هنوز رقابت انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در جریان بود که برخی از رسانهها از سفر علیاکبر ولایتی، مشاور رهبری در امور بینالملل به آمریکا برای مذاکره خبر دادند. این خبر تکذیب شد اما حالا که انتخابات به پایان رسیده، جواد لاریجانی دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه در سخنانی صریح عنوان کرده است: “اگر منافع نظام ایجاب کند با آمریکا حتی در قعر جهنم مذاکره میکنیم.”
او توضیح داده که “مذاکره با آمریکا تابو نیست که ممنوع باشد. اوایل انقلاب عده ای از دوستان اصلاح طلب که سوپررادیکالیسم بوده اند، مذاکره با آمریکا را تابو می دانستند اما انگار روح القدوس در آنان نازل شد و تبدیل به یک سوپرلیبرالیسم شدند.”
در برابر علی، یکی دیگر از برادران لاریجانی که ریاست مجلس شورای اسلامی را برعهده دارد، در نخستین سخنانش پس از انتخاب مجدد اوباما، بدون اشاره به شخص خاصی، سیاستهای آمریکا را مورد انتقاد قرار داد و از مقاومت “ملت ایران” مقابل “فشارها” و “ماجراجوییها”ی آمریکا خبر داد. البته او ۱۱ روز پیش با بیان اینکه باید با آمریکا “تعیین تکلیف” کنیم، گفته بود: “آمریکا باید بداند روزگار امپراتوری های دروغین سرآمده است.شرایط امروز یک آزمون بزرگ است و موقعیتی است که جمهوری اسلامی ایران باید از آن سربلند بیرون آید.”
اما برادر سوم هم که مقام ریاست قوهقضائیه را در اختیار دارد و رسانههای رسمی بیشتر از او با نام صادق آملی لاریجانی نام میبرند به موضوع رابطه با آمریکا ورود کرده است. او گفته: “ اوباما چهار سال پیش نیز با شعار تغییر به میدان آمد و اعلام کرد دست همکاری به سوی ایران دراز میکند اما در عمل به نحو دیگری برخورد شد و بیسابقهترین تحریمها علیه ایران صورت گرفت و طبیعی است که مردم ایران هیچگاه جنایتهای آمریکا را فراموش نخواهند کرد.”
رییس قوهقضائیه افزوده است: “ ارتباط با آمریکا ساده نیست و بعد از این همه فشار و جنایت علیه مردم ایران از سوی آمریکا یکشبه چنین ارتباطی امکانپذیر نیست و آمریکاییها گمان نکنند که با آمدن پشت میز مذاکره با ایران میتوانند از ملت ما باج بگیرند.”
اما نخستین واکنش رسمی از سوی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ابراز شد. رامین مهمانپرست، پیام رای مردم آمریکا را “پرهیز از سیاستهای افراطی و مطالبه وعدههای داده شده مبنی بر تغییر اصولی در سیاستهای نادرست و رویکردهای پرهزینه یکجانبه گرایانه و لزوم توجه به وضعیت داخلی آمریکا و معیشت مردم” تفسیر کرد.
او گفت: “ جمهوری اسلامی ایران در ۳۳ سال گذشته روسای جمهور مختلف آمریکا از هر دو حزب را با اقدامات خصمانه مختلف آنها برعلیه منافع ملت خود تجربه کرده و معتقد است دیوار بی اعتمادی ملت ایران به دولت آمریکا فقط می تواند در پرتو احترام به اراده و حقوق ملت ایران و بازنگری اساسی و عملی در سیاستهای نادرست گذشته دولت آمریکا کوتاه گردد و هر نوع ارزیابی از وعده «تغییر» صرفاً بر اساس سیاست عینی و عملکرد مقامات آمریکا صورت خواهد پذیرفت.”
رسانهها و انتخابات آمریکا
خبرگزاری فارس ـ نزدیک به سپاه پاسداران ـ با روتیتر “فیل جمهوریخواهان مقابل الاغ دموکراتها مات شد” خبر انتخاب اوباما را منتشر کرد. چند ساعت بعد و مقارن با ظهر تهران، این خبرگزاری از اختلاف دو میلیونی آرای رامنی و اوباما خبر داد و رامنی را بازندهای تمامعیار توصیف کرد: “میت رامنی، کاندیدای محبوب نخستوزیر رژیم صهیونیستی هم در آرای مجمع انتخاباتی و هم در شمارش تکتک آرا شکست سختی را از باراک اوباما متحمل شده است.”
فارس در تفسیر نتیجه به دست آمده، دو مطلب تحلیلی هم منتشر کرد. یکی از این مطالب عنوان “اوباما برد یا رامنی باخت؟” داشت و در آن آمده بود: “پیروزی اوباما در انتخابات آمریکا بیش از آنکه تحت تاثیر اقبال عمومی به سیاستهای وی باشد، ناشی از آن بود که رقیب اوباما فاقد مشخصات لازم برای پیروزی بود.”
