پایان نامه،محصول مشترک بچه پررو ها
پایان نامه فیلمی بود که از زمان پیش تولید با حواشی زیادی همراه بود. فیلمی که قرار بود صریحترین فیلم در خصوص جریانات پس از انتخابات باشد و برای اینکه تهیه کنندگان دیدگاه خاصی را ترویج کنند، به ناچار کارگردانی جوان و جوایای نام را انتخاب کرده بودند.
حامد کلاهداری که پیش از فیلم شکلات داغ او را به عنوان بازیگری درجه سه می شناختیم حاضر شد چنین فیلمی را بسازد.
ماجرای لیلا اوتادی و “پایان نامه”
ماجرای حضور و عدم حضور لیلا اوتادی در این فیلم بسیار عجیب و جالب توجه بود. بعد از انتشار این خبر که اوتادی قرار است در این فیلم نقش ندا آقا سلطان را بازی کند به یکباره مورد هجوم اهالی رسانه و به ویژه در فضای مجازی قرار گرفت. شدت این فشارها در حدی بود که اوتادی ناچار شد به بهانه شکستن پای خود از حضور دراین فیلم انصراف دهد و تا مدت ها در انظار آفتابی نشود چرا که مثلاً پایش شکسته بود و در گچ بود !
جالب اینکه روابط عمومی فیلم “پایان نامه” در پی درج خبری با عنوان لیلا اوتادی در نقش ندا آقا سلطان اعلام کرد نقش اوتادی هیچ ربطی به ندا آقا سلطان ندارد.
به گزارش خبرگزاری مهر، روابط عمومی پروژه سینمایی پایان نامه در پی درج خبری با عنوان لیلا اوتادی در نقش ندا آقا سلطان در فضای سایبر، اعلام کرد که نقش اوتادی هیچ ربطی به ندا آقا سلطان ندارد و گرچه بستر وقوع داستان فیلم چند ماه پس از انتخابات سال گذشته است ولی اصولاً این فیلم پلیسی- اجتماعی بوده و به این موضوع نمی پردازد.
حواشی پیش تولید و جنجال حضور و عدم حضور لیلا اوتادی و سایر اخباری که بیشتر به نقل از روح الله شمقدری تهیه کننده،سجادپور و نیز خود کلاهداری به آن دامن زده می شود نوید از ساخت فیلمی جنجالی می داد.
کلاهداری قبل از ساخت از فشارر وی او و سایر عوامل و بخصوص بازیگران گلایه می کرد. این جنجال تا زمان اکران در جشنواره فیلم فجر ادامه داشت.
اکران در جشنواره فجر
کلاهداری برای حضور در اکران به همراه بهاره افشاری با سبک و سیاق و تیپ خاصی در مراسم حاضر شد و قبل از ورود به سالن با اعتراض بسیاری مواجه شد. در زمان اکران مادر کلاهداری نیز در سالن حاضر بود.
پیش از شروع فیلم و با آغاز تیتراژ بسیاری از خبرنگاران سینمایی با هو کردن کلاهداری جو سالن را به هم ریختند. این وضعیت در مصاحبه بعد از نمایش فیلم نیز ادامه داشت که منجر به ناراحتی و دلخوری کلاهداری و مادرش نیز شد.
نکته جالب دیگر در زمان اکران فیلم در جشنواره حضور پر استرس کامران تفتی در برنامه اکران بود. تفتی در اگران بارها از سالن خارج شد و سعی می کرد با خوردن نوشابه انرژی زا بر استرس خود غلبه کند.
اکران پایان نامه
اما بعد از مدت ها و ماه ها بعد از اکران فیلم در جشنواره فیلم فجر،فیلم به عنوان اکران دوم بهاری به روی پرده رفت.
فیلمی که سجادپور مدیرکل ارزشیابی معاونت سینمایی به صراحت از حمایت همه جانبه آن دفاع می کند در گیشه بسیار ناموفق عمل کرد.
به نظر می رسد که عملکرد خوب علاقمندان به سینما در فضای مجازی در مورد این فیلم و اهداف و جریانات پشت پرده آن در عدم موفقیت فیلم بسیار مؤثر بود.
