آرش سیگارچی
همزمان با سالی که از سوی رهبر جمهوری اسلامی “نوآوری و شکوفایی” نام گرفته، حوزه های علمیه و مراکز مذهبی نیز این موضوع را نظر داشته اند چنانکه از یکسو رییس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کشور از “راه اندازی رشته امامت جمعه در حوزه علمیه” سخن گفته و از سوی دیگر دبیر احیای امر به معروف و نهی از منکر خبرداده که ”برنامه‌های فرهنگی تبلیغی” این ستاد در سال جدید با محور قرار گرفتن “تذکر لسانی” تدوین شد. در همین رابطه، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم نیز خبر از “آغاز نام نویسی از علاقه مندان به تحصیل در حوزه‌های علمیه سراسر کشور” داده است.
روز گذشته طرحی در قم افتتاح شد که از آن به عنوان اولین دوره “آموزش ائمه جمعه” یاد می شود. براساس این طرح که “طرح حکمت” نامیده می شود به مدت سه سال ائمه جمعه هر هفته سه روز به قم می روند و آنگونه که گفته می شود پس از گذراندن 67 واحد درسی و دفاع از پایان‌نامه تحصیلی خود، “دانش‌نامه کارشناسی ارشد رشته تبلیغ” را دریافت می‌کنند.
در حال حاضر این دوره با حضور 33 نفر از امامان جمعه از شهرهای استانهای تهران، سمنان، مرکزی و قزوین برگزار می شود اما چنانکه رییس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کشور بیان کرده، بزودی برای سایر ائمه جمعه نیز برگزار می شود. حجت‌الاسلام سید رضا تقوی، در مراسم افتتاحیه طرح حکمت ویژه ائمه جمعه کشور در قم گفته است: “این طرح که امروز آغاز شده است، با عزم والای مرکز جهانی علوم اسلامی ادامه خواهد یافت.“
خبرگزاری رسا که توسط طلبه های حوزه علمیه قم اداره می شود با تایید این خبر، طرح حکمت را محصول “تصویب شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کشور و توافق مرکز جهانی علوم اسلامی” می داند.
تقوی در مراسم افتتاح اولین دوره این طرح در قم، با بیان اینکه “هجده سال است مسؤولیت ریاست شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کشور را به عهده دارد”، یکی از دغده‌های اصلی این مرکز را “راه‌اندازی رشته امامت جمعه در حوزه علمیه” بیان می کند و می گوید: “در طول سال‌های متمادی به دنبال راه اندازی این رشته بودیم که مقام معظم رهبری نیز برآن تأکید داشتند، اما انجام این رسالت را برای شورای سیاست‌گذاری مناسب ندانستند و به همین منظور با وجود رایزنی‌هایی که در این باره با مدیران، علما و مراجع تقلید داشته‌ایم، تاکنون موفق به راه اندازی چنین رشته‌ای نشده‌ایم. البته طرح حکمت می‌تواند بخشی از این دغدغه‌ها را پاسخ گوید.“
در این مراسم حجت الاسلام محمدجواد زارعان، مدیر مؤسسه عالی علوم انسانی قم نیز گفته است: “این طرح از جمله ابتکاراتی است که با همکاری مرکز جهانی علوم اسلامی و شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کشور برگزار می‌شود و در آینده نزدیک شاهد برکات و ثمرات آن خواهیم بود. دانش‌افزایی در نهاد امامت جمعه بسیار تاثیرگذار و سبب پربار شدن این سنگر مهم می‌شود.
آغاز نام نویسی حوزه‌های علمیه
در حالی که به نوشته سایت های خبری، بار دیگر به دعوت امام جمعه شیراز، مراسم نماز باران در این شهر برگزار شده است، از سوی دیگر، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم از آغاز نام نویسی از علاقه مندان علوم حوزوی خبر داده است.
فراگیری علوم و فنون پایه و مقدماتی، فهم عمیق علوم و معارف اسلامی بر اساس قرآن و مکتب اهل‌بیت(ع)، تربیت عالمان صاحبنظر در رشته‌های حوزوی، تولید علم و اندیشه ناب اسلامی، تأمین نیاز‌های فرهنگی و تربیت اندیشمندان مورد نیاز حوزه و جوامع اسلامی از اهداف آموزشی حوزه‌های علمیه به شمار می‌رود. بنا بر این اطلاعیه علاقمندان می توانند تا پایان اردیبهشت ماه دفترچه راهنمای پذیرش از باجه‌های پستی دریافت کنند. از جمله شرایط داوطلبان براساس این اطلاعیه “برخورداری از صلاحیت‌های اعتقادی، اخلاقی، سیاسی و اجتماعی، دارا بودن دست‌کم مدرک سیکل، حداکثر 28 سال سن برای دارندگان مدرک کارشناسی ارشد، نداشتن منع قانونی از نظر نظام وظیفه، موفقیت در آزمون ورودی و مصاحبه و تعهد به تحصیل تمام وقت” است.
