ماشین اعدام با بهار راه افتاد
۷۰ نفر در ۳ هفته

کاوه قریشی
کاوه قریشی

» مجازات مرگ در ایران شتاب گرفته

سازمان‌های حقوق بشری از شدت گرفتن اجرای مجازات مرگ در ایران خبر داده‌اند، آنها می‌گویند طی تنها ۳ هفته بعد از تعطیلات نوروز، دست کم ۷۰ نفر از سوی دستگاه قضایی شده‌اند. به گفته سخنگوی سازمان حقوق بشر ایران اتهامات اکثر این افراد در رابطه با جرایم مواد مخدربوده و در ماه‌ها و هفته‌های اخیر نیز که همزمان بوده با تحولات هسته‌ای، اجرای مجازات مرگ شتاب بیشتری گرفته است.

سازمان حقوق بشر ایران که آمارهای اعدام را مستند می‌کند گزارش کرده تنها در سه روز گذشته دستکم ۴۳ نفر در ایران اعدام شده‌اند. ۴۲ نفر از این افراد در زندان‌های رجایی شهر و قزل‌حصار اعدام شده‌اند. همچنین گفته شده که گزارش‌ها حاکی از احتمال اعدام‌های دسته‌جمعی بیشتری در هفته‌های اول اردیبهشت است.

این سازمان با صدور بیانیه‌ای خواهان واکنش فوری جامعه جهانی به اعدام های دسته جمعی در ایران شد.

علاوه بر اعدام‌های گروهی که مشخصات برخی از آنها منتشر شده برخی دیگر از مجرمان به صورت فردی و در مواردی در ملاء عام اعدام شده‌اند.

از جمله در شیراز بامداد چهارشنبه، ۲۶ فروردین‌ماه، یک زندانی در برابر دیده‌گان مردم به دارآویخته شد.

در همین روز پنج زندانی متهم به قتل در زندان رجایی‌شهر به دار آویخته شده‌اند. سازمان حقوق بشر ایران در مورد یکی از این افراد به اسم جواد صابری (متولد ۱۳۶۹) اعلام کرده که او در زمان ارتکاب قتل زیر ۱۸ سال داشته است.

 

۳۰۰ اعدام؛ از آغاز سال میلادی تا کنون

سال گذشته میلادی با ۷۵۳ اعدام دستگاه قضایی بیشترین آمار مربوط به اجرای مجازت مرگ در ۱۵ سال اخیر را به ثبت رساند.

محمود امیری مقدم می‌گوید با توجه به اینکه از آغاز سال جدید میلادی تا کنون بیش از ۳۰۰ نفر اعدام شده‌اند، به نظر می‌رسد که ماشین اعدام حکومت ایران با شتاب تر از قبل به پیش می‌رود.

به گفته سخنگوی سازمان حقوق بشر ایران از هفته بعد از عید نوروز تا کنون، یعنی در ۳ هفته گذشته دستکم ۷۰ (هفتاد) نفر در شهر های مختلف ایران اعدام شده‌اند. اوج اعدام‌ها در همین هفته بود که طی سه روز ۴۲ نفر در زندانهای کرج به دار آویخته شدند.

تازه‌ترین گزارش سازمان عفو بین‌الملل درباره اعدام در کشورهای جهان که اوایل فروردین‌ماه منتشر شد نشان می‌دهد چین و ایران در سال ۲۰۱۴ کماکان در اجرای مجازات مرگ پیشتاز بوده‌اند.

 

نرمش با غرب، خشونت در داخل

با توجه تحولات مربوط به پرونده هسته‌ای ایران و نزدیکی زمان توافق با غرب انتظار می‌رفت تب اعدام در ایرن دست‌کم در زمان مذکرات و ماه‌های پیش از رسیدن به توافق جامع پایین بیاید، اما آنطور که محمود امیری مقدم می‌گوید: “مذاکرات هسته‌ای نه تنها هیچ تاثیر مثبتی بر روند اعدام‌ها نداشته بلکه به نظر می‌رسد که حتا وخیم‌تر هم شده است.”

این فعال حققو بشر می‌گوید این وضعیت فقط محدود به اعدام نیست “در اولین روزهای مذاکرات هسته‌ای، همزمان که آقای جان کری و ظریف مشغول مذاکره بودند در زندان رجایی شهر چشم چپ یک زندانی را قصاص کردند. در حالت عادی اجرای چنین حکمی منجر به اعتراضات جامه جهانی می شد در حالیکه این بار نشد.”

مقامات جمهوری اسلامی و برخی از اعضای ۵+۱ در گفتگوهای مربوط به مساله هسته‌ای تاکید کرده‌اند که در این گفتگوها موضوع حقوق بشر مورد بحث قرار نمی‌گیرد.

در یک سالی که از آغاز گفتگوهای شش قدرت جهانی با جمهوری اسلامی می‌گذرد، واکنش‌های بین‌المللی به نقض حقوق‌بشر در ایران نسبت به سال‌های قبل از آن کاهش یافته است.

پیشتر هم محمد ملکی، از بانیان کارزار لغو مجازات مرگ، در مورد افزایش اعدام‌ها در ایران به روز گفته بود: “اگر کشورهای مذاکره‌کننده با ایران به توافق برسند فکر نمی‌کنم علاقه‌مند باشند که به مسائل حقوق بشر بپردازند. در چند شب گذشته از تعداد سانتریفیوژها تا رفع تحریم‌ها مفصل سخن گفته شد اما کسی سراغی از حقوق بشر نگرفت.”

در همین راستا پیشتر شیرین عبادی، حقوقدان و رئیس کانون مدافعان حقوق بشر در مصاحبه با روز ضمن استقبال از گشایش اقتصادی ناشی از رفع احتمالی تحریم‌ها گفته بود در ادامه راه، فعالان حقوق بشر نباید اجازه دهند معاملاتی با ایران صورت بگیرد که مغایر با حقوق بشر و منافع مردم باشد.

محمود امیری مقدم می‌گوید: “با آغاز نرمش آقای خامنه‌ای با امریکا و کشورهای اروپایی، تعداد اعدام‌ها هم در ایران بالا رفت. هرچقدر این نرمش با غرب بالا رفت خشونت در شکل اعدام در داخل کشور بیشتر شد.”

دستگاه قضایی جمهوری اسلامی در ماه‌های گذشته از تلاش برای تغییر و اصلاحات قوانین مربوط به اعدام مجرمان مواد مخدر خبر داد تا بدین ترتیب در صورت اجرا، عمده اعدام‌ها در ایران متوقف شود.

اما فعالان حقوق‌بشر از جمله عبدالکریم لاهیجی، رئیس فدراسیون جهانی جوامع حقوق‌بشر می‌گویند حتی با لغو اعدام های مواد مخدر پرونده حقوق بشر در ایران بسته نمی‌شود.