شرکت انتخابات راه مقابله با راست افراطی نیست

نویسنده
نادر ایرانی

» تقی رحمانی در جلسه جنبش مسلمانان مبارز

taghirahmani.jpg

‏”مبارزه سیاسی برای یک نیروی داخل حاکمیتی، برنامه است زیرا آن نظام را پذیرفته ودرچارچوب آن حرکت ‏پذیرفته شده است ولذا قانونی است، ولی وقتی شرکت درانتخابات تبدیل به تکلیف می شود طبیعتا از فاز ‏مبارزه سیاسی خارج شده وشکل اعتقادی خاصی پیدامی کند. من مخالف ایدئولوژی نیستم ولی اینکه بگوییم ‏شرکت درانتخابات وظیفه ملی است، به نظر من دوره اش گذشته است.“‏

تقی رحمانی ازفعالان ملی ـ مذهبی که در دفتر جنبش مسلمانان مبارز سخنرانی می کرد ضمن اظهار مطلب ‏بالا افزود : “ این موضوع با آمدن جمهوری اسلامی دیگر جواب نمی دهد، زیرا تدوین قوانین انتخاباتی ‏جمهوری اسلامی منجربه ایجاد محدودیت هایی شده که لااقل در گذشته نبوده است. بین سالهای 1320 تا ‏سالهای 1340 افراد خود را کاندیدا می کردند، این افراد نه رد صلاحیت ونه احراز صلاحیت می شدند. البته ‏این امکان وجود داشت که آراء ریخته شده در صندوق ها خوانده نشود، حتی بعد از کودتای 28 مرداد 1332 ‏هم افراد می توانستند کاندیدا شوند ولی نامشان از صندوق بیرون نمی آمد”.‏

 

وی سپس با اشاره به اینکه رویه های غیردموکراتیک امروزکه تبدیل به قانون شده، اساسا آن زمان خلاف ‏قانون بوده گفت: “از این رو شرکت درانتخابات از شکل تکلیف ویک وظیفه ملی درآمده و به راهبرد وبرنامه ‏نزدیک شده است”.‏

‏ ‏

رحمانی با اشاره به اینکه وی در سال 1377 معتقد بود برخی گروه ها هنوز اپوزیسیون هستند [برخلاف حمید ‏رضا جلایی پورکه در دانشگاه امیرکبیر گفت: از این پس در ایران اقلیت ـ اکثریت داریم] تاکید کرد: “از آن ‏جا که حکومت همه نحله های فکری وسیاسی را درچارچوب یک نظام فراگیر نپذیرفته بود، از این رو امکان ‏پذیرنبود تا اقلیت واکثریت ایجاد شود و حتی امروز نیز جریان اصلاح طلب اگر بخواهد روی اصول خود ‏بایستد باید به اپوزیسیون تبدیل شود”.‏

 

وی در ادامه سخنان خود با تاکید بر اینکه قوی ترین جناح حاکمیت، انتخابات را در راستای سیاست آمریکا به ‏منظور تغییر رفتار ودرنهایت تغییر نظام جمهوری اسلامی می بیند، گفت: “به نظر من سال ها است که ‏سیاست داخلی ایران تحت تاثیر سیاست خارجی شکل گرفته که دارای تعریف بلندپروازانه ای بوده است. ‏براساس این تعریف جمهوری اسلامی معتقد است که به یک قدرت منطقه ای تبدیل شده که قادر است ‏برمعادلات جهانی تاثیرگذار بوده به نحوی که می تواند با آمریکا طرف شده و به مقابله بپردازد.“‏

‏ وی سرمقاله های روزنامه کیهان را نشان دهنده این سیاست دانست وگفت: “اگر به سرمقاله های کیهان توجه ‏کنید، می بینید، جمهوری اسلامی به عنوان قدرت بدیل درنظام جهانی معرفی شده و به دلیل سیاست های ‏آمریکا که خواهان تنش محدود وبه رسمیت نشناختن تهران و گفت وگو با ایران از سرناگزیر است، این جناح ‏نیز استراتژی منازعه محدود با آمریکا درمنطقه برای وادارکردن آمریکا به گفت وگو را انتخاب کرده، چون ‏نه آمریکا ایران را به رسمیت می شناسد، و نه حاکمیت ایران می تواند آمریکا را به رسمیت بشناسد، مگر آنکه ‏آمریکا پا پیش بگذارد.از این رو با یک قفل شدگی اوضاع مواجه هستیم.“‏

