فردریک دال
مقامات غربی روز سه‌شنبه نگرانی خود را از انتقال سوخت اولین نیروگاه هسته‌ای ایران ابراز کردند و گفتند تهران می‌بایست این رویداد را گزارش می‌داد.
آژانس هسته‌ای سازمان ملل روز جمعه در گزارشی محرمانه گفت سوخت نیروگاه، ماه گذشته از نیروگاه بوشهر، ساخت روسیه، به یک استخر سوخت مصرف‌شده انتقال یافته و برای این اقدام دلیلی ارائه نشده است.
نیروگاه هزار مگاواتی بوشهر، که افتتاح آن سه سال به تعویق افتاده بود، برای ایران نماد فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای است و هر مشکل و تاخیری در آن موجب دردسر برای تهران و نیز مسکو خواهد بود.
یک مقام ارشد غربی می‌گوید: “این حرکت عادی نیست. برای همین باعث نگرانی زیادی شده است. ما جواب می‌خواهیم.”
یک دیپلمات دیگر در وین می‌گوید: “آژیر خطر به گوش می‌رسد؛ اگر از آن استفاده عجیبی شده باشد می‌تواند به معنی ضرورت بازرسی فوری باشد.” او به این واقعیت اشاره می‌کند که پلوتونیوم قابل استفاده برای بمب هسته‌ای از لحاظ تئوری می‌تواند از سوخت مصرف‌شده بدست آید.
برداشت سوخت حدود دو ماه پس از این اتفاق افتاد که روساتوم، شرکت هسته‌ای دولتی روسیه، عنوان کرد که نیروگاه به تعویق افتاده ایران در حاشیه خلیج فارس با تمام توان فعالیت می‌کند.
علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس هسته‌ای گفت انتقال سوخت بخشی از “روند معمول فنی” بوده و مربوط به انتقال سوخت از جانب مهندسان روسی در نیروگاه ایران بوده است.
رضا سجادی سفیر ایران در مسکو گفته است که دلیلی برای نگرانی وجود ندارد: “پیش از تحویل نیروگاه به متخصصان ایرانی، کار بازرسی باید تکمیل شود… هیچ چیز پیش‌بینی‌نشده‌ای در آن‌جا اتفاق نمی‌افتد.”
اما یک دیپلمات ارشد هفته گذشته عنوان کرد که: “این موضوعی پیش‌بینی نشده بود؛ از این مطمئن باشید.”
خطر تکثیر سلاح هسته‌ای؟
ایران تنها کشوری است که یک نیروگاه فعال هسته‌ای دارد که بخشی از کنوانسیون امنیت هسته‌ای میان ۷۵ کشور نیست. این کنوانسیون پس از فاجعه چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ به اجرا گذاشته شد.
ایران اوایل سال گذشته گفت باید برای انجام آزمایشاتی سوخت را بردارد. سپس یک منبع نزدیک به نیروگاه عنوان کرد که این عمل به دلیل نگرانی از آلوده شدن سوخت به ذرات فلزی به علت قدیمی بودن تجهیزات نیروگاه صورت گرفته است.
سازنده روسی نیروگاه در ماه اکتبر گفت که بوشهر به طور رسمی در ماه مارس ۲۰۱۳ به ایرانی‌ها تحویل داده خواهد شد، در حالیکه قبلا مقامات گفته بودند این اتفاق تا پایان سال خواهد افتاد.
ایران که یک تولیدکننده بزرگ نفت است می‌گوید تولید برق مهمترین دلیل فعالیت های هسته‌ای این کشور است، اما مخالفان ایران می‌گویند هدف تهران ساخت بمب اتمی است.
گرگ تیلمان، متخصص هسته‌ای می‌گوید بوشهر تهدید جدی ایجاد نکرده است. قرار بوده ایران سوخت مصرفی را به روسیه بازگرداند؛ او گفت که نیروگاه وسایل مورد نیاز برای جداسازی پلوتونیوم را در اختیار ندارد.
او می‌افزاید، اما سوخت مصرف‌شده راکتورهای ایران “در دراز مدت می‌تواند نگرانی تکثیر سلاح را ایجاد کند، چون آنها موادی فراهم می‌آورند که از آنها می‌توان مواد ضروری برای شروع زنجیره های اتمی استخراج کرد.”
منبع: رویترز– ۲۰ نوامبر
