یک ماه پس از آنکه معاون اول محمود احمدی نژاد، “جمشید بسم الله” را عامل بحران ارزی کشور دانست، یکی از روسای کمیسیون های پارلمان جمهوری اسلامی این حرف را “خیلی زشت” توصیف کرده و گفته است چنین مواضعی برای مردم “افت ” دارد.
رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس نهم دیروز در مصاحبه با ایلنا از “دلسردی” خود نسبت به اظهارنظرهای مقامات دولتی پیرامون اقتصاد متزلزل کشور سخن گفت. او به ویژه به سخنان رحیمی، دست راست محمود احمدی نژاد اشاره کرد که بحران ارز در بازار را به گردن فردی موسوم به “جمشید بسم الله ” انداخته است. عبدالرضا عزیزی گفت: “در حالی که مردم از مسئولین اقتصادی و دولت انتظار دارند که به اوضاع رسیدگی کند اما برخی مواقع اظهار نظرهایی از سوی مسئولین شنیده می‌شود که مردم را دلسرد می‌کند.”
وی با اشاره به اظهارات ماه گذشته محمدرضا رحیمی افزود: “مثلا آقای رحیمی معاون اول رئیس [دولت] گفته‌اند که قیمت بازار را فردی به عنوان جمشید بسم الله تعیین می‌کند.”
عزیزی همچنین در اظهاراتی که بر نپذیرفتن مسئولیت بحران ارز از سوی دولت احمدی نژاد اشاره دارد، تصریح کرد: “کسی نیست بگوید ما جمشید بسم الله را نمی‌شناسیم اما رحیمی و مسئولین اقتصادی دولت را می‌شناسیم.”
ماجرای جمشید بسم الله
داستان جمشید بسم الله به اواخر ماه مهر باز می گردد؛ زمانی که محمدرضا رحیمی در روز ملی صادرات گفت: “نرخ ارز بازار آزاد را هر روز فردی به نام جمشید تعیین می‌کند.”
وی در ادامه با اعلام خبر بازداشت “جمشید بسم الله” خاطرنشان کرده بود: “قیمتهای ارزی بازار هم اکنون صوری است و فردی به نام جمشید بسم‌الله این قیمت را در بازار آزاد تعیین می‌کند.”
اوایل ماه مهر بحران ارز در کشور به اوج خود رسید، ارزش ریال سقوط آزاد کرد و قیمت دلار به بالای ۳۵۰۰ تومان رسید. بحران مالی که به دلیل سومدیریت دولت احمدی‌نژاد و تحریم‌های بین المللی بر اقتصاد ایران سایه افکنده بود ۱۲مهر به تظاهراتی چشمگیر در بازار تهران منجر شد. معترضان خشمگین از سیاست های ارزی دولت شعار می دادند: “دولت بی کفایت، استعفا، استعفا”
با این حال دولت و نیروهای امنیتی به جای آنکه بپذیرند جاه طلبی هسته ای نظام و سو مدیریت ها موجب تزلزل اقتصاد کشور شده است، انگشت اتهام را به سوی بازاریان گرفتند و ده ها نفر از معترضان بازداشت شدند.
اظهارات رحیمی پیرامون جمشید بسم الله سر و صدای بسیاری کرد و حتی رسانه هایی چون الف که منتقد عملکرد اقتصادی دولت هستند چند صباحی با آن سرگرم شدند. این سایت در گزارشی نوشته بود: “جمشید بسم الله یکی از خیل دلالانی است که پاساژ افشار در خیابان منوچهری با خرید و فروش کاغذهای رنگینی به نام ارز کاسبی می کنند، که پس از دستگیری بهتر است گفته شود کاسبی می کرد.نام اصلی او جمشید.الف است، در بین رفقا به خاطر تکه کلامی که آغاز هر معامله به کار می برد به جمشید بسم الله معروف شده.”
