در روزهای گذشته روند صعودی اجرای مجازاتهای سنگین در ایران با اجرای چندین حکم اعدام در ملاء عام در شهرهای مختلف کشور ادامه داشته است. طبق گزارشهای رسانههای رسمی تنها در ۱۰ روز گذشته ۳۳ نفر به دار آویخته شدند که ۱۵ نفر آنها در ملاء عام صورت گرفته است.
سازمان حقوق بشر ایران که مستند سازی آمار و گزارشهای مربوط به مجازات اعدام در ایران را به عهده دارد، در واکنش به موج جدید اجرای مجازاتهای سنگین، قطع عضو، شلاق و اعدام را احکام “قرون وسطایی” توصیف کرده و خواهان واکنش “فوری” جامعه جهانی شده است.
آژانس خبری مکریان، که اخبار غرب ایران را از داخل به روز رسانی میکند از اعدام دو نفر در بامداد روز جمعه، ۲۶ آبانماه در زندان مرکزی ارومیه به دستور مراجع قضایی این زندان خبر داده است.
در این خبر اشارهای به اسامی کامل این افراد اعدام نشده اما گفته شده که احکام آنها در اربطه با جرایم مواد مخدر بوده و هر دوی آنها حدود ۳ سال در زندان بودهاند.
همچنین تارنمای رسمی دادگستری استان فارس، اجرای حکم اعدام در ملاء عام دو زندانی در شهرستان داراب را در روز چهارشنبه ۲۴ آبانماه به اتهمامات مشابه گزارش کرده است.
روز دوشنبه ۲۲ آبان ماه خبرگزاری ایسنا هم به نقل از نوروزی، رییس کل دادگستری استان یزد از اجرای حد اسلامی و قطع چهار انگشت دست دو زندانی متهم به سرقت در یزد خبر داده و به نقل از رئیس دادگستری استان یزد هم نوشته که اجرای این احکامها برای “عبرت بزهکاران” در ملاء عام به اجرا درآمده است.
در قوانین مجازات اسلامی، برای محکومانی که به اتهام سرقت مسلحانه محکوم شوند، مجازات قطع دست پیش بینی شده است.
براساس ماده ۱۹۸ این قانون سرقت در صورتی موجب حد میشود که دارای تمامی شرایط از جمله سن بلوغ و سلامت عقل باشد.
در سالهای اخیر، صدور و اجرای احکام قطع دست، افزایش یافته است.
در توجیه اجرای این احکام، دستگاه قضایی جمهوری اسلامی میگوید کاربرد چنین احکامی در بازدارندگی جرم موثر و جایگزین زندانی کردن افراد است؛ موضوعی که از سوی کارشناسان مسائل اجتماعی و اصلاح مجرمین در ایران، با این استدلال که تاثیری در کاهش جرم ندارد، مورد انتقاد قرار گرفته است. بالا رفتن میزان جرم و جنایت در کشور نیز موید این نظر بوده است.
سازمان حقوق بشر ایران اما با اشاره به اجرای احکام سنگین چند روز گذشته در بیانیهای احکام قرون وسطایی اعدام، شلاق و قطع عضو در ملاء عام را شدیدا محکوم کرده و سخنگوی این سازمان محمود امیری مقدم گفته است: “ما خواهان واکنش فوری جامعه جهانی برای متوقف کردن نمایش وحشت حکومت ایران هستیم.”
هر چند رسانهها و خبرگزاریهای رسمی دولتی در ۱۰ روز گذشته از اعدام دست کم ۳۳ نفر خبر دادهاند، اما سازمان حقوق بشر ایران که مستندسازی آمار اعدام را به عهده دارد میگوید علاوه بر این تعداد دستکم ۴۸ نفر در در ۱۰ روز گذشته در زندانهای وکیل آباد و رجایی شهر اعدام شدهاند که اعدام این افراد توسط رسانههای رسمی اعلام نشده است.
بدین ترتیب بر طبق آمارهای رسمی و غیر رسمی در ۱۰ روز گذشته ۸۱ نفر در زندان و یا در ملاء عام اعدام شدهاند.
آقای امیری مقدم هفته پیش همزمان با اوج گیری دور جدید اعدامها در ایران، در مورد اعدام در ملاء عام به روز گفته بود که اعدام در ملاء عام یکی از مهم ترین شیوههای جمهوری اسلامی برای ایجاد “وحشت” در جامعه است و “هرقدر که بحرانهای داخلی و خارجی حکومت و نارضایتی بین مردم بالا میگیرد نیاز حکومت برای ایجاد ترس بین مردم بیشتر میشود. باید به یاد داشته باشیم که بزرگترین تهدید برای حکومت نارضایتی مردمی است و حکومتی که قادر به حال مشکلات مردم نیست فقط از ابزار ترس و وحشت میتواند برای ادامه بقای خود استفاده کند.”
در ایران به علت خودداری رسانهها و مقامات قضایی از اعلام واقعی تعداد اجرای مجازات اعدام، آمار دقیقی در دست نیست.
به دلیل جایگاه بالای ایران در میان بزرگترین کشورهای مصرف کننده مواد مخدر در جهان، تعداد زیادی از افرادی که مبادرت به تجارت این مواد میکنند بازداشت، زندانی و در موارد زیادی با مجازات اعدام روبرو میشوند.
بر اساس آمار بیش از ۸۰ در صد از ۶۷۶ نفر اعدام شده در سال میلادی ۲۰۱۱، به اتهام جرائم مربوط به مواد مخدر به مرگ محکوم شدهاند.
جمهوری اسلامی یکی بزرگترین نظامهای اعدام کننده در جهان است. متوسط اعدام در ایران در سال ۲۰۱۱، بیش از دو نفر در روز بوده که جمهوری اسلامی را در مقام دومین اعدام کننده در جهان، پس از چین، قرار داده است. ایران همچنین از حیث تعداد محکومان منتظر مرگ نیز چنین وضعیتی دارد.
اجرای مجازات سنگین مانند اعدام و قطع عضور در ایران بارها از سوی سازمانهای مدافع حقوق بشر محکوم شده است.