در شرایطی که واشنگتن به قصد سرکوب داعش به خاک سوریه حمله کرده ، رئیس ستاد نیروهای مسلح جمهوری اسلامی با حضور تهران در اتئلاف جهانی برای نابودی شبه نظامیان تندرو در عراق و سوریه مخالفت کرده و یک نماینده مجلس نیز گفته است تهران فریب نخواهد خورد. همزمان کاخ سفید به طور رسمی احتمال معامله بر سر مذاکرات هسته ای در صورت کمک جمهوری اسلامی برای نابودی داعش را تکذیب کرده است. این در حالی است که امروز رئیس دولت یازدهم و نخست وزیر بریتانیا در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک با یکدیگر دیدار و پیرامون نقش جمهوری اسلامی در تضعیف داعش مذاکره می کنند.
روز گذشته ایالات متحده و متحدان اش در خلیج فارس برای نخستین بار به طور رسمی حمله همه جانبه ای را به خاک سوریه ـ اصلی ترین متحد جمهوری اسلامی ـ انجام و مواضع گروه خلافت اسلامی عراق و شام(داعش) را مورد هدف قرار دادند.
دمشق و تهران هر دو خواستار نابودی داعش هستند و به نبرد نظامی با این گروه مشغول اند اما کشیده شدن عملیات نظامی ائتلاف جهانی به رهبری ایالات متحده به خاک سوریه رضایت جمهوری اسلامی را در پی نداشته است.
نیروهای نظامی جمهوری اسلامی علی رغم اینکه با خیزش خونبار داعش در عراق در ماه خرداد برای مقابله با پیشروی های شبه نظامیان افراط گرا و متزلزل کردن دولت عراق در نبردهای نظامی علیه این گروه شرکت داشته اند اما در نشست پاریس که هفته پیش برای سازمان دهی نیروهای ائتلاف جامعه جهانی ترتیب داده شد نمایندگان تهران جایی نداشتند.
این در حالی است که گفته می شود سردار قاسم سلیمانی ـ فرمانده سپاه قدس ـ راسا در عملیات آزاد سازی شهر آمرلی عراق حضور داشته است و مقامات جمهوری اسلامی هم به طور علنی و غیر علنی این موضوع را تایید کرده اند.
از جمله سردار حسن فیروزآبادی ، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در حاشیه مراسم رژه ۳۱ شهریور برای تاکید بر اینکه پیروزی آمرلی انحصارا متعلق به جمهوری اسلامی بوده ، آن را با مهمترین عملیات آزادی سازی نیروهای ایرانی در جنگ با عراق مقایسه کرده و گفته است: “شکست محاصره آمرلی باید با فتح خرمشهر مقایسه شود و عقب راندن داعش از اطراف عراق و دیگر مواضع آن نشان می‌دهد که این گروهک عددی نیست و مردم عراق قادرند در صورتی که از آنها پشتیبانی شود و در مقابل نیز به داعش کمک نشود، آنها را عقب برانند “
تهران از سال ۹۱ به این سو که ارتش سوریه وارد نبرد با گروه های شبه نظامی مخالف بشار اسد شد ادعا کرده کشورهایی همچون عربستان سعودی، قطر و ترکیه از گروه های تندروی اسلام گرا حمایت کرده اند.
سردار فیروزآبادی در اظهارات خود با تکرار مواضع آیت الله خامنه ای پس از مرخصی از بیمارستان که تهران در هیچ ائتلافی علیه داعش حاضر نمی شود گوشزد کرده است: “به عنوان مسئول نیروهای مسلح فکر می‌کنم که این ائتلاف توطئه‌ای عظیم برای منطقه بوده و نگاه ما این است که با توجه به شکست خوردن ائتلاف قبلی و طرح خاورمیانه بزرگ خانم رایس، امروز آمریکا و هم‌پیمانانش در پی ورود به منطقه‌اند.”
همزمان سرتیپ امیر حاتمی معاون وزیر دفاع دولت روحانی نیز به تناقضات جامعه جهانی در مواجهه با عراق و سوریه اشاره و خاطرنشان کرده تهران فریب این ائتلاف را نخواهد خورد: “همه دنیا وقتی عراق مقابل ما بود از آن حمایت میکردند اما وقتی منافعشان تغییر کرد، در برابر عراق ایستادند مانند داعش که از آن در سوریه حمایت و تجهیز کردند اما وقتی در عراق از مسیر خواسته آنها خارج شد، علیه آن ائتلاف تشکیل دادند تا با آن مقابله کنند اما ما فریب فریب کاران را نمی‌خوریم.”