اظهارات رحیمی در حالی مطرح می شد که ناظران اقتصادی و حتی اصولگرایان اعتقاد داشتند افزایش قیمت ارز با تصمیم و اراده دولت احمدی نژاد انجام می شود. سایت بازتاب امروز در این ارتباط نوشت: “واقعیت آن است که بحث دلار سه هزار تومانی، از حدود یک ماه قبل از نوسانات ارزی، در محافل اصولگرایان به صورت جدی مطرح شده بود و اینکه تیم اقتصادی دولت قصد دارد برای جبران کسری بودجه ناشی از کاهش قیمت نفت، قیمت دلار را از حدود دوهزار تومان به سه هزار تومان افزایش دهد.”
احتمالا با چنین تحلیلی است که رئیس کمیسیون اجتماعی پارلمان در مصاحبه دیروز خود با اشاره با مشکلات معیشتی مردم و گرانی های اخیر گفت: “دولت اگر بخواهد می‌تواند به صورت جدی وارد عمل شود و جلو خیلی از گرانی‌ها و موارد این چنینی مثل بالا رفتن بی‌رویه قیمت ارز را بگیرد.”
حرف های رحیمی برای مردم افت دارد
عزیزی توجیهات رحیمی برای سرپوش گذاشتن بر بحران اقتصادی را “خیلی زشت” توصیف کرده و گفته است: “بعضی حرف‌ها و اظهارات برای مردم ما افت دارد….خیلی زشت است که بعد از گذشت این همه مشکل و جنگ تحمیلی و مسائلی از این قبیل تازه بگوییم که قیمت بازار را فلان فرد تعیین می‌کند.”
منتقدان زمانی که نام جمشید بسم الله بر سر زبان ها افتاد می پرسیدند “اگر فردی به اسم جمشید بسم الله وجود داشته باشد که این قدر قدرت در تعیین قیمت دلار داشته باشد، با توجه به اظهارات مقامات دولتی مبنی بر بازداشت وی، قاعدتا باید دلار به قیمت قبلی خود یعنی حداقل در مرز دلار مبادله ای حدود دوهزار و پانصد تومان باز می گشت. اما این اتفاق نیفتاد و نوسان دلار ادامه یافت.”
اظهارات رحیمی پیرامون جمشید بسم الله تا حدود زیادی به استعاره ای در ادبیات منتقدان تبدیل شده است؛ استعاره ای که دلالت بر انداختن گناه بر گردن دیگری دارد. برای نمونه دیروز علی معلم ـ تهیه کننده سینما ـ در مصاحبه با روزنامه صبح “جهان صنعت” با اشاره با بحران در صنعت سینمای کشور گفت: “به نظرم اگر خود دوستان در جایگاه های مدیریتی، کلاه خود را قاضی کنند و با خود صادق باشند باید بگویند که ما در حوزه مدیریت سینما شکست خوردیم. البته مقصر این شکست یک فرد نیست که ما او را شبیه جمشید بسم الله بگیریم و… کما اینکه به نظرم بحران ارز هم تقصیر یک فروشنده نیست.”
اصولگرایان منتقد احمدی نژاد در پارلمان به ویژه نگران هستند که وی در ماه های پایانی حضورش در پاستور بیش از گذشته از پذیرش بحران اقتصادی شانه خالی کند. عزیزی دیروز در این ارتباط تصریح کرد: “درست است که دولت ماه‌های پایانی‌اش را طی می‌کند اما این دلیل نمی‌شود که به برخی امور بی‌توجه باشد و یا توانش را به صورت کامل برای حل مشکلات نگذارد.”
این در حالیست که وزیر اقتصاد با دفاع از عملکرد اقتصادی دولت گفته: “برخی تحریم کنندگان می‌خواستند کشور ما را فلج کنند، اما ما حتی یک‌بار هم پایمان پیچ نخورد….تحریم‌ها کف روی آب است.”
سایت فردا –ـ نزدیک به شهردار تهران ـ اما– با انتشار یادداشتی به این استدلال شمس الدین حسینی تاخته و نوشته است: “اینکه وضعیت ارزی کشور به اینجا رسیده و ثبات قیمت‌ها از بین رفته و بازار و صنعت جملگی در شوک به سر می‌برند، گواه پیچ خوردن پا نیست؟! اگر پایمان پیچ خورده بود، آن وقت احتمالا باید درب اقتصاد کشور را پلمپ می‌کردیم!”
