مسوولیت شکنجه دانشجویان با کیست؟

نویسنده

seyedalirezaavaee.jpg

ناصر ایرانی

رییس کل دادگستری استان تهران سید علیرضا آوایی در جمع قضات دادگستری کرج گفت که باید فرهنگ ‏اعتراف به اشتباه در کشور جا بیفتد. وی افزود درصورت اجحاف در حق مدیران و مسئولان دستگاه های ‏دولتی، دادسرا باید بی هیچ ملاحظه ای برای برگرداندن حق آنان اقدام کند.‏

برخی از ناظران سخنان رییس کل دادگستری استان تهران را بیشتر در ارتباط با پرونده موسویان دانسته اند. ‏به ویژه که رییس کل دادگستری استان تهران در ادامه تاکید کرده که “مبادا قضات به ضابط ضابطان تبدیل ‏شوند”، و این در حالی است که پیشتر، وزیر اطلاعات طی اظهاراتی موسویان را مجرم شناخته بود. ‏

‎ ‎رجوعی به پرونده دانشجویان‎ ‎

یک تحلیلگر مسایل سیاسی در تهران با اشاره به سخنان اخیر علیرضا آوایی می پرسد: “اعتراف به اشتباه در ‏ارتباط با دانشجویان شکنجه شده امیرکبیر چگونه باید انجام شود؟ آیا اعتراف به اشتباه تنها در ارتباط با ‏مسئولان باید صورت بگیرد؟ آیا برخی مسوولان قضایی، پیش از تبرئه دانشجویان به ضابط ضابطان تبدیل ‏نشده بودند؟”‏

خانواده های دانشجویان دانشگاه امیرکبیر مجید توکلی، احمد قصابان و احسان منصوری، پیشتر طی نامه ای ‏افشاگرانه خطاب به هاشمی شاهرودی، آنچه را که در زندان بر این سه دانشجو رفته است آشکار کرده بودند. ‏در این نامه که با گذشت ۸۰ روز از بازداشت این سه نفر نوشته شده بود، آزارهای جسمی و روانی وارد شده ‏در زندان بر این سه نفر مورد اشاره قرار گرفته و از قوه قضاییه در خواست پی گیری شده بود.‏

در این نامه شکنجه های روحی شامل موارد زیر عنوان شده بود: ۱- بازجویی طولانی مدت (۲۴ ساعت ‏مداوم) توسط یک تیم ۷ نفره و نیز بازجویی های گاه و بیگاه شامل نیمه های شب ۲- ارائه اخبار کذب بر ‏دستگیری، ضرب و شتم و آزار اعضای خانواده و همچنین اخباری مبتنی بر بیماری(سکته قلبی) و انتقال ‏اعضای خانواده به بیمارستان ۳- پخش صداهای آزار دهنده در سلول در زمان استراحت به طوری که مانع ‏خوابیدن دانشجویان می شده. ۴- توهین های شدید و سخیف به فرد و اعضای خانواده ۵- اهانت به دانشجویان ‏و رفتار نا مناسب توسط نگهبانان بند ۲۰۹ ۶- تهدید به قتل و ضرب و جرح شدید و تهدید به آزار رساندن به ‏اعضای خانواده ۷- ارائه احکام مجعول مانند حکم اخراج والدین از محل کار، حکم قطعی شلاق ( ۸۰ ضربه ‏‏) برای فرد ۸- فرستادن دانشجویان به سلول افراد خطرناک ۹- دادن وعده ی آزادی و تحویل کلیه وسایل ‏دانشجویان دربند و سپس بازگرداندن آنها به سلول انفرادی…‏