به اعتقاد تحلیلگر خبرگزاری حامی حکومت “مردم آمریکا کاندیدای مدنظر نخستوزیر اسرائیل را به کاخ سفید اعزام نکردند” و چنین نتیجه گرفت که “در شرایط فعلی حمایت همهجانبه از اسرائیل، اولویت نخست آمریکاییها نیست.”
در مطلب دوم هم با تیتر “سیاست خارجی نومحافظهکار، بزرگترین بازنده انتخابات آمریکا” عنوان شده بود: “رامنی یک تهدید بزرگ متوجه نظام بینالملل میکرد و آن هم احتمال حضور گسترده و مجدد نومحافظهکاران در تیم سیاست خارجی آمریکا بود که بهطور بالقوه لطمهای سخت را متوجه کشورهای دنیا بالاخص جهان اسلام میکرد.” نویسنده این مقاله سپس به ارائه توصیفاتی از نومحافظهکاران آمریکا میپردازد و با مشابه دانستن تیم سیاست خارجی رامنی با بوش پسر مینویسد: “شکست رامنی در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، دستکم برای چهار سال آینده نومحافظهکاران را تا حدودی از قدرت در آمریکا دور نگه داشت. اوباما هم بهتر است تصور نکند که واکنش مثبت در برخی کشورهای اسلامی به شکست رامنی، واکنش مثبت به پیروزی اوست. جوامع اسلامی نومحافظهکاران را به عنوان یک دشمن بزرگ شناختهاند و طبعا از شکست آنها ناراحت نمیشوند.”
محمدصادق کوشکی، تحلیلگر مسایل بینالملل هم که با فارس گفتوگویی داشته، معتقد بود “پیروزی مجدد اوباما به دلیل شعارهای منطقیتری است که بیان میکرد. چرا که مردم آمریکا به هیچ عنوان مایل به جنگ طلبی و افزایش هزینههای نظامی نیستند، در حالی که شعارهای انتخاباتی رامنی بر افزایش هزینههای جنگی و رویکردهای خشونتآمیز تأکید داشت”.
او در عین حال یادآوری کرده که احتمال تغییر در سیاست خارجی آمریکا در چهار سال آینده در قبال ایران ضعیف است، زیرا استراتژیهایی که سیاست خارجی آمریکا را تنظیم و طراحی میکند، به گونهای نیست که با رفتن و آمدن یک رئیس جمهور، تغییر اساسی داشته باشد؛ مگر اینکه یک پارامتر خارجی باعث تغییر در این زمینه شود.
خبرگزاری مهر، دیگر رسانه اصولگرا نیز غلبه اوباما بر رامنی را “استادانه” توصیف کرد و نوشت: “درحالی که کارشناسان جانبداری آشکار نتانیاهو از رقیب اوباما را به عنوان چالشی جدید در روابط واشنگتن و تل آویو ارزیابی کرده بودند، نخست وزیر رژِیم صهیونیستی در چرخشی ۱۸۰ درجه اتحاد طرفین در دوران اوباما را قوی تر از هر زمان دیگری معرفی کرد.”
مهر از این اقدام به “خوشخدمتی صهیونیستها به اوباما” یاد کرده است.
مهر خبری دیگر با تیتر “رامنی در زادگاه خود نیز رای نیاورد” دارد که به شکست در ایالت میشیگان(محل تولید میت رامنی و همسرش) و همچنین ماساچوست(ایالتی که رامنی در آن فرماندار بود) اشاره میکند. اشاره به تعداد آرای کاندیداها در زادگاه خودشان به انتخابات ریاستجمهوری سال ۸۸ ایران برمیگردد که وقوع چنین اتفاقی برای هر سه رقیب احمدینژاد به عنوان یکی از نکات تردید آمیز مطرح میشد.
اما وبسایت واحد مرکزی خبر صدا و سیمای جمهوری اسلامی، موضوع نتیجه انتخابات ریاستجمهوری آمریکا را چندان برحسته نکرد و تنها به درج خبری کوتاه اکتفا کرد. در مقابل سخنان سخنگوی وزارت امور خارجه را به عنوان یکی از تیترهای خود برگزید.
خبرگزاری دولت، ایرنا نیز در انعکاس اخبار انتخابات آمریکا بر مبهم و پرحاشیه بودن آن تاکید کرد و از جمله در ساعتهای اولیه صبح روز چهارشنبه در خبری با تیتر “میت رامنی هنوز به اوباما تبریک نگفته است” نوشت: “پیروزی اوباما به دنبال برنده شدن وی در بیشتر ایالت های سرنوشت ساز و پیش از شمارش کامل همه آرای رای دهندگان آمریکایی اعلام شده است که به همین دلیل میت رامنی تا این لحظه از اعتراف به شکست خودداری کرده است… همچنین گزارش شده است که میت رامنی از انظار ناپدید شده و از هنگام اعلام پیروزی اوباما هیچ خبرنگاری به وی دسترسی ندارد.”
