حسن روحانی در کنگره ملی تجلیل از ایثارگران درباره وضعیت اقتصادی ایران و امیدهایش به حل بحران آن از طریق رفع تحریمها، سخن گفت.
به گزارش پایگاه اینترنتی ریاست‌جمهوری اسلامی، حسن روحانی گفت: “امروز سرزمین زیبای فعالیت اقتصادی شما با دنیا، توسط عفلقیان جدید یعنی ۱+۵ و شورای امنیت سازمان ملل اشغال شده، سرزمین اقتصادی ما اشغال شده است. چطور شما در خرمشهر در زمان عفلقیان از این طرف به آن طرف شهر نمی‌توانستید بروید و جوابتان گلوله بود. اکنون هم در دنیای اقتصاد از هر حرکت ما همچون حواله پول و خرید و فروش جلوگیری می‌شود، دنیای اقتصاد ما اشغال شده است.” او اضافه کرد: “ما امروز می‌خواهیم با ابزار سیاسی و دیپلماسی سرزمین اقتصادمان را که به ناروا تصرف و اشغال شده آزاد کنیم. امروز فضای سرزمین فروش نفت ما اشغال شده، عفلقیان آمده‌اند و نمی‌گذارند ما نفتی را که متعلق به این مردم است، از چاه‌های این مردم است، بفروشیم تا زندگی مردم اداره شود. نفت ما توسط ۱+۵، شورای امنیت، قدرت‌ها و ابرقدرت‌ها اشغال شده ما باید خرمشهر نفت‌مان را آزاد کنیم.” روحانی تاکید کرد: “روابط بانک‌های ما در سراسر دنیا توسط عفلقیان جدید اشغال شده، ما نمی‌توانیم مبادله پولی داشته باشیم. مثل جسمی که خونی در رگش گردش نکند و جایی رگ بسته شده و اگر کمی بگذرد تبدیل به عفونت شده و آنجا را باید قطع کرد. ما باید تمامی سرزمین‌های تصرفی اقتصادی، تجاری و علمی را در سراسر جهان که به ناروا اشغال شده به عنوان خرمشهر جدید و خونین شهر جدید از دست دشمن آزاد کنیم.”
دولت حسن روحانی، امیدوار است که با برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی غرب علیه ایران، وضعیت اقتصادی رونق گیرد و بحرانی که دامنه آن در حال گسترش است، مهار گردد. آنچنان که روحانی صریحا بیان کرده، نگرانی اصلی دولت، “عفونت” عضوی است که امکان جریان خون در آن، دیگر وجود ندارد.
چند روز پیش، محمد نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری اسلامی در جمع اعضای اتاق بازرگانی، صنایع و معادن آذربایجان شرقی از “برنامه‌های دولت برای مدیریت دوران پس از تحریم”، خبر داده و گفته بود: “باید حتماً با برنامه، نقشه راه و انضباط جلو برویم، چرا که اگر هجوم دلارهای نفتی با انضباط همراه نباشد به بیماری هلندی و دیگر مشکلات منجر خواهد شد.” او تاکید کرده بود: “عوض شدن شرایط کشور از لحاظ مناسبات اقتصادی و شکسته شدن زنجیره‌های تحریم نباید منجر به واردات بیشتر شود.”
برنامه‌ای که مسئولان دولت برای حل بحران اقتصادی دارند، بدون رفع تحریمها به نتیجه‌ای نخواهد رسید و دیگر در نظام جمهوری اسلامی کسی نیست که تحریمها را ورق‌پاره بخواند. “قطعنامه‌دان” سازمان ملل دردسری درست کرده که حتی بازگشت به نقطه صفر را هم ناممکن کرده است.
خامنه‌ای چند روز پیش در یکی از سخنرانی‌های عمومی خود گفت: “ممکن است بعضی بگویند این مسئله تولید که شما تکرار می‌کنید - و ما همیشه مرتّباً تکیه می‌کنیم روی مسئله‌ی تولید، هم در اظهارات عمومی، هم در جلسات با مسئولان - لوازمی دارد؛ با وضع کنونی که تحریم هست و فشارهای بین‌المللی هست، رونق تولید و تقویت تولید تحقّق پیدا نخواهد کرد. بنده انکار نمی‌کنم که این تحریم‌های ظالمانه‌ای که دشمنان ملّت ایران و دشمنان انقلاب بر ملّت ایران تحمیل کرده‌اند تأثیر دارد؛ بلاشک بی‌تأثیر نیست، منتها این را من انکار می‌کنم که این تحریمها بتواند جلوی یک تلاش عمومی سازمان‌یافته‌ی برنامه‌ریزی‌شده برای رونق تولید را بگیرد؛ این را من قبول ندارم.” به هر حال برای رسیدن به همین سخن که تحریمها “ تأثیر دارد و بلاشک بی‌تأثیر نیست” راه درازی طی شده است.
