شبکه‌های اجتماعی پر شده از تصاویر مربوط به “کمپین تقوا در دنیای مجازی”؛ کمپینی که می‌خواهد به مقابله با فرهنگ اجتماعی حاکم بر فضای شبکه‌های اجتماعی که با “فرهنگ اسلامی در تضاد است”، بپردازد و با تقویت باورهای مذهبی افراد یادآور شود: “خدای دنیای واقعی همان خدای دنیای مجازی‌ست.” به نظر می‌رسد این کمپین بیشتر برای جذب افراد باورمند به ارزش‌های اسلامی ایجاد شده اما گویا بیش از آنکه در این زمینه تاثیرگذار باشد به شوخی و خنده گرفته شده است. بانیان این کمپین با طرح این سوال که “آیا باید به دلیل تضاد بزرگ فرهنگی استفاده از این ابزارهای نوین به کلی کنار گذاشته شود؟!” به این نتیجه رسیده‌اند که “به عقیده بسیاری از افراد می‌توان اصول و اعتقادات به کارگیری شده در دنیای واقعی را نیز در دنیای مجازی و در مجاورت ارتباط افراد با یکدیگر در شبکه‌های اجتماعی نیز مدیریت کرد.” تمرکز این کمپین بر حذر داشتن زنان و مردان از تماس مجازی با “نامحرم” است.
اما این نخستین بار نیست که گروه‌های نزدیک به حاکمیت که به تجربه دانسته‌اند نمی‌توانند جلوی حضور افراد در فضای مجازی را بگیرند، سعی می‌کنند ارزش‌های خود را در محیط مجازی ترویج کنند. این گروه ها پس از یک دوره انکار و نادیده‌گرفتن فضای مجازی، دریافتند که راهی جز ورود و تبلیغ باورها و ارزش‌های خود ندارند.پس از آن بود که از روش‌های مختلف برای حضور و ترویج باورهای اسلامی و دیدگاه‌های سیاسی جمهوری اسلامی بهره گرفتند.
“کامنت‌اش و ضربان قلب‌ات”
“دخترکم؛ از نظر قرآن یکی از ملاک‌های بی‌حیایی، خودنمایی برای نامحرم است. خودنمایی فقط برای بدحجاب‌ها نیست، بلکه با حجاب هم می‌شود خودنمایی کرد؛ فقط مشتری‌اش فرق می‌کند. رعایت کن!” این شرح یکی از تصاویر منتشر شده توسط “کمپین تقوا در دنیای مجازی” است که عکس پروفایل زنی محجبه را نشان می‌دهد که دو مرد با نام‌های کاربری “امیر خان” و “حاجی” نوشته‌اند: “لایک به این حجاب زیبا… دمتون گرم خواهر!” و “حجاب شما فخر ما بچه مذهبی‌هاست، ایول”. این تصویر قصد دارد بگوید اینکه حتی اگر با چادر عکس می‌گذارید فرقی در جلب توجه ندارد و کار پسندیده‌ای نیست. شرح تصویر دیگری می‌گوید: “اگر خودش را در جهان واقعی ببینی، یحتمل سرت را می‌اندازی پایین و عبور می‌کنی، ولی اسم‌اش را، نوشته‌اش، کامنت‌اش را، چراغ روشن‌اش را که در دنیای مجازی می‌بینی، چشمت تنگ‌تر می‌شود، خیره‌تر می‌شوی به مانیتور، شاید ضربان قلبت هم کمی بالاتر برود.” با تصویری دو بخشی، در یک بخش زن ومردی با سرهای پایین از کنار هم عبور می‌کنند و در دیگری مردی لبخند بر لب به گوشی موبایل چشم دوخته است. این تصویرمی گوید گناه نگاه کردن به نامحرم در فضای مجازی کم از دنیای واقعی ندارد.
تصویر اما به این‌ها ختم نمی‌شود، کارتون‌های دیگری هم برای برحذر داشتن زنان و مردان از تماس‌های مجازی ساخته و منتشر شده‌اند. به نوشته خبرگزاری فارس، کمپین “تقوا در دنیای مجازی” به تمام کاربران شبکه‌های اجتماعی یادآور می‌شود که “رفتارها و تعاملات اجتماعی بین افراد در دنیای حقیقی را نیز می‌توان در دنیای مجازی در پیش گرفت، فقط با اندکی توجه بیشتر!”
جدی وارد می‌شوند، شوخی گرفته می‌شوند
خبرگزاری فارس که جزئیات این کمپین را منتشر کرده از “علاقه‌مندان” خواسته مطالب خود در این زمینه را با هشتگ “#تقوا_در_دنیای_مجازی” در شبکه‌های اجتماعی منتشر کنند. جستجوی این هشتگ درشبکه‌های اجتماعی به ویژه توییتر اما بیشتر شوخی‌های کاربران با کارتون‌ها و پیام‌های این کمپین را نشان می‌دهد تا پست‌هایی که در راستای مشارکت واقعی در این کمپین نوشته شده باشند. تقوا در دنیای مجازی حسابی هم در اینستاگرام دارد که به انتشار کارتون‌های این کمپین می‌پردازد و مردم را به مشارکت دعوت می‌کند.
برخی در شبکه‌های مجازی این فرضیه را عنوان کرده‌اند که کمپین “تقوا در دنیای مجازی” یک حرکت خودجوش نیست و احتمالا از سوی نهادی حمایت می‌شود. پیش از این هم پوسترهایی جنجالی در سطح شهر تهران نصب شده بود که به موضوع حجاب اختصاص داشت.
این پوسترها که در فضای مجازی نیز خبرساز شده بود قصد تبلیغ حجاب و مذمت بی‌حجابی را داشت. مثلا یک صندلی که یک پایه‌اش شکسته و تنها سه پایه داشت به همراه نوشته‌ای مبنی بر اینکه : “زن، بدون حجاب: همچون صندلی است با سه پایه”؛ یا تصویری از مشتی آجیل که در کنارش نوشته شده: “دخترم این یک قانون است، چیزهای با ارزش‌تر پوشش محکم‌تری دارند”.
در پوستر دیگر یک آب‌نبات چوبی بدون پوسته محافظ که مگس‌ها در اطرافش جمع شده‌اند، در کنار آب‌نباتی که پوسته‌اش جدا نشده و از گزند حشرات به دور مانده به تصویر کشیده شده و زن بی‌حجاب و با حجاب را به آب‌نبات تشبیه کرده است.
گروه سایبری ترویج حجاب و عفاف” طراح این پوسترها بود و مسئول روابط عمومی آن در گفت‌وگو با روزآنلاین این گروه را “صد درصد مردم نهاد” توصیف کرده بود و اینکه “کوچکترین وابستگی به هیچ جایی در نظام ندارد”. او گفته بود که هزینه طراحی‌ها از سوی مردم تامین می‌شود اما در همان زمان هم نسبت به صحت این ادعا از سوی کاربران شبکه‌های مجازی تشکیک شده و این پوسترها به شوخی گرفته شده بود.
