در حالی که روسای دولت ایران و بریتانیا بعد از ۳۶ سال برای اولین بار در نیویورک دیدن می کنند و درشرایطی که دو کشور در حال آماده شدن برای بازگشایی نهایی سفارتخانه های خود هستند، بخشی از راستگرایان تندرو از این موضوع ابراز نارضایتی کرده اند. اسماعیل کوثری نماینده تهران در مجلس و از فرماندهان سپاه پاسداران، در گفتگویی تاکید کرد: “اگرچه موضوع همه پرسی استقلال اسکاتلند از انگلیس به طور مستقیم با بازگشایی سفارت انگلیس در تهران رابطه ندارد اما می تواند این اتفاق برای مسوولین دیپلماسی ما جای تامل داشته باشد، چراکه بریتانیای کبیر دیگر جایگاه خود را نسبت به گذشته در جهان و حتی در میان ملت خودش ندارد. بنابراین بهتر است در داخل خیلی ذوق زده نشوند که ممکن است با بازگشایی سفارت انگلیس معجزه ای اتفاق بیفتد بلکه قطعا جاسوسی چند برابر می شود.”
او اضافه کرد: “طبق مصوبه مجلس سطح روابط ایران و انگلیس از سفیر به کاردار کاهش یافته و این مصوبه به قوت خود باقی است. حضور توطئه آمیز عوامل انگلیس در فتنه ۸۸ و خیانت کارمندان سفارت که در خیبان ها حضور پیدا می کردند هنوز از اذهان مردم پاک نشده است. بنابراین آنها باید از ملت و دولت ایران عذرخواهی کنند و درخواست انها برای بازگشایی مجدد سفارتخانه مورد بررسی قرار بگیرد.”
این نماینده مجلس که با عنوان نظامی خود و با خبرگزاری دفاع مقدس گفتگو می کرد، تاکید داشت: “اصرار انگلیسی ها برای حضور مجدد در ایران به دلیل کسب اطلاعات بیشتر به صورت آنلاین از مسائل داخلی کشور ما است و به نفع ما کاری نمی کنند. زمان بازگشایی معلوم نیست چراکه انگلیسی ها خود به دنبال حضور مجدد هستند و در این راستا تلاش می کنند اما طوری وانمود می کنند که ایران به دنبال بازگشایی است حال آنکه چنین مطلبی صحت ندارد.”
البته سایت مشرق، یکی دیگر از رسانه های وابسته به سپاه پاسداران، چند روز پیش ضمن تحلیلی اعلام کرده بود که تلاش برای بازگشایی سفارت انگلیس از جانب ایران بوده است. این سایت در گزارشی با عنوان “پشت پرده تلاش انگلیس برای بازگشایی سفارت در تهران” نوشته بود: “پس از روی کار آمدن دولت یازدهم در ایران، رویکرد «اروپا محوری» در کارگزاران خارجی جدید وجود داشت. بنابراین فعالیت معاونت اروپا آمریکای وزارت خارجه چندین برابر بیشتر از زمان دولت سابق شد. از مهم ترین پرونده هایی که از روزهای اول استقرار ظریف در وزارت خارجه پیگیری شد، پرونده بازگشایی «سفارت انگلیس» در تهران بود. اکنون پس از یک سال رفت و آمد و رایزنی این پرونده ظاهرا به نتیجه ای مطلوب برای کارگزاران مرتبط با قضیه رسیده است. بعضی از گزارشها حاکی از آن است که ماه جاری (مهر ماه) این اتفاق خواهد افتاد و سطح روابط به «کاردار مقیم» به جای «کاردار غیرمقیم» ارتقا پیدا خواهد کرد.”
نویسنده این سایت به وزارت خارجه پیشنهاد کرده بود: “در سیاست تقویت روابط با کشورهایی که سابقه طولانی رابطه با آنها همواره دست‌آورد خاصی برای کشور نداشته است با یک برنامه اصولی و منطقی «گام به گام» دیپلماتیک مواجه شویم.”
سایت مشرق همچنین از فردی به نام همایون موحدیان که “کارشناس حوزه انگلیس” معرفی شده بود، گفتگویی منتشر کرد که در آن آمده بود: “بسته‌بودن سفارت انگلیس در تهران کار جاسوسان ام‌آی ۶ را سخت کرده است.” او معتقد بود: “تاریخ سی و چند ساله بعد از انقلاب نشان داده که انگلیسی‌ها نه احترامی برای مردم ما قائل هستند، نه دست از سر این کشور برمی‌دارند. آخرین نقش آنها هم در بحث قضایای فتنه بود که همه در جریان هستند چه نقش بارز و مشخصی را سفارت انگلیس در تهران برای تحریک و تهییج و دادن اطلاعات لوجستیک به فتنه‌گران داشت.”