خامنه‌ای در اواخر فروردین ماه، درباره ضرورت لغو تحریمها در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات سخن گفته و اعلام کرده بود: “اتّفاقی که باید بیفتد این است که تحریمها به‌طور کامل و یکجا بایستی لغو بشود. اینکه یکی از آنها می‌گوید تحریمها شش ماه دیگر لغو می‌شود، یکی می‌گوید نه ممکن است یک سال هم طول بکشد، یکی دیگر می‌گوید ممکن است از یک سال هم بیشتر بشود، اینها بازی‌های متعارف معمول اینها است؛ اینها هیچ قابل اعتناء و قابل قبول نیست؛ تحریمها بایستی ــ اگر چنانچه حالا خدای متعال مقدّر فرموده بود و توانستند به یک توافقی برسند ــ در همان روز توافق به‌طور کامل لغو بشود؛ این باید اتّفاق بیفتد. اگر قرار باشد که لغو تحریمها باز متوقّف بشود بر یک فرایند دیگری، پس چرا ما اصلاً مذاکره کردیم؟ اصلاً مذاکره و نشستن پشت میز مذاکره و بحث کردن و بگومگو کردن برای چه بود؟ برای همین بود که تحریمها برداشته بشود؛ این را باز بخواهند متوقّف کنند به یک چیز دیگری، اصلاً قابل قبول نیست.”
مسئولان جمهوری اسلامی توضیح نمی‌دهند که اگر تحریمها بر اساس سخنان سابق آنها، “بی‌اثر و حتی مفید” بود، چرا در لغو آنها عجله دارند؟
خامنه‌ای دربهمن سال 1391، در اظهاراتی متفاوت اعلام کرده بود که به دلیل تحریمها حاضر به مذاکره نخواهد بود: “در تبلیغات وانمود می‌کنند که اگر ایران با آمریکا سر میز مذاکره بنشیند، تحریمها برداشته می‌شود. این هم دروغ است. هدفشان این است که با وعده برداشتن تحریمها، ملت ایران را وادار کنند که اشتیاق به مذاکره با آمریکا پیدا کند. تصور آنها این است که ملت ایران دیگر از تحریمها به ستوه آمده‌اند، پدرشان دارد در می‌آید، همه چیز به هم ریخته است؛ پس ما بگوئیم خیلی خوب، بیائید مذاکره کنید تا تحریم را برداریم، یکهو جمعیت ملت ایران راه بیفتند که بله، بیائید مذاکره کنیم.”
رهبر جمهوری اسلامی در سال‌های قبل‌تر حتی تحریمها را مفید هم می‌دانست. او یکبار در بهمن سال 1389، گفته بود: “اگر فشار اقتصادی نبود، تحریم اقتصادی نبود، تحریم علمی نبود، استعدادهای جوانهای ما مجال بروز پیدا نمی‌کردند؛ یعنی همه چیز حاضر بود، آماده بود، دنبالش نمی‌رفتند، به آن نمی‌رسیدند. تحریم کردند، استعداد درونی به جوش آمد، ملت بالا کشید، ملت رشد کرد، این پرچم هی برافراشته‌تر شد.” خامنه‌ای در سال 1387 نیز گفته بود: “دشمن نتوانسته، تحریم او هم اثر ندارد، تهدید او هم اثر ندارد. چرا؟ چون این ملت عزم راسخ خود را که متکی به آن ایمان عمیق هست، حفظ کرده است و حرکت می‌کند و پیش می‌رود؛ و نمی‌توانند.”
فشار تحریمها اکنون چنان افزایش یافته است که همه برنامه‌های جمهوری اسلامی با آرزوی رفع تحریمها تهیه می‌شود. حتی رهبر جمهوری اسلامی هم تاکید دارد که مذاکرات باید موجب لغو تحریمها شود و اگر نشود اصلا چرا مذاکره کردیم؟ به نظر می‌رسد که اظهارات حسن روحانی و اعتراف او به تصرف سرزمین‌های اقتصادی ایران توسط “عفلقی‌ها”، بخشی از واقعیتی است که بحران اقتصادی امروز، به نظام جمهوری اسلامی نشان داده است.
