دولت اوباما تنها چهار روز پیش از سخنرانی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در جلسه مشترک کنگره آمریکا تلاش کرد تا انتقاد قابل پیش‌بینی رهبر اسرائیلی را رد کند و گفت، او نتوانسته جایگزین قابل اجرایی برای پیشنهادهای آمریکا به منظور محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران ارائه دهد.
مقامات ارشد دولت آمریکا به اطلاع خبرنگاران رساندند، حتی یک توافق ناکامل با ایران که تلاش‌های هسته‌ای این کشور را برای مدتی محدود کند، بهتر از شکست مذاکرات است که می‌تواند به رهبری تهران اجازه بی‌قید و شرط تولید اورانیوم و پلوتونیوم غنی‌شده را بدهد.
یک مقام ارشد، که بخاطر شرایطی که دولت برای این خبررسانی قرار داده نمی‌توان از او نام برد، گفته است: “راه جایگزینِ عدم دستیابی به توافق، بازرسی‌ها را هم قطع می‌کند و ایران از هر زمان دیگری به تولید مواد لازم برای ساخت سلاح نزدیک‌تر می‌شود.”
به نظر می‌رسد مقامات دولت آمریکا و همتایان اروپایی آن ها برای امضای توافقی آماده می‌شوند که در نهایت می‌تواند توسط کنگره یا تندروهای ایران باطل شود.
مقامات آمرکایی از پاسخ مستقیم به سئوالات طرح شده در مورد نتایج مهم توافق مورد مذاکره خودداری کردند. یکی از مقامات در پاسخ به این سئوال که آیا توافق تضمین می‌کند ایران همواره یک سال با توان دستیابی به سلاح هسته‌ای فاصله داشته باشد یا خیر گفت، توافق هنوز در دست مذاکره است و طول مدت توافق هنوز مشخص نیست. وی اشاره کرد، ممکن است برخی “اقدامات شفاف‌سازی” که نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران را فراهم می‌آورد، برای مدتی طولانی‌تری اجرا شود.
بسیاری از سازمان‌های خبری، از جمله نیویورک تایمز، این هفته گزارش دادند، توان ایران برای تولید اورانیوم غنی‌شده حداقل به مدت ده سال به شدت محدود خواهد شد. اما در سال‌های آخر توافق، تهران اجازه خواهد داشت توان خود را دوباره بالا ببرد. این یعنی، در سال‌های آخر توافق ایران می‌تواند از جایی که امروز ایستاده جلوتر برود و دو یا سه ماه با تولید سوخت لازم برای ساخت بمب فاصله داشته باشد، که از یک سال زمان مورد نظر دولت برای فاز اول توافق، بسیار کمتر است.
مقامات همچنین در مورد سرعت پاسخ‌دهی ایران به سئوالات آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای درباره تحقیقات هسته‌ای این کشور، که به گفته آژانس می‌تواند ابعاد نظامی داشته باشد، جواب روشنی نداده اند. هفته گذشته آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای باری دیگر گفت، ایران از پاسخ به سئوالات بازرسان طفره می‌رود. این کشور اعتقاد دارد که این سئوالات بر پایه شواهد جعلی است.
آقای نتانیاهو قرار است در سخنرانی خود در کنگره آمریکا، که به دعوت جان بوئنر، رئیس جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان این کشور انجام می‌شود بگوید، توافق در دست مذاکره، زیرساخت‌های هسته‌ای ایران را به میزان زیادی حفظ می‌کند و این کشور می‌تواند پس از پایان یافتن مدت توافق، به کشوری در آستانه دستیابی به سلاح هسته‌ای تبدیل شود.
جان کری وزیر خارجه آمریکا این هفته به کنگره گفت، آقای نتانیاهو در مورد این‌که توافق اولیه با ایران شکست خواهد خورد و به فروپاشی نظام تحریم‌ها علیه تهران می‌انجامد اشتباه کرده بود و مقامات دولتی می‌گویند، مخالفت او با توافق جامع نیز تکراراشتباهات اوست.
اما نگرانی‌های آقای نتانیاهو در میان عربستان سعودی و کشورهای دیگر عربی که از رقبای منطقه‌ای ایران بشمار می‌روند نیز مشترک است. آقای کری قرار است به منظور اعتمادسازی در مورد توافق، هفته آینده با ملک سلمان عربستان و مقامات کشورهای دیگر عربی دیدار کند.
مقامات اروپایی در روزهای اخیر عنوان کرده‌اند، دستیابی به توافق هسته‌ای از پنجاه درصدی که دولت اوباما تخمین زده، محتمل‌تر است.
مقام ارشد دولت آمریکا تصدیق کرد: “ما پیشرفت قابل توجهی داشته‌ایم. نهایتا، ایران باید یک تصمیم سیاسی مهم بگیرد تا انعطاف لازم برای امضای توافق را داشته باشد.”
منبع: نیویورک تایمز - 27 فوریه 2015
