را. نایب رئیس انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران با تاکید بر اینکه اینگونه سناریو نویسی، افکار عمومی و آدم های آگاه را قانع نمی کند توصیه کرد: بهتر است آقایان دست از این روش ها بردارند و این روش ها برای کشور خوب نیست.
شمس الواعظین تصریح کرد: دادن این نوع آدرس ها که امنیت ایران با یک مترجم یا یک کارمند سفارت آسیب پذیر است واقعا ضربه به امنیت ملی میزند و خجالت آور است که بنده بشنوم نازک افشار بتواند امنیت ملی کشور را تهدید کند
وی این مساله را “پرش از روی واقعیت” دانسته و تاکید کرد این مساله نادیده گرفتن عوامل طبیعی درونی و بیرونی بحران و صدور بحران به خارجی ها است و بحران را تشدید خواهد کرد چنانچه وقتی کارمندان و وابستگان آنها را وارد این بازی می کنند آنها نیز وارد شده و اعتراض ومداخله خواهند کرد.
شمس الواعظین در پایان تاکید کرد که جاسوسی تعریف خاص خود را دارد و بهتر است آقایان به این تعاریف دقت کنند.
تغییر مسالمت آمیز حکومت حق اساسی مردم است
دکتر محمد سیف زاده، حقوقدان و وکیل سرشناس ایرانی کیفرخواست صادره را مطابق با موازین قانونی نمیداند او به روز گفت: : دو مساله تشکیک در انتخابات و کشاندن مردم به راهپیمایی ها که از آن به عنوان اغتشاش نام می برند در کیفرخواست به عنوان اتهامات افراد بازداشت شده تاکید شده است در حالیکه طبق اصل 27 قانون اساسی و مذاکرات مجلس خبرگان اول این مساله جرم نیست.
وی توضیح داد: آنچه که مردم انجام داده اند به عنوان راهپیمایی و تجمعات مسالمت آمیز نه تنها جرم نیست بلکه از حقوق اساسی مردم است و اگر کسی افرادی را به این راهپیمایی ها فرا خوانده چون اصل جرم، جرم نیست، معاونتش هم جرم نیست.
وی درباره اتهام تشکیک در انتخابات و بحث تقلب در انتخابات گفت: از حقوق اساسی مردم است که در انتخابات تشکیک کنند.
سیف زاده که سابقه قضاوت در دادگستری دارد تاکید کرد که کیفرخواست بر این دو زمینه ذهنی تاکید دارد در حالیکه این اعمال از اساس جرم نیست.
این حقوقدان درباره اتهام انقلاب مخملی نیز توضیح داد: اگر مقصود این است که حکومت یا دولت به نحو مسالمت آمیز عوض شود و این افراد چنین کاری میخواستند بکنند این حق مردم و این افراد است مرحوم خمینی ایرادی که به قانون اساسی مشروطه می گرفت این بود که پدران ما بدان رای داده اند و ما رای نداده ایم.
سیف زاده تصریح کرد: مردم حق دارند هر حکومتی را ببرند یا بیاورند و عزل و نصب حکومت و مسولان به دست مردم است و از صدر تا ذیل، همه نوکر، خادم و خدمتگزار مردم باید باشند.
وی با بیان اینکه انقلاب مشروطه برای این بود که حکومت را از آسمان به زمین بیاورد تاکید کرد: انقلاب مخملی اگر این است که به صورت مسالمت آمیز دولت یا حکومت را تغییر دهند جرم نیست. سیف زاده کیفر خواست را در شکل و ماهیت منطبق بر موازین قانونی ندانست.
کیفرخواست، مقاله ای سیاسی بود
هادی قائمی، مسول سابق بخش ایران سازمان دیده بان حقوق بشر و از مسولان کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران از جمله کسانی است که نام او در کیفرخواست قرائت شده در جلسه اول دادگاه آمده است. او کیفرخواست صادره را حرکتی بچه گانه و عوام فریبانه دانسته و به روز گفت: در کیفر خواست اول، 6 رکن نهاد های مدنی در ایران یعنی جنبش زنان، جنبش دانشجویی، کارگری، حقوق بشری حقوق قومی به همراه ان جی او ها به عنوان بازوهای انقلاب مخملی ذکر شده بودند که این قضیه دروغی بیش نیست چون تمامی این جنبش ها بعد از انتخابات نقش هدایت کننده نداشتند بلکه همراه مردم و در کنار مردم بودند.
او افزود: اسم من به عنوان یک عنصر امنیتی و صهیونیستی حامی خارج از کشور در زمینه حقوق بشر ذکر شده بود که این مساله توهین بزرگی است به شعور مردم ایران که در این مدت شعور بالای خود را نشان داده و ثابت کردند که با این مسائل چنبش مردمی ایران منحرف نخواهد شد.
وی ارتباط صهیونیستی و امریکایی خود را تکذیب کرد و درباره کیفرخواست جلسه دوم دادگاه گفت: هیچ یک از این دو کیفرخواست یک مدرک حقوقی محسوب نمی شوند چون نه جرمی را مشخص کرده اند و نه سند و شواهدی مبنی بر ارتکاب جرم ارائه داده اند.
قائمی کیفر خواست قرائت شده در دادگاه را مقاله ای سیاسی دانست که بر مبنای این مقاله همه نوع فعالیت های دیپلماتیک، آکادمیک و حقوق بشری، توطئه ای برای براندازی نظام جمهوری اسلامی بعد از انتخابات قلمداد شده است.
وی با بیان اینکه مردم به صورت خودجوش نسبت به تضییع حقوق قانونی خود اعتراض کرده اند، هر دو کیفرخواست را توهین به شعور مردم دانست.
وی توضیح داد: کیفرخواست تنها در صدد ارتباط دادن اصلاح طلبان و فعالان سیاسی و جامعه مدنی ایران به خارج از کشور و اثبات عدم تقلب در انتخابات بوده است و اعتراض ها را جزوی از برنامه از قبل طراحی شده قلمداد کرده است و تمامی تلاش دادگاه و کیفرخواست هم در جهت اثبات همین مساله است.
قائمی تصریح کرد: در کیفرخواست ذکر شده که سفارت های بریتانیا و فرانسه در ایران در حوادث 50 روز اخیر نقش داشته اند در حالیکه هیچ نوع شواهد و مدارکی در این زمینه ارائه نمی دهد و خانم جوان فرانسوی در دادگاه فقط گفته که کنجکاو بودم ببینم در اعتراضات چه خبر است همین طور کارمند سفارت انگلیس تنها کاری که کرده کاریست که تمام دیپلمات ها در دنیا از جمله دیپلمات های ایرانی در سایر کشورها انجام میدهند.
وی با اشاره به عملکرد قاضی دادگاه گفت: قاضی می بایست قبل از هر چیزی از دادستان می پرسید که چرا این افراد 50 روز در انفرادی بوده اند و هیچ گونه ارتباطی با وکیل یا خانواده هایشان نداشته اند.
این فعال حقوق بشر با بیان اینکه نحوه برگزاری دادگاه نشان میدهد که دادگاهی در میان نیست تاکید کرد: هیچ نوع سوال و جوابی درباره مباحث حقوقی در دادگاه نشد و فقط خواستند نشان دهند که این افراد پشیمان هستند و عفو میخواهند.
قائمی کل روند دادگاه و کیفرخواست را تبلیغاتی برای انحراف افکار عمومی دانست و گفت: این پروژه را سالهای سال است که در مورد تمام کسانی که به اتهام سیاسی به زندان می برند مشاهده می کنیم بیشتر یک رویه تنبیهی و ندامت افراد است نه بحث حقوقی.