وبسایت رجانیوز که طیفی از اصولگرایان تندرو را نمایندگی میکند با روتیتر و تیتر “رامنی رای بیشتری گرفت؛ اوباما رئیسجمهور شد! / پیروزی الاغ بر فیل؛ کاخ سفید میزبان رئیسجمهور سیاه باقی ماند” به استقبال این خبر رفت. رجانیوز نوشت: “دموکراسی مدل آمریکایی همچون سال ۲۰۰۴ بار دیگر در سال ۲۰۱۲ خود را به رخ کشید و با وجود انتخاب رامنی از سوی تعداد بیشتری از مردم کشور آمریکا، اوباما توانست به ریاست جمهوری این کشور برسد. این بدین معنی است که گرچه تعداد مردمی که به رامنی رای دادند ۲ میلیون نفر بیشتر است اما به خاطر اینکه تعداد آراء الکترال ایالتهایی که رامنی بیشتر در آنها رای آورده، کمتر از اوباماست، وی نتوانست به کاخ سفید راه یابد.” البته رجانیوز در تحلیل خود عجله کرده بود و ساعتی بعد مشخص شد که استدلال آنها برای القای “تقلبی بودن” انتخابات آمریکا بیاساس است. هر چند گردانندگان این وبسایت معتقدند که “ آرای مردمی تعیین کننده منتخب اصلی نیست و به طور سیستمی و رسمی، تقلبی آشکار در انتخابات صورت میگیرد. چرا که آراء مردم، به صورت ناخودآگاه به بیارزش و با ارزش تقسیم شده است.”
“باشگاه خبرنگاران جوان” اما که خود را “بزرگترین خبرگزاری فارسیزبان دنیا” معرفی میکند و از زیرمجموعههای صدا و سیمای جمهوری اسلامی است، خبری با عنوان “تخلف گسترده در عملیات رایگیری برخی از ایالتهای آمریکا” منتشر کرد و به نقل از مدیر هیات وکلا در امور حقوق مدنی آمریکا نوشت: “ نقض قوانین انتخاباتی و تخلف در ایالت پنسیلوانیا و نیوجرسی در مواردی همچون ثبت مشخصات رای دهندگان و رای دهی از طریق پست الکترونیکی انجام شده که براساس آن، بسیاری از آرا ثبت نشده است.”
این رسانه بر انعکاس انتقادات رسانهها و چهرههای آمریکایی از اوباما و دشواری ۴ سال پیش روی او تاکید داشت.
وبسایت اصولگرای مشرق پس از انتشار خبر پیروزی اوباما، مطلبی را به عنوان تیتر یک خود برگزید که به مجموعه ادعاها و اتهاماتی علیه رییسجمهور ایالات متحده اختصاص داشت. اشاره به ابهاماتی درباره محل تولد اوباما و وضعیت تابعیت او، همجنسگرایی و علاقه به ارتباط جنسی با مردان سفیدپوست از این دست موارد است. همچنین عنوان شده که اوباما سابقه مصرف مواد مخدر دارد و برخلاف چهره ورزشکاری که از او تبلیغ میشود، سالهاست که سیگار میکشد.
از سوی دیگر در این سایت نزدیک به نهادهای امنیتی اوباما به عنوان “ماسون درجه ۳۲ (از بالاترین درجات لژهای ماسونری) در لژ فراماسونری پرنس هال(Prince Hall)” معرفی شده است.مشرق با استناد به مقالات و روایتهایی که اوباما را یک مهره صهیونیستها میداند نوشته که “در حدود یک پنجم الی یک سوم کابینه او را یهودیها تشکیل میدهند.”
اما وبسایت عصر ایران نگاه متفاوتی به ماجرا داشت و رویکرد برخی وبسایتهای خبری در پرداختن به انتخابات آمریکا را نکوهش کرد. نویسنده مقاله عصر ایران با نقل تاکیداتی بر سیاهپوست بودن اوباما، این نگاه را دارای “ بار آشکار نژادپرستانه” و “تاکید ضد اسلامی و غیر اخلاقی” دانست.
در این یادداشت آمده است: “وقتی برای بازتاب خبر پیروزی اوباما بر رامنی، این همه بر سیاه پوست بودن اوباما تاکید می شود، به خوبی پیداست که نویسنده و تایید کننده این خبر، با وجود آگاهی اش به قبح اخلاقی نژادپرستی نزد افکار عمومی داخل و خارج کشور، خود را نیازمند پاسخگویی به «مردم» نمی دانند. نگارنده خبر، از اوباما بیزار است و برای ارضای حس نفرت خود، چنگ زدن به دامن ادبیات نژادپرستانه را هم بر خود حلال می داند. هدف وسیله را توجیه می کند! جالب است که چنین روزنامه نگارانی، بر طبل ارزشگرایی هم می کوبند. جا دارد بپرسیم کدام مجموعه ارزش ها مد نظر این دوستان است؟”