مرکز آمار ایران اعلام کرد که اجاره مسکن در نیمه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 32.5 درصد افزایش پیدا کرده است. بنا بر این گزارش، تهران گران‌ترین شهر کشور در زمینه کرایه خانه و متوسط اجاره ماهانه یک متر مربع واحد مسکونی در پایتخت نزدیک به 150 هزار تومان است. این مبلغ برای نیمه اول سال است و نسبت به نیمه اول سال گذشته 32.7 درصد رشد داشته. همچنین قیمت خرید و فروش یک متر مربع بنای مسکونی در کل کشور به طور متوسط 9 هزار و 800 تومان است که آن هم با رشد 19.5 درصدی مواجه شده است.
رشد ۵۴ درصدی اجاره بها در تهران
مرکز آمار ایران جزییات اطلاعات قیمت و اجاره مسکن در نیمه اول امسال را منتشر کرده که مشخص می‌شود استان تهران، هم در اجاره و هم در قیمت، گران‌ترین است.
متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع زیربنای مسکونی در استان تهران 22 هزار و 661 تومان است که نسبت به سال گذشته 19.7 درصد رشد داشته. برای اجاره یک مترمربع زیربنای مسکونی در همین استان باید به طور متوسط 129 هزار و 536 تومان بپردازید که این مبلغ رشدی بیش از 54 درصد داشته است.
اما در مورد خود شهر تهران، متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع زیربنای مسکونی 26 هزار و 922 تومان و رشد آن 28 درصد اعلام شده است. در پایتخت اگر بخواهید خانه اجاره کنید باید به طور متوسط 144 هزار و 444 تومان برای هر متر مربع بپردازید که این یعنی 32.7 درصد رشد نسبت به سال گذشته.
همچنین در ارزان‌ترین نقطه ایران حداقل مبلغی که باید برای اجاره هر یک متر واحد مسکونی بپردازید، نزدیک به 166 تومان است؛ مبلغی که برای شهر تهران به 129 هزار و 536 تومان می‌رسد.
هزینه مسکن بر دوش خانواده‌های فقیر
مسکن در حال حاضر بیش از 30 درصد کل هزینه‌های یک خانوار شهری ایرانی را تشکیل می‌دهد که با هزینه خوراکی به حدود 70 درصد می‌رسد. یعنی یک خانواده ایرانی به طور معمول بیش از دو سوم کل درآمد خود را فقط صرف مسکن و خورد و خوراک می‌کند و 30 درصد باقیمانده باید همه نیازهای سلامت، آموزش، حمل‌ونقل و… را پوشش دهد.
حسین راغفر، اقتصاددان و پژوهشگر سرشناس حوزه فقر و عدالت اجتماعی این مساله را به فقیرتر شدن جامعه ایرانی تعبیر می کند و از آن به عنوان فاجعه نام می‌برد.
این اقتصاددان تاکید می‌کند: “نسبت هزینه خوراکی به هزینه کل خانوار با رفاه خانوار رابطه معکوس دارد به این معنا که هرچه این نسبت بزرگ‌تر شود، خانواده‌ها فقیرتر هستند. بنابراینجامعه‌ای که ۴۰ درصد مخارج خود را معطوف به غذا می‌کند به طور میانگین جامعه فقیری است و رقم ۲۵ درصد برای میانگین شهری نیز در ایران فاجعه است به عبارت دیگر وضعیت رفاهی خانوار در ایران نامناسب است.”
بر طبق گزارش مرکز آمار ایران، هر خانوار شهری در سال ۸۹ حدود ۷۵۲ هزار تومان تفاوت دخل و خرج داشته که این رقم در سال ۹۰ به حدود ۲۴۱ هزار تومان رسیده است. رقم کسری بودجه برای خانوارهای روستایی در سال ۸۹، حدود ۹۱۴ هزار تومان بود که یک سال بعد به حدود ۴۲۴ هزار تومان رسید.
این آمار اگرچه مربوط به سال گذشته است و تلاطمات اقتصادی سال جاری را شامل نمی‌شود اما باز حاوی اطلاعات مهمی از وضعیت فعلی خانوارهای ایرانی است.
در سال ۱۳۹۰ متوسط کل هزینه خالص سالانه یک خانوار شهری ۱۳۲۷۱۶ هزار ریال (ماهانه حدود یک میلیون و ۱۰۶ هزار تومان) بوده که نسبت به سال گذشته ۷۵.۱۶ درصد افزایش داشته است. همچنین متوسط هزینه خوراکی و دخانی و غیرخوراکی خانوار در این سال به ترتیب ۲۱.۲۵ و ۲۲.۱۴ درصد افزایش یافته است. سهم هزینه خوراکی و دخانی و غیرخوراکی از هزینه کل نیز به ترتیب ۶۸.۲۴ و ۳۲.۷۵ درصد بوده است.
در بین هزینه‌های خوراکی و دخانی گوشت با ۲۴ درصد بیشترین سهم را داشت و در بین هزینه‌های غیرخوراکی بیشترین سهم با ۴۴ درصد به هزینه مسکن اختصاص پیدا کرد.
از سوی دیگر متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری ۱۳۰۳۰۱ هزار ریال (ماهانه حدود یک میلیون و ۸۶ هزار تومان) بوده که نسبت به سال قبل ۷۵.۲۲ درصد افزایش داشته است. در این سال درآمد از مشاغل مزد و حقوق‌بگیری، درآمد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و درآمد متفرقه به ترتیب به میزان ۴۰.۹، ۲۴.۷ و ۱۹.۳۷ درصد رشد داشته است.
