در دوران ریاستجمهوری محمود احمدی‌نژاد بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با دانشمندان هسته‌ای ایران گفت‌وگو و از پایگاه‌های نظامی بازدید کرده‌اند؛ این ادعای محمدجوادظریف، وزیر امورخارجه ایران است. ادعایی که دفتر محمود احمدی‌نژاد و فریدون عباسیان، رییس سازمان انرژی اتمی در دولت دهم، آن را تکذیب می‌کنند، اما رسانه‌های حامی دولت اسنادی در واکنش به این تکذیب‌ها منتشر کردند که موید سخنان ظریف بود.
دفتر محمود احمدی‌نژاد، روز گذشته در واکنش به سخنان ظریف اطلاعیه‌ای صادر و ادعاهای وزیر امورخارجه فعلی ایران را تکذیب کرد. این دفتر سخنان ظریف را “کذب محض” توصیف کرد و نوشت که “سیاست قطعی” در دولت محمود احمدی‌نژاد - سال‌های ۸۴ تا ۹۲ - این بود که “هر گونه مصاحبه یا بازجویی و یا ملاقات مامورین آژانس یا هر نهاد بین‌المللی خارجی دیگر” ممنوع باشد. مساله‌ای که به نوشته این اطلاعیه ناشی از دستور محمود احمدی‌نژاد “به صراحت و به صورت رسمی و علنی” بود.
صدور این اطلاعیه اما با واکنش رسانه‌های حامی دولت مواجه شد. از جمله خبر آن‌لاین - وب‌سایت نزدیک به علی لاریجانی - نوشت که اطلاعات دفتر احمدی‌نژاد “باز هم، کذب” بوده.
این رسانه‌ها از سوی دیگر اقدام به انتشار اسنادی کردند که نشان می‌داد بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دوران ریاستجمهوری هشت ساله محمود احمدی‌نژاد، هم با دانشمندان هسته‌ای مصاحبه کرده‌اند و هم از مکان‌های نظامی بازرسی انجام داده‌اند. در سال‌های گذشته و پس از ترور دانشمندان هسته‌ای ایران، برخی اصول‌گرایان گفته بودند که افشای هویت آن‌ها و اطلاعاتی که در نهایت منجر به ترور آن‌ها شده، از طریق مصاحبه‌های بازرسان آژانس منتقل شده است.
محمدجواد ظریف به وب‌سایت خانه ملت - وابسته به مجلس شورای اسلامی - گفته بود که بحث مصاحبه با دانشمندان هسته‌ای “ارتباطی به اصل مذاکرات” ندارد، بلکه “یک مساله کناری و فرعی” است که در ده سال گذشته “کشور برای حل این ادعاها و بهانه‌ها اقداماتی کرده است”. به گفته وزیر امورخارجه “در دولت سابق مصاحبه‌هایی با دانشمندان هسته ای کشورمان از سوی ماموران آژانس انجام شد. در آن دوران با افراد مختلف در ایران مصاحبه شد و حتی آن‌ها از مراکز و اماکن مربوطه بازدید کردند، اما هیچ ابهامی پیدا نشد که این موضوع نشان‌دهنده بهانه‌جویی غربی‌ها است”.
ایسنا نیز در گزارشی اقدام به انتشار بخش‌هایی از برخی اسناد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کرده است. مواردی چون موافقت دولت نهم در آبان ۸۴ با بازرسی از تاسیسات نظامی پارچین و بازرسی آژانس از یک دانشگاه فنی در سال ۸۵ از این جمله است. به نوشته ایسنا “امکان بازدید از تاسیسات نظامی و حتی دانشگاه‌های فنی و مصاحبه و گفت‌وگو با مسوولان مربوطه در دانشگاه درباره برخی ملاحظاتی که وجود داشته است، در چارچوب همکاری‌ها انجام شده و گزارش رسمی در مورد آن وجود دارد”.
ایسنا همچنین به دو گزارش آژانس در شهریور ۸۵ و مهر ۸۷ اشاره می‌کند که حکایت از مصاحبه بازرسان این نهاد با برخی افراد درگیر در برنامه هسته‌ای دارد.
در هفته‌های گذشته بحث امکان بازرسی آژآنس بین‌المللی انرژی اتمی از تاسیسات نظامی و مصاحبه با دانشمندان هسته‌ای، از بحث‌های عمده در فضای سیاسی ایران بوده. منتقدان دولت روحانی بر این باورند که دولت چنین تعهدی به طرف غربی داده و از این مساله انتقاد می‌کنند.
از جمله مخالفان اصلی این مساله آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری‌اسلامی، است که تصمیم‌گیری نهایی درباره مذاکرات هسته‌ای بر عهده اوست. رهبر جمهوری‌اسلامی تاکنون چندین بار با بحث بازرسی از مراکز نظامی توسط بازرسان آژانس مخالفت کرده است. در آخرین مورد از این دست او هفته گذشته در دانشگاه امام حسین - وابسته به سپاه پاسداران - گفته بود: “اجازه نمی‌دهیم از هیچ‌یک از مراکز نظامی هیچ بازرسی‌ای از سوی بیگانگان صورت بگیرد. می‌گویند بایستی ما بیاییم با دانشمندان شمامصاحبه کنیم یعنی در واقع بازجویی کنیم. ما اجازه نمی‌دهیم به حریم دانشمندان هسته‌ای ما و دانشمندان در هر رشته‌ی حساس و مهمی، اندک‌اهانتی بشود. من اجازه نمی‌دهم بیگانگان بیایند با دانشمندان ما، با فرزندان برجسته و عزیز ملت ایران که این دانش گسترده را به اینجا رسانده‌اند، بخواهند بنشینند حرف بزنند”. آیت‌الله خامنه‌ای اضافه کرده بود که “این اجازه مطلقا داده نخواهد شد؛ این را هم دشمنان بدانند، هم کسانی که منتظرند ببینندتصمیم نظام جمهوری اسلامی چه می‌شود، بدانند”.
رهبر ایران ماه گذشته نیز در این باره گفته بود: “به‌هیچ‌وجه اجازه داده نشود که به بهانه‌ی نظارت، این‌ها به حریم امنیتی و دفاعی کشور نفوذ کنند؛ مطلقا. مسوولین نظامی کشور به‌هیچ‌وجه ماذون نیستند که به بهانه‌ی نظارت و به بهانه‌ی بازرسی و مانند این حرف‌ها، بیگانگان را به حریم و حصار امنیتی و دفاعی کشور راه بدهند، یا توسعه‌ی دفاعی کشور را متوقف کنند. اینکه یک بازرس خارجی به پادگان نظامی سر بزند، به معنی اشغال سرزمین است چون همه اسرار و رازهای دفاع ما در اینجاست. این به معنی تحقیر ملی است. حتی گفتگو در این موضوع”.
مصاحبه آژانس با دانشمندان هسته‌ای
در دولت احمدی‌نژاد