بر اساس نامه های سه دانشجوی نامبرده شکنجه های جسمی نیز شامل موارد زیر بوده است: ۱- ضرب و شتم ‏شدید توسط هفت بازجو به صورت هم زمان که به بیهوشی و انتقال دانشجویان دربند به بهداری بند ۲۰۹ ‏منجر شده. ۲- ضربه به پا ها، بازوها، سینه، پشت و … ضرب و شتم با مشت و لگد به سر و صورت و پا ها ‏به صورتی که در اثر ضربه دانشجویان از روی صندلی سقوط کرده یا به شدت به دیوار برخورد می کردند. ‏‏۳- ضربه زدن روی دستبند به صورتی که آثار کبودی و تورم تا هفته ها روی دست آنها بوده است. ۴- ‏نگهداری در سلول هایی با اندازه های کوچک بطوریکه امکان راه رفتن دراز کردن پا در آن نبوده است. ۵- ‏نگهداری در سلول هایی بدون زیر انداز و هیچگونه وسیله دیگری. ۶- اجبار به ایستادن متوالی طولانی مدت ‏‏(۴۸ ساعت ) ۷- استفاده از کابل و شلاق برای ضرب و شتم ۸- خواباندن دانشجویان روی زمین و اذیت و ‏آزار توسط تیم هفت نفره باز جویی از جمله فشار بر سر و صورت با پا، ایستادن روی پا ها و کمر و نشستن ‏روی پشت و کمر۹- اجبار به ایستادن روی یک پا بصورت متوالی به مدت طولانی ( ۱۸ ساعت ). ۱۰- ‏پرتاب کردن و هل دادن به صورتی که به دیوار برخورد کنند ۱۱- ندادن غذا به مدت ۴۸ ساعت. ۱۲- ضرب ‏و شتم شدید حین انتقال به زندان به صورتی که مسئولان بند ۲۰۹ از تحویل گرفتن فرد اجتناب می کردند. ‏‏۱۳- اجبار دانشجویان به خواندن مقالات موهن با صدای بلند به طور مداوم و پس از آن اجبار به نوشتن آن ‏مطالب و مقالات از حفظ ۱۴- ممانعت از ویزیت دانشجویان توسط پزشک بند و استفاده از دارو های مورد ‏نیاز۱۵- اجبار به انجام حرکات طاقت فرسا به مدت طولانی از قبیل نشستن و بلند شدن متوالی، خم شدن و ‏گرفتن مچ پا و …‏

هر چند درباره شکنجه دانشجویان موارد متعددی تا کنون افشا شده، اما قاضی حسن حداد معاون امنیتی ‏دادستان در گفت و گویی با خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا گفته است: “بند ۲۰۹ زندان اوین یکی ‏از بهترین بازداشتگاه های دنیا است. برخی زندانیان به ما می گویند تا آن ها را به این بند زندان منتقل کنیم. ‏بند ۲۰۹ به هیچ عنوان با زندان های دیگر قابل مقایسه نیست. این بند به صورت کاملا مجهز نگهداری می ‏شود.” ‏

منابع خبری در سالگرد روز 16 آذرروز دانشجو باز هم خبر از بازداشت بیست تا سی دانشجو داده اند. عفو ‏بین الملل اعلام کرد که این عده “بدون تفهیم اتهام، اغلب در تهران و نیز دیگر شهرها” بازداشت شده اند. در ‏همین حال انجمن دفاع از حقوق زندانیان با انتشار بیانیه ای از بی اطلاعی خانواده های دانشجویان بازداشتی ‏از وضعیت فرزندان خود خبر داده است. ‏

آوایی رییس کل دادگستری استان تهران در بخش دیگری از سخنان خود درجمع قضات دادگستری کرج گفته ‏است: “چنان چه قانون فقط برای ضعفا اجرا شده و اغنیا فوق قانون باشند، یاس و بی اعتمادی و عصیان و ‏هنجارشکنی در جامعه رخ خواهد داد”.‏

باید دید که آیا رییس دادگستری که که از لزوم جا افتادن فرهنگ اعتراف به اشتباه در کشور سخن می گوید و ‏تاکید دارد که “درصورت اجحاف در حق مدیران و مسئولان دستگاه های دولتی، دادسرا باید بی هیچ ملاحظه ‏ای برای برگرداندن حق آنان اقدام کند”، چنین حقی را در مورد “ضعفایی” چون دانشجویان شکنجه شده هم به ‏رسمیت می شناسد؟