پس از خط و نشان کشیدن فرمانده کل و رییس اداره سیاسی سپاه پاسداران برای سیدمحمدخاتمی و اصلاح طلبان جهت شرکت در انتخابات آتی مجلس، رییس دولت اصلاحات ضمن پاسخگویی به فرماندهان نظامی بار دیگر بر پیش شرط های اصلاح طلبان از جمله آزادی زندانیان، رفع حصر سران جنبش سبز، رفع محدودیت احزاب و برگزاری انتخابات آزاد تاکید کرد.
سیدمحمد خاتمی در دیدار با اعضای انجمن فرهنگ و سیاست دانشجویان دانشگاه شیراز گفت: “ما خودمان را صاحب حق می دانیم در دفاع از جمهوری اسلامی و خون شهیدان. اگر صحبت از انتخابات آزاد می کنیم برای این است که ذات جمهوری اسلامی این بوده.”
وی اضافه کرد: “ما که خواستار انتخابات مطلوب و سالم هستیم از جمهوری اسلامی و نظامی که مردم به آن رأی دادند دفاع می کنیم و کسانی که مدعی اند فلان نهاد که قدرت و سلاح و زور و امکانات بدون پاسخگویی دارد یا باندهای خاص باید تعیین کننده باشد به نظام ضربه می زنند.”
او در ادامه افزود: “باید فضا را فضای آزادی و استقلال و اطمینان کنیم. انتخابات شاه بیت مردم سالاری است. مردم سالاری بدون انتخابات آزاد معنایی ندارد. آزادی بدون انتخابات سالم معنایی ندارد. اینکه فضا باز بشود، مردم با همه گرایشها و سلیقه ها در انتخابات حضور داشته باشند و اطمینان داده شود که آنچه مردم می خواهند تحقق پیدا خواهد کرد خواست همه ما است.”
خاتمی سپس بدون نام بردن از فرد یا نهاد خاصی تصریح کرد: “جریاناتی هستند که جز فحاشی و تهمت زنی و بگیر و ببند و ترور شخصیت کاری ندارند و متأسفانه مصونیت هم دارند و اینها هستند که به نظام و اسلام و انقلاب ضربه می زنند. درست است که این بی ادبان به گفته لقمان حکیم آموزگار ادب ما خواهند شد، اما واقعا جای تأسف دارد که این همه احیاناً به نام نهادهایی صورت می گیرد که از خون مردم بنا شده اند و بنا بوده پشتوانه ادب و اخلاق و پیشرفت و مصالح ملی باشند.”
سخنان سیدمحمدخاتمی پس از آن مطرح می شود که فرمانده کل سپاه پاسداران در مصاحبه ای با خبرگزاری مهر درباره شرایطی که پیش از این سیدمحمد خاتمی برای فراهم شدن ورود اصلاح طلبان به انتخابات مطرح کرده بود، موضع گیری و او و بخشی از اصلاح طلبان را متهم به عبور از “خط قرمز نظام” کرده بود.
محمدعلی جعفری همچنین با تعیین شرط و شروط برای اصلاح طلبان و رییس جمهور سابق کشور برای حضور در عرصه انتخابات گفته بود: “آقای خاتمی در جریان فتنه امتحان خوبی پس نداد و به هر حال جزء همراهان سران فتنه بود و حمایت و پشتیبانی زیادی از آنها کرد و درحال حاضر نیزموضعی مبنی بر برائت از آن حرکت ها اتخاذ نکرده است و اگر ایشان بخواهد با سیاسی کاری جلو بیاید فکر نمی کنم مردم او را ببخشند ولی افراد دیگری که در این صحنه از خط قرمزها عبور نکرده اند می توانند همچنان در رقابت های سیاسی به صورت فعال شرکت کنند.”
این موضع گیری فرمانده کل سپاه هرچند مغایر با قانون اساسی، قانون فعالیت نیروهای مسلح و وصیت آیت الله خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی بود اما با سکوت مقامات حکومتی از جمله سیدعلی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی مواجه شد. اما برخی از چهره های اصلاح طلب از جمله محمدرضا خاتمی دبیرکل سابق جبهه مشارکت ایران اسلامی به این امر واکنش نشان داده وضمن انتقاد از اظهارات فرمانده سپاه به او یادآوری کردند که بر اساس موازین قانونی به عنوان فرمانده یک نهاد نظامی حق دخالت در امور سیاسی را ندارد.