آزمون ورودی حوزه‌های علمیه سراسر کشور ساعت نه صبح روز سی‌ام خرداد در دو مقطع سیکل و دیپلم برگزار و نتایج آن در دوم مردادماه اعلام خواهد شد. پذیرفته شدگان در آزمون کتبی از نیمه دوم مرداد به مصاحبه علمی دعوت خواهند شد و نتایج نهایی پذیرش آنان در نیمه نخست شهریور اعلام می‌شود.
دوره های بلند مدت حوزه‌های علمیه در چهار سطح تعریف شده است. در سطح یک، که مقطع مقدماتی است، طلاب در شش سال با ادبیات عرب، فقه، اصول، تفسیر، عقاید، نهج‌البلاغه و تاریخ اسلام آشنا می‌شوند. سطح دو سه سال و شامل فراگیری استدلالی فقه و اصول و تحصیل در یکی از رشته‌های تخصصی است. در سطح سه، که مقطع نیمه تخصصی است، طلاب افزون بر فراگیری دروس حوزوی، به پژوهش در یکی از رشته‌های فقه، تفسیر، کلام، فلسفه، حقوق، مذاهب اسلامی، تاریخ اسلام، تبلیغ و دیگر رشته‌ها می‌پردازند و پس از سه سال با ارائه پایان‌نامه، مدرک سطح سه دریافت می‌کنند.فراگیران علوم دینی با ورود به مقطع تخصصی حوزه در یکی از رشته‌های علوم اسلامی صاحبنظر شده و با تدوین رساله علمی خود در طول چهار سال، مدرک سطح چهار می‌گیرند. همه سطوح حوزه به صورت پیوسته است و طلاب پس از گذراندن هر سطح، به فراگیری درس‌های سطوح بالاتر می‌پردازند.
تذکر لسانی
اما از سوی دیگر، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر خبر داده همزمان با سال “نوآوری و شکوفایی”، برنامه‌های فرهنگی تبلیغی سال 87 ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر با محور قرار گرفتن “تذکر لسانی” تدوین شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر، سید احمد زرگر دبیر ستاد احیا گفته است: ”در سال جاری گسترش فرهنگ تذکر لسانی به عنوان محور فعالیتهای ستاد قرار گرفته است که بر همین اساس تلاش خواهد شد تا این فرهنگ با تاکید بر نوآوری، گسترش یابد تا شاهد شکوفایی این فرهنگ متعالی در میان گروه های مختلف مردم باشیم.“
سایت فردا نیز سخنان “زرگر” را منعکس کرده و به نقل از وی آورده است: “انجام موفق اجرای تذکر لسانی در اطراف محل های نماز جمعه، توانسته است کارگاه آموزشی مناسبی برای گسترش فرهنگ “گفتن و رفتن” را ایجاد کند واین تلاش ها با همکاری ستاد های نماز جمعه و با حضور نیروهای آموزش دیده صورت می گرفت.”
با اینکه دبیر ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر معتقد است “تذکر لسانی در اطراف نماز جمعه تهران نمونه موفقی بوده است”، یکی از خوانندگان سایت فردا در واکنش به این خبر نوشته است: “کسانی که برای فریضه نماز جمعه می ایند نیاز به امر به معروف ندارند ومحل های نماز جمعه نیار به این امر ندارد گویا اقایان نمیدانند که کجا باید این فریضه انجام شود.“
اما به نوشته سایت شبستان که اخبار مساجد ایران را پوشش می دهد، زرگر گفته است: “ در سال جاری، معاونت ها و بخش های مختلف علاوه بر تلاش برای گسترش فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر با برگزاری همایش های مختلف علمی و فرهنگی با رویکرد آموزشی و کاربردی با محور قرار گرفتن تذکر لسانی بر اساس کتابهای مرتبط با طرح ملی آموزش امر به معروف در ادارات، اصناف و دیگر مراکز مختلف دولتی و مردمی از این برنامه ها خواهد بود.“
به گفته وی، هم اکنون شرایط مناسبی برای گسترش فرهنگ تذکر لسانی در میان گروههای مختلف اداری و مردمی فراهم شده است که در سال جاری در کنار آموزش برای این گروهها، با استفاده از بسترهای مناسب ایجاد شده در میان کارمندان، گروههای صنفی و هیات مذهبی تذکر لسانی اجرایی خواهد شد.