به گزارش آسوشیتد پرس ایران و آمریکا سال گذشته بطور محرمانه دیدارهای دوجانبه متعددی با هم داشته‌اند تا راه را برای توافق تاریخی به منظور کند کردن برنامه هسته‌ای ایران، که اوایل روز یکشنبه امضاء شد، هموار کنند.
این دیدارها حتی از نزدیک‌ترین دوستان آمریکا از جمله شرکای مذاکرات و اسرائیل هم تا دو ماه پیش پنهان نگه داشته شده بود. این می‌تواند پیشرفت سریع مذاکرات را پس از سال‌ها بن‌بست توجیه کند.
اما پنهان بودن این گفتگوها می‌تواند تنش بین آمریکا و فرانسه و همینطور اسرائیل را نیز توضیح دهد. این گفتگوها با اجازه شخص باراک اوباما انجام شده است. از ماه مارس معاون وزیر خارجه، ویلیام برنز و جک سالیوان، مشاور ارشد سیاست خارجی، جو بایدن، معاون رئیس‌جمهور، حداقل پنج بار با مقامات ایران دیدار کرده‌اند که چهار ملاقات آن پس از زمامداری حسن روحانی بوده است.
توافق ژنو با برداشتن برخی تحریم‌ها هفت میلیارد دلار برای ایران پول فراهم می‌کند و ایران در عوض غنی‌سازی و دیگر فعالیت‌های هسته‌ای خود را محدود می‌کند. طرفین وعده داده‌اند که برای توافق جامع‌تر در سال آینده تلاش کنند.
در صورتیکه توافق اولیه به توافقی نهایی برای ممانعت از ایران در بدست آوردن سلاح هسته‌ای منجر شود، تهدید نظامی آمریکا و اسرائیل علیه ایران از میان برداشته خواهد شد. این امر همچنین می‌تواند ده‌ها سال دشمنی میان واشنگتن و تهران را تغییر دهد، که خود بزرگترین دستاورد سیاست خارجی اوباما خواهد بود.
اما اگر توافق شکست بخورد و ایران بصورت پنهانی پیشرفت به سمت سلاح هسته‌ای را ادامه دهد، اوباما با پیامدهای شکست هم در داخل و هم در خارج مواجه خواهد شد.
منابع مطلع می‌گویند دیدارهای اولیه بین دو کشور متمرکز بر چگونگی برگزاری دیدارها در سطح بالاتر بوده است. این گفتگوها از طریق کانال‌های مختلفی انجام شده، از جمله مذاکرات رودررو در مکان‌هایی نامعلوم. همچنین گفتگوهایی بین سوزان رایس، که آن زمان سفیر آمریکا در سازمان ملل و حالا مشاور امنیت ملی اوباماست با سفیر ایران در سازمان ملل. مقامات می‌گویند پونیت تلوار، دستیار شورای امنیت ملی نیز در مذاکرات حضور داشته است.
گفتگوها زمانی جدی‌تر شد که هشت ماه پیش اوباما، ویلیام برنز، سالیوان و پنج مقام دیگر را برای دیدار با همتایان ایرانی خود به پایتخت عمان فرستاد. اوباما این گروه را کمی پس از شروع دور جدید مذاکرات هسته‌ای با ایران در آلماتی، روانه کرد.
منابع می‌گویند مذاکرات پیشرفت کمی کرده بود و ایران در آن زمان از بیم آشکار شدن مذاکرات نمی‌خواست در حاشیه این رویداد با آمریکا گفتگو کند. پس از آن مشاوران سلطان قابوس در هر دو کشور شروع به رایزنی برای دیدارها کردند. گروه آمریکایی با هواپیمای نظامی در اواسط مارس برای دیدار با ایرانی‌ها به عمان آمدند.
طرف‌های ایرانی شامل دیپلمات ها، افراد امنیت ملی و متخصصان هسته‌ای بودند که پس از انتخابات نیز بر سر کار باقی مانده‌اند.
در این دیدارها همچنین در مورد دخالت ایران در سوریه، تهدیدهای ایران برای بستن تنگه هرمز و وضعیت رابرت لوینسون، مامور سابق اف‌بی‌آی که در ایران گم شده و زندانی‌های دیگر آمریکایی نیز بحث شده است.
پس از آن نیز جان کری به این عمان سفر کرد و قول کمک‌های نظامی را داد اما به طور مخفیانه از این کشور خواست به نقش خود برای میانجی‌گری بین دو کشور ادامه دهد، بخصوص پس از انتخابات ایران که قرار بود یک ماه بعد برگذار شود.
دو دیدار محرمانه بلافاصله پس از انتخاب روحانی توسط گروهی به رهبری برنز و سالیوان صورت گرفت و در آخرین دیدار وندی شرمن مذاکره‌کننده ارشد آمریکا نیز به آنها پیوست.
به گفته مقامات، گروه ایرانی همان گروه قبلی عمان بعلاوه چند نفر جدید دیگر بودند. تمام ایرانی‌ها انگلیسی را روان صحبت می‌کردند.
برنز و سالیوان تلاش کردند اوباما و روحانی در حاشیه سازمان ملل با هم دیدار کنند ولی به خاطر ملاحظات ایران این اتفاق نیفتاد. گفته می‌شود که آخرین دیدار محرمانه پس از دیدار سازمان ملل صورت گرفته باشد.
در مذاکرات هسته‌ای نیز برنز و سالیوان حضور داشته‌اند اما نام آنها در فهرست تیم مذاکره‌کننده نیامد. آنها در یک هتل دیگر اقامت داشتند و از در پشتی برای رفت و آمد به مذاکرات استفاده می‌کردند و با آسانسور خدمات و از طریق راهروهای بدون رفت و آمد نقل مکان می کردند.
منبع: فاکس نیوز - 24 نوامبر