روش های تبلیغاتی برای جلوگیری از به گل نشستن
این درحالی بود که از یک هفته قبل تلاشهای گستردهای برای جلوگیری از شکست مطلق این فیلم آغاز شده بود و علاوه بر توزیع هزاران بلیط نیم بها در سطح شهر تهران، حجم بالای تیزرهای تلویزیونی، استفاده از گروهی تماشاگران حرفهای برای پرکردن برخی سالن سرگروه و ارسال پیامکی با این مضمون که “آقازادهها می خواهند جلوی فروش پایان نامه را بگیرند”، برنامه‌ریزی گسترده جریان حامی این فیلم برای جلوگیری از شکست مطلق آن بود.
آمار فروش این فیلم بعد از اجرای این کمپین تبلیغاتی نشان می دهد که هیچکدام این روشها کارساز نبوده و هزینه صورت گرفته از میزان فروش آن بیشتر بوده است.
در حالی که قرار بود پایان‌نامه به دلیل عدم فروش کافی و رعایت حداقل فروش و نزدیک شدن به کف فروش در سینمای سرگروه جای خود را به فیلم دیگری بدهد، اما با محاسبات خاصی که فقط از عهده معاونت سینمایی (برادر تهیه کننده فیلم ) بر می آید، اعلام شد پایان نامه که بخش عمده بینندگان خود را از طریق توزیع بلیطهای نیم بها و افتخاری جذب کرده است، با 15 میلیون تومان فروش هنوز باید در بهترین گروه سینماهای تهران باقی بماند.
تقلید از سبک
کلاهداری با هیبت و هیکلی شبیه به اصغر فرهادی،در سن و سالی که فرهادی شروع به ساخت فیلم کرده بود،گمان داشت که می تواند همچون او به موفقیت های خوبی دست پیدا کند.
در برنامه هفت قسمتهایی از پشت صحنه فیلم نمایش داده شد که در آن کلاهداری با ادا و اصولی تقلیدی و به سبک فرهادی سعی در هدایت بازیگران داشت.
داستان حضور در برنامه هفت
اما اتفاق جالب توجه در مورد این فیلم حضور کارگردان و تهیه کننده آن در برنامه هفت بود. این حضور بعد از شکست قفطعی فیلم در گیشه واجد معانی بسیاری بود.
در طول برنامه فریدون جیرانی بارها از تهیه کننده و کارگردان خواست درباره فیلم صحبت کنند و به نوعی از فرصت پخش زنده برای تبلیغ فیلم خود استفاده کنند.
در برنامه هفت، با تغییر آیتم های هفت و جلو کشیدن بخش نقد فیلم، تهیه کننده و کارگردان پایان نامه به برنامه مذکور دعوت شدند تا ازآخرین امکان تبلیغ این فیلم نیز استفاده کنند و به نوعی فیلم را از سقوط قطعی نجات دهند.
با آغاز برنامه هفت روز جمعه بیست و هفتم خرداد ماه و حضور کلاهداری و شمقدری در کنار جیرانی و فراستی شاهد نکات جالب و البته عجیب و خارج از روال عادی این برنامه بودیم.
برخلاف سابقه این برنامه که همیشه به میهمانان خود اعلام می کرد وقت تمام شده است، فراستی و جیرانی مرتب از کلاهداری و شمقدری خواهش و در ادامه برنامه التماس می کردند که اگر حرفی دارند، بیان کنند.
این خواهش ها به قدری از جانب جیرانی تکرار شد که در نهایت شمقدری به جیرانی گفت: بیننده های شما از این فرصت دادن ها به ما برداشت بدی می کنند.
سوتی های کلاهداری در گفتگو با جیرانی نیز به نوبه خود جالب توجه بود. حامد کلاهداری،در این برنامه از موضع بالا صحبت می کرد. و بارها شخصیت های فیلم خود را اشتباه گرفت و تعداد افراد کشته شده در فیلمش را نیز درست نمی دانست و بعضی اوقات از سه و سپس از 5 کشته اسم برد.