با این حال اما دوشنبه هفته گذشته یداله جوانی رییس اداره سیاسی سپاه بار دیگر رییس جمهور پیشین را نیز “برانداز و از سردمداران فتنه” خواند و گفت که “این جریان برای رسیدن به مقاصد خود از جریانات ضدانقلاب و از حمایت‌های دشمنان خارجی استفاده کردند، حمایت و حرکت‌های براندازانه بخشی از اصلاح‌طلبان و بخصوص شخص آقای خاتمی در فتنه 88 بر همگان آشکار است. خاتمی از سردمداران فتنه سال 88 محسوب می‌شود و در حرکت براندازی در کنار موسوی و کروبی علیه نظام ایستاد.”
او ضمن دفاع از اظهارات و موضع گیری فرمانده مافوق خود در برابر اصلاح طلبان افزود: “اگر ایشان به نقش آقای خاتمی در فتنه سال 88 اشاره می‌کند و توبه و اظهار پشیمانی را شرط ورود مجدد اصلاح‌طلبان به صحنه سیاسی عنوان کردند، این به معنای مداخله سپاه در مسائل سیاسی نیست، بلکه نشان از هوشیاری سپاه در قبال جریان‌های براندازاست و یک واکنش انقلابی و بر اساس وظیفه بود.”
تاکید مجدد بر شرایط
ایتک خاتمی بار دیگر بر پیش شرط هایی که برای فراهم شدن حضور اصلاح طلبان در انتخابات آینده مطرح کرده بودتاکید کرده و گفته که “انتخابات حق ما است و اگر اعتراض داریم کسی حق ندارد انتخابات آزاد را از مردم بگیرد و در انحصار یک جریان خاص درآورد. فضا باید باز شود، در دانشگاهها و مجامع میزگرد پرسش و پاسخ گذاشته شود، احزاب و گروهها آزادانه فعالیت کنند، نماینده و نامزد داشته باشند، صراحت های قانون اساسی را رعایت کنید، حصرها و حبس ها منتفی شود تا همگان در انتخابات شرکت کنند.”
وی افزوده: “خوشبختانه بسیاری از بزرگان و احزاب و گروهها هم بر همین امور تأکید می کنند. اگر برگزارکنندگان بی طرف باشند، نیروهای نظامی و امنیتی دخالت نکنند، همه جریانها بتوانند نامزد داشته باشند، نمایندگان مردم و احزاب و گروهها بتوانند از مرحله رأی گیری تا اعلام نتایج ناظر باشند آنگاه است که انتخابات پرشور و تعیین کننده برگزار خواهد شد. انقلاب و نظام مال ما است نه در انحصار ما.”
رییس دولت اصلاحات همچنین اضافه کرده که “شعار اصلی ما در انقلاب چه بود؟ استقلال آزادی، جمهوری اسلامی، به همان معنی که در دنیا هم عرضه شده است. حاکمان از مردم اند و نماینده های مردم اند و تحت نظارت مردم اند. اگر حاکمان از مردم اند انتقاد از حاکمان هم وظیفه مردم است و وظیفه حاکمان است که در مقابل انتقاد مردم تسلیم باشند.”
او تصریح کرده: “اگر جمهوری اسلامی یعنی اراده مردم حاکم است مردم می توانند با اراده آزاد خود حاکمان را روی کار بیاورند و اگر روزی آنها را نخواستند بدون درگیری و با مسالمت حاکم را برکنار می کنند و حاکم دیگری را به جای او می نشانند و بر او نظارت می کنند.”
وی همچنین خاطرنشان کرده: “اگر گفته می شود که مردم باید حاکم باشند یعنی همه مردم با همه سلایق و در چارچوب نظام و متعهد به همین قانون که حتی ممکن است به آن انتقاد هم داشته باشند آزاد باشند وحضورشان در جامعه و در عرصه سرنوشت بی مانع باشد و نه اینکه قدرت های غیر سیاسی امنیتی و نظامی تعیین کننده باشند.”
آنچه گفته اما شنیده نشد
تاکید مجدد سیدمحمدخاتمی بر پیش شرط های اصلاح طلبان برای حضور احتمالی در انتخابات آتی کشور در شرایطی است که اصلاح طلبان و کاندیداهای مورد حمایت شان میرحسین موسوی و مهدی کروبی پس از برگزاری دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نسبت به نتیجه اعلام شده از سوی وزارت کشور دولت محمود احمدی نژاد و سپس تایید آن از سوی شورای نگهبان معترض بوده اند. میرحسین موسوی و مهدی کروبی پس از آغاز اعتراضات مردمی به نتیجه انتخابات 88 خواستار ابطال انتخابات ریاست جمهوری و برگزاری یک انتخابات آزاد شدند.
