حقوق بشر بعد از انتخابات فراموش نشود

امید معماریان
امید معماریان

» گفت وگو با عبدالکریم لاهیجی

دکتر عبدالکریم لاهیجی در گفت وگو با روز به بررسی انعکاس فعالیت های مدافعان حقوق بشر در شعارهای دو کاندیدای اصلاح طلب کاندیدای ریاست جمهوری ایران پرداخت. نایب رییس فدراسیون بین المللی جوامع حقوق بشر تاکید کرد: “امیدوارم کاندیداهای ریاست جمهوری وعده های خود را فراموش نکنند.”

لاهیجی راجع به تاثیر پافشارهای فعالان حقوق بشر در رسوخ این مباحث در گفتمان جاری جامعه گفت: “بیست سال پیش کسی جرات نمی کرد که در ایران صحبت از حقوق بشر بکند. حقوق بشر مترادف بود با انگ آمریکایی بودن. در طی این مدت بسیاری از افراد مانند خانم عبادی موضوع حقوق بشر را مطرح کردند و در اثر این مقاومت و پایداری می بینید که بیست سال بعد کاندیداهای ریاست جمهوری خودشان را ناگزیر می بینند که از حقوق بشر صحتب کنند و امیدوارم در گفته خودشان صادق باشند.”

لاهیجی خاطرنشان کرد: “این تحولاتی که در دو دهه گذشته صورت گرفت در اثر این مداومتی بوده که مدافعان حقوق بشراز خود نشان داده اند. وقتی می گویم مدافعان حقوق بشر فقط منظورم امثال خودم و خانم عبادی نیست. تمام مردان و زنان ایرانی که در داخل وخارج ایران برای برقراری حقوق و آزادی های برابر برای همه ایرانی فارغ از جنس و مذهبشان تلاش می کنند و کوشش می کنند در این مسیر موثر بوده اند.”

لاهیجی تاکید کرد: “در دوره گذشته ریاست جمهوری هم آقای معین در هفته های آخر تبلیغات انتخاباتی از تشکیل یک جبهه دموکراسی و حقوق بشر خبر داد. اما بعد ازانتخابات این موضوع فراموش شد. بدون اینکه قصد متهم کردن کسی را داشته باشم، امیدوارم کاندیداهای ریاست جمهوری و برخی از افراد که به فکرحقوق بشر افتاده اند طرح بحثشان تنها یک استفاده تبلیغاتی در جریان کارزارهای انتخاباتی نباشد. اگرچه من چندان هم خوشبین نیسیتم وبرای این بدبینی هم دلیل دارم.”

این فعال حقوق بشر افزود:” همه می دانند که ظرف چند ماه گذشته در تنها نهاد حقوق بشری ایران چه گذشته است. در کانون مدافعان حقوق بشر را بسته اند، به خانم شیرین عبادی و دیگر اعضای کانون بی احترامی کرده اند، جلوی دفتر وکالت رییس این کانون تظاهرات کرده اند و بسیاری از پرونده های وکالتی ایشان را برده اند و اینها تازه بخشی از اقداماتی است که دراین حوزه می توان نام برد. بازداشت ژینوس سبحانی منشی کانون مدافعان، ممنوع الخروج کردن عبدالفتاح سلطانی و خانم نسرین محمدی و احضار آقای سیف زاده به دادگاه انقلاب و نیز تحت فشار قرار دادن کارمندان دفتر شیرین عبادی برای از بین بردن جعبه ای میل های وی بخش های دیگری از این فشارهاست که هم در محافل بین المللی مطرح شده و هم در ایران. هیچ کدام از کاندیداها هرگز به این مسائل وارد نشده اند. یا وضعیتی که در طی دو سال گذشته با بازداشت زنان فعال اجتماعی شاهد بودیم هیچگاه مورد اعتراض کاندیداهای اصلاح طلب قرار نگرفته.  ولی الان در فاصله یکی دوهفته به انتخابات این موضوعات مطرح می شوند.”

لاهیجی در توضیح دیدگاه خود درخصوص ایجاد یک نهادحقوق بشری در دولت که توسط مهدی کروبی مطرح شده است گفت: “با اینکه معتقدم ایده وجود یک نهاد حقوق بشری در دولت ایده بدی نیست ولی از سوی دیگر ما نمی توانیم از این نهادها به عنوان نهادحقوق بشری یاد کنیم. چرا که چنین نهادی باید غیردولتی باشد. یعنی سازمانی بیرون از دولت باشد و از دل جامعه مدنی به وجود بیاید. سازمانی که در چگونگی اعمال قدرت نظارت می کند تا ببیند چگونه دولت به حقوق و آزادی های مردم احترام می گذارد و این حقوق را تامین می کند. این فقط از یک سازمان غیردولتی برمی آید و به همین جهت به این سازمان ها،  نهادهای غیردولتی حقوق بشر می گویند. اگر در داخل دولت هم یک نهادحقوق بشری وجود داشته باشد  -که حالت تشریفاتی نداشته باشد-  آنها هم می توانند به اعمال ماموران دولت نظارت کنند که اگر به حقوق مردم تجاوز کردند دولت در پی ترمیم آن بربیاید و سعی کند که در آینده ماموران دولتی دیگر به حقوق مردم تجاوز نکنند. این هم خودش پیشرفتی است.”