که پس از حدود یک ساعت دفاع شمقدری و کلاهداری از فیلمنامه فیلم که حتی مورد اعتراض تماشاچی های گزینشی نشان داده شده هفت قرار گرفته بود، شمقدری عنوان کرد قراربوده فیلم نامه بازنویسی شود و فردی که قرارداد این کار را بسته بود، دو روز قبل از کلید خوردن فیلم به ما اطلاع داد که به دلیل فشارهای خاص این کار را نمی کند.
نکته جالب دیگر در این برنامه این بود که وقتی روح الله شمقدری که در این برنامه از سوی فراستی رییس جان خطاب شد، اظهارداشت :من رییس نیستم و فراستی در پاسخ گفت: بله شما برادر آقای رییس هستی.
شمقدری از فشارهای شدید به پایان نامه از سوی یک جریان بدون پشتوانه مردمی گفت، به نحوی که سه روز بعد از کلید خوردن فیلم، برخی عوامل ان حاضر به همکاری نبودند و اکنون هنرپیشه های فیلم با مشکل جدی مواجه شده اند.
در بخش دیگری از برنامه، جیرانی و فراستی گفتند: برفرض هم پایان نامه با هدف حمایت از نظام ساخته شده باشد، اما نتیجه آن علیه نظام و امنیت ملی است، این چه وزارت اطلاعاتی در فیلم است که در حوادث پس از انتخابات مدیران آن همیشه در حال دعوا با یکدیگر هستند و تنها مدیر مثبت اطلاعاتی هم فردی نافرمان و تحت تعقیب سیستم امنیتی است و یا این همه کشته در تهران تبلیغ خوبی برای نظام نیست.
کلاهداری در پاسخ گفت: تصویری که ما از یک مدیر وزارت اطلاعات ارائه دادیم، فداکارانه ترین تصویر ممکن است و از این مثبت تر نمی شد کار کرد.
یکی از نکات جالب توجه در این برنامه در خصوص دیدگاه و هدف سازندگان فیلم بود. کلاهداری ابتدا در مورد هدف از ساخت این فیلم و دیدگاه خود سکوت کرد ودر مقابل شمقدری به طرح دیدگاه های خود پرداخت و گفت ما در این فیلم طرفدار کسانی هستیم که در روز 9 دی در خیابان ها حضور پیدا کردند.
کلاهداری در ادامه برنامه گفت دیدگاه من نیز با دیدگاه تهیه کننده همسو بوده است.
نکته جالب دیگر اینکه هر بار که کلاهداری و شمقدری با انتقادی مواجه می شدند، با ارجاع به استقبال عالی و همذات پنداری تماشاگران با فیلم به دفاع از خود می پرداختند اما جیرانی که از این شیوه جواب دادن خسته شده بود، گفت: این چه طرز استدلال کردن است که همه چیز را به تماشاگران نامعلوم ارجاع می دهید؟
دفاع سایت مشرق از پایان نامه
سایت مشرق وابسته به جناح اصولگرایان با دیدگاه های خاص و توهم زده گردانندگانش، اغلب مواقع از همه چیز و همه کس انتقاد می کند. در یک اقدام تعجب برانگیز و از معدود دفعات در این سایت،از فیلم پایان نامه به عنوان فیلمی خوب تعریف و تمجید شد.