 

تقی رحمانی با اشاره به اینکه کشمکش ایران با آمریکا درداخل ایران نیست، بلکه این کشمکش در داخل منطقه ‏بوده وایران مایل است از موضوع هسته ای به گونه ای بیرون بیاید که اصول گراها مجبور به واگذاری بازی ‏به اصلاح طلبان نشوند گفت: “اینکه ایران بخواهد خود را بدیل آمریکا مطرح کند این امر به نسبت نابرابر ‏است و این دیدگاه دربخشی از حاکمیت به نام راست افراطی وجود دارد ومی خواهد از این طریق به نوعی ‏توسط آمریکا به رسمیت شناخته شود. وی افزود: “در حقیقت این راست افراطی است که درایران دارای ‏راهبردشورانگیز است که هرچند خیلی زود به عرق می افتد اما جذابیت داشته و می تواند به بسیج نیرو ‏بپردازد”. ‏

تقی رحمانی اصلی ترین هدف درمجلس ششم را این دانست که« سکوت محض» برآن حکم فرما باشد. وی ‏افزود: “از این رو 190و حتی بیش از 200 کرسی از قبل بسته شده و حتی کسانی که حاضر نیستند این ‏سیاست را بپذیرند مانند مشارکت، به هیچ وجه پذیرفته نخواهند شد.“‏

 

وی درادامه گفت: “اقلیتی که درمجلس پذیرفته خواهند شد، اقلیتی خواهند بود که از نظر اصول گرایان نباید ‏صدای موثری داشته باشند. ضمن آنکه برای راست کلاسیک، مجلس هشتم جایی است که راست افراطی را ‏کنترل کرده ودر عین حال بتوانند از یک اکثریت نسبی یا یک اقلیت قوی برخوردار باشند تا بتواند درانتخابات ‏ریاست جمهوری، رییس جمهوری فعلی را عوض کنند.” ‏

وی با ذکر اینکه راست کلاسیک به هیچ وجه حاضر نیست اصلاح طلبان تعیین کننده شرایط انتخابات بشوند ‏گفت: “این استراتژی راه ورود بسیاری از کاندیداهای اصلاح طلبان را به انتخابات بسته به نحوی که رد ‏صلاحیت ها تا آن جا پیش رفته که صدای احمد توکلی وآیت الله های قم را نیز درآورده است”. ‏

تقی رحمانی دربخش دیگری از سخنان خود گفت: “بزرگترین مشکل هاشمی رفسنجانی این است که نمی ‏خواهد تبدیل به اپوزیسیون نظام شود، ضمن آنکه او با سیاست های دهه 60 خود بسیاری را تبدیل به ‏اپوزیسیون کرده است. درعین حال هاشمی رفسنجانی می داند که دراین بافت نیز یک اقلیت قابل ملاحظه ای ‏درمجلس طرفدار او خواهند بود”. ‏

تقی رحمانی انتخابات مجلس را چشم اندازی برای انتخابات ریاست جمهوری برای کروبی ذکر کرد وگفت: ‏‏”کروبی باید چند نفر نیرو در مجلس داشته باشدتا بتواند در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند.“‏

‏ وی افزود: “به نظر من در بازی انتخابات مجلس هشتم، بازنده بزرگ خاتمی بود چون اگر ترکیب درستی از ‏کاندیداها را درمجلس نداشته باشد، عملا نمی تواند امیدی درانتخابات ریاست جمهوری داشته باشد.” ‏

رحمانی مواضع مشارکت را درانتخابات مجلس تعیین کننده ندانست وگفت: “در این شرایط باید به دنبال ‏نیروهای اصلاح طلب برود که با این دنباله روی، مشکل رهبری وبدنه برای او به وجود می آید. زیرا بدنه ‏مشارکت این سیاست ها را نمی پذیرد”. ‏