از سوی دیگر دیروز ، مجتبی رحماندوست نماینده اصولگرای مجلس نهم ، اساسا ائتلاف واقعی علیه داعش را ائتلافی با محوریت جمهوری اسلامی معرفی کرده که از مدت ها پیش شکل گرفته است. رحماندوست که با خبرگزاری فارس – نزدیک به سپاه – مصاحبه کرده عدم شرکت تهران در ائتلافی به رهبری ایالات متحده را را نشان دهنده “واقع گرایی” نظام اسلامی توصیف کرده و گفته است: “زمانی که داعش به همه متحدان منطقه‌ای ایران مانند حزب‌الله لبنان، بشار اسد و دولت قانونی عراق هجمه می‌آورد مشخص می‌شود که از پیش ائتلافی علیه داعش با محوریت ایران شکل گرفته بود.”
وی با اشاره به اینکه هم‌اکنون «آمریکا کشورهایی را که مانند خودش دستشان تا مرفق به خون بیگناهان آغشته است در ائتلاف علیه داعش به دور خود جمع کرده» افزود: “آقای ظریف به ظرافت این نکته را خاطرنشان کردند که این ائتلاف شکل گرفته علیه داعش، ائتلاف توبه‌کاران است.”
اشاره وی به اظهارات هفته گذشته وزیر خارجه جمهوری اسلامی در اندیشکده شورای روابط خارجی نیویورک است که با انتقاد از سیاست های ایالات متحده و متحدان غربی و عربی اش گفته بود: “کنفرانس پاریس ائتلاف توبه‌کاران بود.”
از سوی دیگر دیروز ایالات متحده به طور رسمی اعلام کرد اجازه نخواهد داد موضوع بحران عراق روند مذاکرات هسته ای با جمهوری اسلامی را به نفع تهران تغییر دهد. جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید روز دوشنبه تصریح کرد: “واشنگتن حاضر نیست بر سر عراق درباره برنامه هسته‌ای ایران معامله کند.”
از هفته گذشته مذاکرات فشرده نمایندگان جمهوری اسلامی به رهبری جواد ظریف با دیپلمات های گروه ابرقدرت های جهان، موسوم به ۱+۵ آغاز شده است. پیش از این رویترز به نقل از منابع مطلع و ناشناس ایرانی و آمریکایی گزارش داده بود تهران به واشنگتن پیشنهاد داده در صورت نرمش در مواضعش در قبال برنامه هسته ای نظام، تهران حاضر است در نابودی داعش به ایالات متحده و متحدانش کمک کند.
اما سخنگوی کاخ سفید دیروز گفت: “تلاش‌های شش قدرت جهانی برای ترغیب ایران به عقب نشینی از مواضع هسته‌ای خود، موضوعی کاملا جداگانه از تلاش‌های باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا برای تشکیل ائتلاف بین‌المللی علیه ستیزه جویان داعش است.”
در همین حال قرار است امروز حسن روحانی ، رئیس دولت یازدهم در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک با دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا دیدار کند. ناظران بین المللی می گویند اصلی ترین محور این مذاکرات بر سر چگونگی کمک تهران به جامعه جهانی برای نابودی داعش است. این نخستین بار پس از انقلاب ۵۷ است که رئیس دولت های جمهوری اسلامی و بریتانیا قرار است با یکدیگر دیدار کنند.
اواخر ماه مرداد دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا و رهبر حزب محافظه کار این کشور،مقاله ای در روزنامه ساندی تلگراف منتشر و رسما از حسن روحانی رئیس دولت یازدهم درخواست کرده بود در نبرد علیه داعش همراه غرب باشد. به باور کامرون منافع ملی بریتانیا در شرایط کنونی ایجاب می کند که لندن و تهران اختلافات خود را کنار بگذارند، او از همین رو صراحتا از حسن روحانی خواسته بود در مبارزه با نیروهای داعش “با جامعه جهانی همکاری” کند.