در این وب سایت درباره این فیلم آمده است :
“سینمای ایران خیلی بدبخت است. مصیبت های خودش خیلی کم است این حاشیه های خاله زنکی و قطبی شدن جریانات سینمایی و تقابل ها و لج بازی ها قوز بالا قوز شده است.این تنگ نظری از هر جناح و تفکری باشد تقبیح است و هنر کش محسوب می شود. چه دلیلی دارد که فیلمی با هزاران زحمت ساخته شود و در حین اکران تبلیغ شود که فیلم را نبینید ؟ به جای اینکه برای بیشتر دیده شدن فیلم ها تلاش کنند چرا جلوگیری می کنند ؟ این که نمی شود زندگی که یک انتخابات برگزار شود و 4 سال عواقبش را باید تحمل کنیم ؟
پایان نامه فیلم خوبی است به صد دلیل. ساخته شدنش نیاز است به هزار دلیل. ورود امثال کارگردان جوانش الزامی است. اشکالات زیادی دارد ولی از خوبی هایش کمتر است. فقط بستر موضوعش را انتخابات قرار داده و تا توانسته سعی کرده جناحی عمل نکند. فیلمبرداری خوش کادر شاپور پور امین با تدوین بد خنثی شده است و چند نمای هوایی و بالونی از دستاوردهای جدید فیلمبرداری سینمای ایران محسوب می شود. جلوه های ویژه فیلم بسیار خوش تکنیک و قابل باور است. “
اقدامات جالب برای جلب تماشاگر
به گزارش روابط عمومی موسسه جبرائیل، محسن صادقی مدیرعامل این موسسه که پخش فیلم «پایان‌نامه» را بر عهده دارد، درباره برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای اکران عمومی این اثر گفت: «برای اکران «پایان‌نامه» برنا‌مه‌های گوناگون در نظر گرفته‌ایم که از جمله می‌توان به قرعه‌کشی میان مخاطبان و اهدای پنج سکه بهار آزادی در پایان هر هفته اکران اشاره کرد که با حضور عوامل فیلم صورت می‌گیرد.»
او افزود: «همچنین از دیگر کارهای تبلیغاتی که برای اکران عمومی این اثر انجام شده، اقدامی نمادین است که در آن قرعه‌کشی میان مخاطبان «پایان‌نامه» در پایان زمان اکران عمومی انجام خواهد شد و ماشین‌های استفاده شده در فیلم به برگزیدگان اهدا می‌شود که این اتومبیل‌ها به‌زودی روی داربست در مکان‌های تعیین شده قرار می‌گیرد.»
این پخش‌کننده سینما در ادامه درباره چگونگی شرکت مخاطبان در این قرعه‌کشی گفت: «در سینماهای نمایش‌دهنده این فیلم پس از پایان هر اکران برگه‌هایی در اختیار تماشاگران قرار می‌گیرد که بر اساس آن‌ها اقدام به قرعه‌کشی و اهدای جوایز می‌کنیم.»
صادقی در پایان گفت: «با توجه به مضمون و ساختار «پایان‌نامه» این فیلم مسلما پتانسیل لازم برای اکران موفق را دارد و ما به عنوان افرادی که مسئولیت تبلیغات و پخش این فیلم را بر عهده داریم، تمام تلاش خود را برای بهتر دیده شدن فیلم خواهیم کرد و طرح‌های گوناگون را برای تحقق این هدف مد نظر داریم.»
شناسنامه فیلم
نکته -اسم بازیگران فیلم را در گوشه ای از حافظه تان به یاد داشته باشید.
بازیگران:حامد کمیلی، بهاره افشاری، کامران تفتی، محمد صادقی، چکامه چمن‌ماه،جمشید هاشم پور،داریوش ارجمند،محمد رضا شریفی نیا و…
کارگردان: حامد کلاهداری
مدیر فیلمبرداری: شاپور پورامین
صدابردار: بهروز معاونیان
دستیار اول کارگردان و برنامه‌ریز: حسن حج‌گذار
طراح صحنه و لباس: علی وطن‌دوست
طراح گریم: ایمان امیدواری
موسیقی: سیدبهنام ابطحی
جلوه‌های ویژه میدانی: داوود رسولیان
جلوه‌های ویژه رایانه‌ای: بهنام خاکسار
تدوین: داوود یوسفیان
صداگذار: سید محمود موسوی‌نژاد
تولید: مجتبی متولی
مدیر تدارکات: حسین بخشی‌پور
منشی صحنه: مارال فتحی
تهیه کننده :روح..شمقدری
کاری از مؤسسه فرهنگی و هنری مرآت
خلاصه داستان:چهار دانشجو برای رساندن پایان‌نامه به استاد، به طور ناخواسته درگیر ماجرایی پیچیده می‌شوند. این داستان در ماه‌های پس از انتخابات سال ۸۸ اتفاق می افتد و…