‎ ‎انتخابات و اپوزیسیون داخلی‏‎ ‎

تقی رحمانی انتخابات را برای نیروهای اپوزیسیون داخلی همچون ملی- مذهبی ها، نیروهای ملی و… وابسته ‏به میزان تعیین کنندگی آنان با توجه به حفظ اصول ذکر کرد وبا اشاره به اینکه جبهه ملی موضع عدم مشارکت ‏ونهضت آزادی موضع نظارت بین المللی برانتخابات را مطرح کرده، گفت: “طرح نظارت بین المللی موضع ‏خوبی بود که به درستی مطرح نشد و متاسفانه برخی از اصلاح طلبان نیز به این موضع به نحو بدی حمله ‏کردند که نمی باید چنین می کردند، چون بعدها مشخص شد که این ایده قابل تاملی است”.‏

رحمانی با اشاره به اینکه جریان ملی ـ مذهبی یک برخورد سه مرحله ای برای انتخابات درنظرگرفت و اینکه ‏اگر 200 کرسی ازقبل بسته شده باشد، شرکت درانتخابات به چه بهایی باید صورت بپذیرد گفت: “این مجلس ‏باید چیزهایی را به تصویب برساند که دفاع ازآن برای آدم ها درآینده شاید امکان پذیر نباشد. ضمن آنکه ما ‏نمی دانیم فضای چهارسال آینده ایران به چه سمتی رفته ونسبت سیاست خارجی که درجامعه ایران تعیین کننده ‏شده است چه سرنوشتی برای ما رقم خواهد زد؟”‏

‏ وی افزود: “برخی از دوستان این مجلس را تریبونی برای اعتراض دانسته و برخی نیز آن را برای عدم ‏حذف از صحنه سیاسی کشور می دانند”. ‏

وی درادامه با اشاره به اینکه درمجلس چهارم اصلاح طلبان دارای قدرت نبودند ولی حذف نشدند گفت: “در ‏شورای سوم و همچنین مجلس هفتم با حضور70 نماینده به عنوان اصلاح طلب، چه اقدام موثری انجام شد؟ ‏یکی از نمایندگان جناح اصلاح طلب اخیرا در گفت وگویی اعلام کرده بود که دوستان ما درمجلس آن قدر از ‏روحیه نظامی برخوردارند که ما جرات نمی کنیم کوچکترین انتقادی از آنان به عمل بیاوریم. از این منظرگاه ‏شرکت نکردن به عنوان یک کنش سیاسی نسبت به شرکت کردن مهمتر می شود”. ‏

وی در ادامه با اشاره به اینکه اگر اصلاح طلبان با شروط مشخصی وارد انتخابات می شدند و در 180 حوزه ‏می توانستند لااقل رقابت کنند افزود: “در این شرایط دو اتفاق می افتاد : 1- یا همگی رد صلاحیت می شدند ‏وبه عنوان یک نیروی منتقد باقی می ماندند ومی توانستند مفید واقع شوند، ضمن آنکه معتقدم حذف اصلاح ‏طلبان در جمهوری اسلامی غیر ممکن است 2- کسانی که بلند اعتراض می کنند هیچگاه نسبت به آنان ‏اعتمادی به وجود نمی آید، مانندبی اعتمادی که میان جناح راست و حزب مشارکت ایجاد شده است.اصلاحات ‏زمانی رخ می دهد که حاکمیت، مردم و اپوزیسیون حاضر به تعامل باشند و در ایران اصلاح طلبان می ‏خواستند با جریانی تعامل برقرارکنند که به آنان اعتمادی نداشتند.” ‏

تقی رحمانی دربخش دیگری از سخنان خود با اشاره به همه آنچه که مطرح کرده گفت: “آیا دلایل مطرح شده ‏به این معنی است که ما باید به سوی تحریم برویم؟”‏

وی با اشاره به اینکه درانتخابات شهرستان ها معمولا کاندیدا ها براساس وظایف ملی مورد انتخاب قرار نمی ‏گیرند گفت: “در پرتو یک استراتژی پیش برنده مانند ملی شدن صنعت نفت، تحقق دموکراسی وتحقق ‏اصلاحات می توانیم به پارلمان معنی بدهیم، ودرغیر این صورت افراد تنها وارد پارلمان می شوند. به عبارت ‏دیگر شما اگر یک راهبرد پیش برنده نداشته باشید نمی توانید درانتخابات پارلمانی تاثیرگذارباشید، بخصوص ‏به عنوان یک اپوزیسیون بیرون ازحاکمیت.” ‏

