کوینی ونگ و سوزان گیلمور
دروتی پرواز، خبرنگار گمشده در ایران ممکن است با تجربه ای که صابری در ایران داشته است، مواجه شود. رکسانا صابری، روزنامه نگاری از ایالات داکوتای شمالی، در سال 2009 به اتهام جاسوسی برای آمریکا، 100 روز زندانی شد.
چند هفته به او اجازه داده نمی شد که با اعضا خانواده یا وکیلش تماس بگیرد. صابری می گوید، اگر دروتی ، 39 ساله واقعا در ایران باشد و زندانی شده باشد، ممکن است وادار به اعتراف به جرم هایی شود که انجام نداده ، او را هفته ها در انفرادی زندانی می کنند و تا قبل از آزادی اجازه ملاقات با خانواده اش را نخواهد داشت.
صابری 34 ساله می گوید: “من متوجه شدم که روش هایی که مقامات جمهوری اسلامی در مورد من بکار بردند، همان روش هایی است که در مورد زندانیان سیاسی اعمال می شود؛ از بازداشت به انفرادی و قطع کردن ارتباط زندانی با دنیای بیرون”.
در سال 2009، رکسانا صابری که از پدر و مادری آمریکائی و ایرانی است و تابعیت دوگانه ایران و آمریکا را دارد، شش سال بود که در ایران زندگی می کرد. او مشغول نوشتن کتابی درمورد جامعه ایران بود. یک روز کسی به در خانه اش زد و او در را باز کرد ماموران اطلاعات باز کرد که به او اتهام جاسوسی زدند. آن ها دختر جوان را به ساختمان بی نام و نشانی بردند و قبل از اینکه وی را به زندان اوین منتقل کنند، ساعت ها از او به زبان فارسی بازجویی کردند. او تا سه ماه بعد نتوانست به زندگی عادی بازگردد.
دروتی پرواز، با وضعیتی همانند رکسانا از پدری ایرانی و مادری کانادائی برای آژانس خبری الجزیره کار می کرد که دفتر آن در قطر است. او برای وارد شدن به خاک سوریه از گذرنامه ایرانی اش استفاده کرده بود. در تاریخ 29 آوریل درفرودگاه دمشق دستگیر شد و از آن به بعد خبری از او در دست نیست.
بعد از چند روز سکوت، مقامات سفارت سوریه اعلام کردند که پرواز را به دلیل اقدام به ورود غیر قانونی به خاک سوریه با گذرنامه بی اعتبار ایرانی بازداشت شده اند. مقامات سفارت سوریه اعلام کردند وی علت سفر خود را به سوریه که تهیه گزارش از ناآرامی های این کشور بوده، توریسم عنوان کرده است. گفته شد که سوری را خبرنگار شبکه الجزیره را به ایران تحویل داده اند گرچه دولت جمهوری اسلامی تایید نکرده که دروتی در این کشور است. وزیر خارجه ایران نیز چند روز قبل در مصاحبه ای از سرنوشت دروتی پرواز ابراز بی اطلاعی کرد.
تاد بارکر، نامزد دروتی جمعه اعلام کرد:« با گذشت هر ساعتی از زمان گم شدن دروتی انبوهی بر غم و نگرانی ما افزون می شود. 15 روز و 18 ساعت را پشت سر گذاشتیم. او کار خلافی نکرده است و باید آزاد شود»
فشار در زندان
صابری می گوید که مقامات ایرانی ده روز بعد از دستگیری به شرط اینکه حاضر بشود به خانواده اش بگوید که به دلیل خریدن مشروبات الکلی که در ایران ممنوع است، دستگیر شده، به او اجازه دادند تا تماس تلفنی داشته باشد.
صابری اینک می گوید در دورانی که زندانی بود توسط مقامات ایرانی تحت فشار گذاشته شده بود تا دروغ بگوید.
به او گفته بودند که اگر به جاسوسی اعتراف بکند، او را آزاد می کنند. او با وجود اینکه جاسوس نبود، چنین سخن نادرستی را گفت. او بعدا توانست توضیح بدهد که در چه وضعیتی ناچار به آن اعتراف شده اما دادگاه به هشت سال زندان محکومش کرد گرچه یک ماه بعد دادگاه تجدید نظر حکم را برگرداند و صابری در مه 2009 ، به طور موقت آزاد شد.
صابری می گوید: “وقتی در موقعیتی قرار می گیری که با هیچ کس در بیرون از زندان نمی توانی حرف بزنی، نسبت به هر فشاری حساس تر می شوی.”
صابری گفت که نظر قطعی دادن در مورد اینکه خانم پرواز تحت چه فشاری است، کار دشواری است زیرا مکان او نامعلوم است. در مورد دلیل و مکان بازداشت صابری، مقامات ایرانی اطلاعات غلط داده بودند. این موضوع میزان خطر را بیشتر می کرد.
لری پینتاک، گزارشگر سابق سی بی اس با بیش از 30 سال سابقه روزنامه نگاری، چشم انداز دیگری در مورد ناپدید شدن پرواز در اختیار ما قرار می دهد. به نظر وی به احتمال زیاد دلیل دستگیری دروتی در سوریه، گذرنامه تاریخ منقضی وی بوده است.
وی که در مورد روابط آمریکا و جهان اسلام مقالات زیادی نوشته و سخنرانی ها کرده است، معتقد است که روزنامه نگاران معمولا برای ورود به کشورهای خاص خود را توریست نشان می دهند، در حالی که به نظر این خبرنگار با سابقه با نوشتن کلمه توریست، به خطر می افتی و گیر افتاده ای.
پینتاک می گوید: “گاهی اوقات راه دیگری برای خبرنگار برای وارد شدن به کشوری که دستخوش ناآرامی شده است نمی ماند.”
“روزنامه نگاری که وانمود کرده است که توریست است، اگر دستگیر بشود دردسر زیادی پیدا خواهد کرد.”
او می گوید: “کشورهای معدودی هستند که خبرنگار را به این دلیل بازداشت می کنند، معمولا آنها را جریمه نقدی می کنند.”
پینتاک می گوید: “بعنوان یک خبرنگار خارجی، هرکس می داند که چطور از محدودیت ها عبور کند، خبرنگار ها دست به خطر هایی می زنند که به نظر افراد غیر خبرنگار منطقی نیست. اما باید مراقب بود.”
واقعیت اهمیتی ندارد
صابری می گوید: “اگر مقامات ایرانی بخواهند از مورد تو یک پرونده سیاسی درست کنند، این کار را خواهند کرد. واقعیت اهمیتی ندارد. آنها سند سازی می کنند و تو را به جنایاتی متهم می کنند که انجام نداده ای. این موضوع اغلب اوقات در مورد زندانیان سیاسی در ایران اتفاق افتاده است و امیدوارم دروتی نجات پیدا کند.”
از زمانی که خانم پرواز گم شده است، مقامات آمریکایی و اعضا خانواده و همکاران گروه های مختلف از جمله کمیته حمایت از خبرنگاران و انجمن خبرنگاران آسیایی- آمریکایی خواستار آزادی او شده اند.
صابری می گوید: “من فکر می کنم مهم ترین اقدام برای کسانی که در ایران زندانی هستند این است که افراد عادی در سرتاسر جهان برای آنان حرف بزنند.”
سیاتل تایمز، 13 مه