این کارشناس “حوزه انگلیس” اضافه کرده بود: “انگلیسی‌ها به چند صورت در قضیه فتنه مشارکت داشتند. در یک قسمت، اینها ملاقات داشتند با افراد تأثیرگذار و کسانی که هدایت و رهبری فتنه را به عهده داشتند. در قسمتی دیگر بحث تسهیل امکان رفت و آمد و تردد کسانی بود که از خارج کشور فراخوانده شدند. ما شاهد بودیم که چند فروند هواپیمای چارتر از لندن به تهران فقط وظیفه آوردن این اتباع ایرانی به تهران را به عهده داشتند.”
درباره نقش سفارت انگلیس در اعتراضات مردمی پس از انتخابات سال ۱۳۸۸ رسانه های راستگرای ایران حتی گاه به فیلم سینمایی “قلاده های طلا” هم به عنوان سند رجوع کرده اند. چندی پیش، روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران، در تحلیلی که در نقد “خط سازش” منتشر کرده بود، نوشت: “در فیلم قلاده‌های طلا کارمند سفارت انگلیس به خانم ایرانی که برای مشورت و رهنمود به سفارت رفته بود، می‌گفت شما نگران نباشید تا ما فرزندان اینها را تربیت می‌کنیم اینها هیچ موقع ما را بیرون نمی‌کنند. بنابراین محل منازعه نظام با خط سازش، منازعه بر سر یکی از کلیدی‌ترین شاخص‌‌های اندیشه امام یعنی نسبت «رفاه و مبارزه» است.”
راستگرایان تلاش می کنند که در “نمایش” خشم خود از انگلیس، با مواضع آیت الله خامنه ای هماهنگ شوند که پس از بحران سال ۱۳۸۸، انگلیس را “خبیث” توصیف کرده بود و بعدها نیز آن را تکرار کرد.
پیش از این هم هر گاه زمزمه بازگشایی سفارت انگلیس در ایران بلندتر می شد، برخی تریبون های نزدیک به جبهه پایداری و راستگرایان تندرو “ظاهرا” اعلام نارضایتی می کردند. اما موضوع جدیدی که موجب خشم راستگرایان شد آن بود که دولت بریتانیا تاکید داشت که در صورتی حاضر باز کردن سفارت خود در تهران است که ایران خسارت وارد شده به سفارت را پرداخت کند. به این ترتیب مشخص نمی شد که چه کسی “اصرار” به باز کردن سفارت داشته است!
حتی یکبار مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر خارجه در گفتگویی با خبرگزاری ایسنا این موضوع را رسما اعلام کرد: “عذرخواهی رسمی مورد بحث نیست. چیزهای زیادی وجود دارد که در گذشته اتفاق افتاده اما ما هیچگاه به خاطر آنها عذرخواهی دریافت نکرده‌ایم اما اکنون در خصوص اتفاقی که افتاده با دولت انگلیس در ارتباط هستیم. پرداخت غرامت یکی از موارد مورد بحث است.”
در حالی که نمایش نارضایتی از افتتاح سفارت انگلیس در ایران جریان داشت، سایت بازتاب، نزدیک به محسن رضایی در گزارشی از رویکرد دوگانه مجلس درباره موضوع انگلیس، به تندی انتقاد کرد. نویسنده این گزارش با اشاره به مصوبه پائیز سال ۱۳۹۰ در مجلس که خواستار کاهش روابط ایران و انگلیس بود و بعد مروری بر ماجرای حمله به سفارت انگلیس و قطع روابط دو کشور، به تغییر ناگهانی رویکرد نمایندگان و تشکیل “هیأت پارلمانی دوستی ایران ـ انگلیس” اشاره کرد و نوشت: “نمایندگانی که روزی دولت را مجبور به کاهش روابط به سطح کاردار می‌کنند، امروز چگونه در مجلس نهم، خواستار گسترش روابط آن هم از نوع پارلمانی هستند. پرسشی که نمایندگان پاسخ دهند، این موضوع است که آیا نقش مخرب انگلیس در ایران کاهش یافته یا اینکه نمایندگان به اشتباه بودن کاهش رابطه با کشور‌ها از طریق تصویب قوانین پی برده‌اند؟ ” نویسنده بازتاب اضافه کرده بود: “مطمئناً کسی با گسترش روابط با کشورهای دیگر از جمله گسترش روابط پارلمانی ـ که موجبات نزدیکی بیشتر ملت‌ها به هم می‌شود ـ مخالف نیست؛ اما همه با برخوردهای انفعالی و احساسی با منافع ملی مخالفند. در واقع چه می‌شود که یک روز انگلیس دشمن و مخرب و روزی دیگر دوست و همه آماده سفر به لندن؟!”
کنایه سایت بازتاب به خبری بود که چند روز پیش حجت الاسلام حسین سبحانی‌نیا نماینده نیشابور در مجلس اعلام کرده بود. او به خبرگزاری فارس گفته بود: “طبق مصوبه کمیته سفرهای خارجی مجلس سفر گروه دوستی ایران و انگلیس به کشور انگلیس انجام می‌شود اما جزئیات امر هنوز مشخص نشده است. کلیات انجام این سفر در کمیته سفرهای خارجی به تصویب رسیده اما سفر در زمان مناسب انجام خواهد شد و زمان آن هنوز به طور دقیق مشخص نیست.”