وی درادامه با اشاره به اینکه “اصلاحات در خرداد 76 دارای سازمان رای در دانشجویان و درنهایت دارای ‏استراتژی پیش برنده بود و درحال حاضر مافاقد چنین استراتژی هستیم” گفت: “ضربه ای که جریان ‏دانشجویی متحمل شد و فراز ونشیبی که پیدا کرد باعث شده اصلاحات آنان را ازدست بدهد. همچنین تشکلات ‏معلمان، پزشکان، وکلا و کارگران نیز دچارهمین ضربه ها شه اند. به عبارتی استراتژی به یک سازمان ‏مناسب نیاز دارد که درحال حاضر این سازمان از دست رفته است و به همین دلیل نمی توانیم نقش بسیج کننده ‏درانتخابات داشته باشیم و این ها محدودیت های ما هستند. دراین چارچوب کسی نمی تواند انتخابات را عطف ‏به تکلیف ملی کند به این معنا که من امروز تکلیف دارم ازپیشروی راست افراطی جلوگیری به عمل بیاورم. ‏به شکل دیگری نیز می توان جلوی راست افراطی را گرفت اما با شرکت درانتخابات، به نظرمن جلوی راست ‏افراطی گرفته نمی شود.“‏

رحمانی فضای به وجود آمده را مخالف اتخاذ راهبرد برای شرکت درانتخابات ذکر کرد و درادامه با اشاره به ‏اینکه با این فضا شما دیگر امکان هرگونه مشارکت را از دست می دهید گفت: “در چنین شرایطی انتخابات از ‏وجه تکلیفی اش خارج شده، از این رو یا برنامه است که اصلاح طلبان داخل حاکمیت دارند، یا راهبرد است ‏که مافاقد آن راهبردی هستیم که انتخابات را برای ما موثر سازد. ماحتی فاقد راهبردی هستیم که قادرباشیم در ‏حوزه تحریم انتخابات نیز موثرباشد، زیرا این موضوع درشرایطی واقع خواهد شد که ما نیز دارای رسانه ‏بوده وبتوانیم به مخاطبان خود موضع تحریم را اعلام کنیم.” ‏

 

رحمانی با تاکیدبراینکه مطمئنا 20 تا 25 میلیون نفر درانتخابات شرکت نخواهند کرد گفت: “ولی راست ‏افراطی تصمیم خود را گرفته و اصلاح طلبان زمانی می توانند شرایط را تغییر بدهند که آن 20 درصدی که ‏در انتخابات شرکت نمی کند را وارد میدان کرده و به پای صندوق های رای بیاورند. اگر این 20 درصد ‏واردانتخابات بشوند، چهره هایی را انتخاب خواهند کرد که 100 درصدبه نفع جناح راست نخواهد بود. ولی ‏ازآن جا که جامعه مدنی و ارتباطی دراین حوزه وجود ندارد بنا براین تحقق این موضوع امکان ناپذیر است.“‏

‏ وی براین اساس، گزینه عدم شرکت را به عنوان یک گزینه خوب رد کرد و گفت: “این گزینه یک گزینه ‏تحمیلی بوده که وقتی استراتژی به بن بست می رسد باید مقاومت اعتقادی انجام داد تا شرایطی مهیا شود که ‏انتخابات منجر به تغییر مثبت درشرایط کلی کشور شود. به همین دلیل ما درانتخابات کنونی شاهد چنین ‏شرایطی نیستیم.” ‏

 

‎ ‎مجلس هشتم‎ ‎

 

رحمانی دربخش دیگری از سخنان خود به خصیصه اصلی دولت های شبه مدرن که وجود بحران درآن است ‏اشاره کرد و گفت: “ مشکل ما این است که تا ما یک راهبرد پیش برنده برای تحقق دموکراسی درایران پیش ‏بینی نکنیم وبرای آن سازمانی تدارک نبینیم، نمی توانیم پیش برویم. ضمن آنکه مشاهده می کنید که تا جلسه ای ‏در یک شهرستان برگزار می شود، صاحبخانه و… فردای آن روز به وزارت اطلاعات احضار می شوند.“‏

