آرمین عارفی
سحر ثابت، یک جوان آمریکایی ایرانی تبار، به همراه عموی خود که از ایران آمده بود به یکی از فروشگاه های اپل در حومه آتلانتا رفتند تا یکی از مدل های جدید آی پد را خریداری کنند، ولی فروشنده به دلیل اینکه این دو با یکدیگر به زبان فارسی صحبت می کردند از فروختن آی پد به آنها خودداری کرد. با این حال علی رغم اینکه فروش دستگاه های الکترونیکی به طور رسمی ازسوی آمریکا مشمول تحریم شده، ولی در جمهوری اسلامی به سادگی می توان انواع این دستگاه ها را که به صورت قاچاق وارد این کشور می شوند تهیه نمود. البته قیمت این تجهیزات در ایران بسیار گران تمام خواهد شد و بی شک خرید آنها در آمریکا بسیار مقرون به صرفه تر است.
سحر درحالی که با عموی خود صحبت می کرد، با این پرسش فروشنده روبرو می شود که آنها به چه زبانی با یکدیگر صحبت می کنند. فروشنده با شنیدن واژه “فارسی” و “ایران” از فروختن دستگاه آی پد سر باز می زند و عمل خود را با جمله “نداشتن روابط خوب میان ایران و آمریکا” توجیه می کند. سحر می گوید: “او حتی نپرسید آیا من آمریکایی ام یا خیر.” درواقع او زبان فارسی را در آمریکا و در کنار والدین اش فرا گرفته.
سحر از این وضعیت ناراحت می شود و با مدیر فروشگاه صحبت می کند. ولی این بار نیز با مخالفت شدید رییس فروشگاه روبرو می شود. او اساسنامه شرکت اپل را به سحر نشان می دهد که در آن نوشته شده “با توجه به تحریم های اعمال شده ازسوی ایالات متحده علیه کشورهای ایران، کوبا، کره شمالی، سودان و سوریه، شرکت اپل فروش و صادرات هرگونه محصول به این کشورها را ممنوع کرده است تا زمانی که مجوز آن ازسوی دولت آمریکا صادر شود”. سحر که خود را تحقیر شده می بیند، قبل از اینکه اشک هایش جاری شود فروشگاه را ترک می کند. ولی او که خود را قربانی تبعیض می بیند عقب نشینی نمی کند و با بخش مشتریان اپل تماس می گیرد. آنها از او عذر می خواهند و توصیه می کنند که یک دستگاه آی پد از سایت خریداری کند.
البته این پاسخ، زن جوان را راضی نمی کند و او تصمیم می گیرد که این موضوع را به رسانه ها بکشاند. او با تلویزیون محلی تماس می گیرد و ماجرا را نقل می کند. این شبکه خیلی سریع مورد مشابهی را برای زک جعفرزاده، یک آمریکایی ایرانی تبار دیگر می یابد. او نیز امکان خرید یک دستگاه آیفون را برای یکی از دوستان ایرانی اش که دانشجوست و در آتلانتا هم زندگی می کند نمی یابد.
مردم ایران، قربانی تحریم ها
این دو مورد چندان برای شورای ملی ایران و آمریکا که مقر آن در واشنگتن است خوشایند نبود. جمال عبدی، مدیر سیاسی این شورا دراین خصوص می گوید: “در هیچ کجای متن تحریم ها نیامده که امکان خرید آی پد به دلیل فارسی صحبت کردن وجود ندارد.” ازنظر او، این دو رویداد به خوبی تأثیرات مخرب تحریم های بین المللی علیه ایران را نشان می دهد”. او می پرسد: “چه ارتباطی میان نخریدن یک دستگاه آی پد توسط یک جوان ایرانی و دستیابی حکومت جمهوری اسلامی به تسلیحات اتمی است؟” سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در مصاحبه ای با فرانس پرس اظهار داشت: “هیچ قانونی فروش تجهیزات اپل یا هر شرکت دیگری را برای ایرانیان یا افراد ایرانی تبار در آمریکا ممنوع نکرده، ولی اگر بخواهید محصولات با فن آوری مدرن را به ایران ارسال کنید نیاز به مجوز دارید.”
فریدون خاوند، استاد دانشگاه رنه دکارت پاریس و کارشناس امور اقتصادی، دراین مورد می گوید: “مردم ایران قربانی روابط پرتنش میان کشورهای غربی و جمهوری اسلامی هستند.” جدا از موضوع نفروختن آی پد، نوسانات در بازار ارز و پیامدهای قطعنامه های شورای امنیت علیه ایران باعث شده تا قیمت محصولات غذایی به شدت افزایش یابد. از قربانیان دیگر می توان به شرکت های ایرانی اشاره کرد که امکان واردات تجهیزات یا قطعات یدکی را ندارند.”
عدم شفافیت در متن تحریم ها
به گفته فریدون خاوند، این مشکل قبل از هر چیز به دلیل عدم شفافیت در متن تحریم هاست. او با اشاره به اینکه اعمال تحریم تنها راه برای دوری جستن از وقوع جنگ است می گوید: “عدم آماده سازی قطعنامه ها و تصمیمات کنگره آمریکا باعث شده تا تحریم ها به صورت کلی اعمال شوند و به همین دلیل تمامی موارد در آنها پیش بینی نشده است.” او می گوید: “قطعنامه های سازمان ملل علیه تجهیزات، بانک ها، شرکت ها، یا افرادی اعمال شده اند که می توانند در پیشرفت برنامه اتمی ایران گام بردارند. درحالی که بسیاری از سران ایرانی امکان دریافت ویزا و سفر به خارج از کشور را ندارند، مردم عادی نیز با همین مشکل دست و پنجه نرم می کنند. بسیاری حتی برای موارد پزشکی، تحصیلی یا بازرگانی هم نمی توانند ویزا دریافت کنند.”
فریدون خاوند در ادامه می افزاید: “خسارات جانبی تحریم ها، افکار عمومی ایرانیان را چند دسته کرده. درحالی که برخی به دیپلماسی ایران در رابطه با پرونده هسته ای خرده می گیرند، برخی دیگر معتقدند که غرب نمی خواهد ایران به یک قدرت اتمی تبدیل شود.”
نکته مسلم این است که اجرای تحریم نفتی اتحادیه اروپا علیه صاردات نفتی ایران از اول ژوئیه باعث پیچیده تر شدن شرایط خواهد شد.
منبع: لوپوئن، ۲۵ ژوئن