از دیگرسو بسیاری از چهره ها و فعالین سیاسی اصلاح طلب پس از نخستین ساعات پایان رای گیری در 22 خرداد 88 توسط سپاه پاسداران و نهادهای امنیتی بازداشت و با اتهامات مختلف به حبس های طولانی مدت محکوم شده اند. همچنین پروانه و مجوز فعالیت احزاب اصلاح طلب از جمله جبهه مشارکت ایران اسلامی، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و اعتماد ملی در کنار ایجاد محدودیت های مشابه برای احزاب و گروه هایی همچون کارگزاران سازندگی، مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم و مجمع روحانیون مبارز بطور کامل از سوی وزارت کشور و قوه قضاییه لغو و غیرقانونی اعلام شده است.
در چنین شرایطی نمایندگان و اعضای احزاب اصلاح طلب بی میلی خود برای حضور در رقابت های انتخاباتی آینده کشور رااز سال گذشته اعلام کردند اما در ادامه بر پیش شرط هایی تاکید کردند که در صورت فراهم شدنش از سوی حکومت حاضر به مشارکت در انتخابات خواهند بود.
پیش از آنان البته هاشمی رفسنجانی رییس جمهور سابق و رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در آخرین نماز جمعه ای که در 26 تیرماه 88 تهران امامت کرد این شرایط را مطرح کرده بود. اودر آن زمان ضمن تاکید بر تشریفاتی نبودن جمهوری اسلامی با انتقاد از شورای نگهبان برای تایید شتابزده صحت انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری، برای خروج کشور از بحران خواستار “پایبندی به قانون اساسی و حرکت در چارچوب های قانونی”، “ازبین رفتن تردیدها در باره انتخابات”، “آزادی زندانیان” و “جلب رضایت مردم و دلجویی از آسیب دیدگان” از سوی مسئولان شده بود.
همچنین میرحسین موسوی نخست وزیر سابق کشورو از رهبران جنبش سبز نیز در بیانیه شماره 17 خود راهکارهایی را برای برون رفت از شرایط بحرانی کشور به حاکمان جمهوری اسلامی ارایه کرده و در آن خواستار “اعلام مسئولیت پذیری مستقیم دولت، مجلس و قوه قضاییه”، “تدوین قانون شفاف و اعتماد برانگیز برای انتخابات”، “آزادی زندانیان سیاسی و احیای حیثیت و آبروی آنها”، “آزادی مطبوعات و رسانه ها و اجازه نشر مجدد روزنامه های توقیف شده” و “به رسمیت شناختن حقوق مردم برای اجتماعات قانونی و تشکیل احزاب و گروه ها” شده بود.
سیدمحمدخاتمی دردی ماه سال گذشته هم در دیدار با نمایندگان فراکسیون اقلیت مجلس با اعلام کف مطالبات اصلاح طلبان اظهار کرده بود: “اگر خروجی انتخابات این باشد که مردم احساس کنند که اولا کاندیداهایشان در انتخابات حضور دارند و ثانیا آرای اعلام شده همان آرای داده شده است و مقدمات انتخابات مانع حضورشان نشده، بر سلامت آن اطمینان خواهند یافت و همگی با اشتیاق در انتخابات شرکت می کنند.”
رییس جمهور سابق کشور که با آرای بیش از 20 میلیون ایرانی برای دو دوره پیروز انتخابات ریاست جمهوری در سال های 1376 و 1380 شد همچنین “آزادی زندانیان و ایجاد فضای آزاد برای همه احزاب و گروهها و رفع محدودیت های نا به جا، پای بندی همگان بخصوص مسئولان به قانون اساسی و اجرای همه جانبه و کامل آن بخصوص اهتمام به روح قانون اساسی و فراهم آوردن سازوکاری برای برگزاری انتخابات سالم و آزاد” را از جمله خواسته های اصلی اصلاح طلبان برای حضور در انتخابات آتی اعلام کرده بود.
اما تاکنون نه تنها هیچ کدام از این شرایط و مطالبات فراهم نشده بلکه بر تعداد زندانیان و محدودیت ها برای احزاب و گروها نیز افزوده شده است. در همین راستا علاوه بر بازداشت بسیاری دیگر از فعالین سیاسی و مدنی، رهبران جنبش سبز، میرحسین موسوی و مهدی کروبی هم به همراه همسرانشان بدون برگزاری هیچ گونه محکمه یا اتهامی از 25 بهمن ماه سال گذشته توسط نهادهای امنیتی- نظامی بازداشت و در خانه زندانی شده اند.
ماحصل تمام یادآوری های اصلاح طلبان و به ویژه شخص سید محمد خاتمی تاکنون نه تنها از سوی حاکمان جمهوری اسلامی نتیجه ای دربر نداشته بلکه یک مطالبه و پیش شرط دیگر نیز به پیش شرطهای آنها برای ادامه حضور و مشارکت در عرصه سیاسی کشور افزوده است: آزادی و رفع حصر میرحسین موسوی و مهدی کروبی.