‏ وی بارد هرگونه رفتارخشونت طلبانه و زیرزمینی همگان را به تامل در انتخابات سال 1384 فراخواند ‏وگفت: “ما نسبت به نیروی مقابل ارزیابی درستی نداریم این درحالی است که او با دقت تمام همه نیروها از ‏جمله نیروهای روحانیون را نیز درمعرض رد صلاحیت قرار داده است”. ‏

 

رحمانی مجلس هشتم را دارای سه طیف ذکر کرد وگفت: “به نظر من در مجلس آینده اصلاح طلبان میانه رو ‏یا مستقل، یک طیف از راست های کلاسیک و یک طیف از راست های افراطی تشکیل خواهد شد و درعمل ‏مجلس هیچ کاره خواهد بود.“‏

وی مهمترین چالش جمهوری اسلامی ایران را درچند سال آینده موضوع هسته ای ذکر کرد وگفت: “هرچند ما ‏از این حق باید برخوردارباشیم و آمریکایی ها در این باره گاهی زور می گویند، ولی این موضوع با تدبیر ‏قابل حل بوده که متاسفانه این هوشیاری وتدبیر وجود ندارد.” ‏

‎ ‎چشم اندازآینده‎ ‎

‏ رحمانی چشم اندازآینده را بیش از اندازه باز دانست وگفت: “هنگامی که راه های پیش رو متعدد می شود باید ‏آن را درچند راه جمع بندی کنیم تا بتوانیم به عمل مناسب برسیم و امکان نتیجه گرفتن فراهم شود. اگر جامعه ‏مدنی یا دموکراسی می خواهیم، باید با گفت وگوی تفاهم انگیز، راه ها را محدود کرده تا به نتیجه برسیم.“‏

‏ رحمانی در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید براینکه این بسیار مهم بود که خاتمی را در سال76 انتخاب ‏کنید ودر سال78 از او عبور کنید گفت: “دراین مرحله هم آقای خاتمی مشکل داشت وهم آن کسانی که اورا ‏برروی دوش خود گذاشته بود مشکل داشتند.“‏

وی سپس با تاکید بر اینکه برای اپوزیسیون بسیار مهم است یک شمای راهبردی به دست بیاورد، درغیر این ‏صورت، چنین نیرویی در تندبادها از بین می رود، ضعیف شده یا به بازی گرفته می شود، با طرح این سوال ‏گفت: “چرا آیت الله منتظری به خارج از کشور نرفت؟ برای اینکه حوزه، یک نهاد سنتی مدنی بود و آقای ‏منتظری احتیاج نداشت به خارج ازکشور برود. ولی چرا رهبران گروه های سیاسی به خارج از کشور رفتند ‏؟ برای اینکه بدون حضور جامعه مدنی حزب سیاسی درست کرده بودند که پس از عدم پذیرش دولت، مجبور ‏به خروج از کشور شدند.“‏

‏ وی با اشاره به اینکه رفتن به خارج از کشور درحالی درست خواهد بود که پایگاهی نیز درکشور وجودداشته ‏باشد گفت: “باید درجامعه مدنی ایستادگی کرد تا معیارهای دموکراتیک اجراشود.زیرا قدرت درجامعه مدنی و ‏درخیابان است و گروه های ایرانی فاقد این قدرت هستند. “‏

رحمانی نگاه خود را به سوی آینده دانست وگفت: “ما برای آینده باید راهبردی بدهیم که به مجاب کردن ‏نیروهای سیاسی واجتماعی با همه اختلافات منجر شود. این مجاب شدن به نحوی درانتخابات مجلس ششم ‏کاملا به چشم می خورد.“‏

وی در پایان با اشاره به یاس حاکم برجامعه عنوان کرد که: “ما در100 ساله اخیر راهبرد کامیاب نداشتیم و ‏درحال حاضر نیازمند راهبرد کامیاب برای ازمیان برداشتن یاس عمومی هستیم.“‏

‏ ‏