پس از اعلام “عدم پایبندی جمهوری اسلامی به تعهداتش” از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی، یک نماینده مجلس از نصب نسل جدید سانتریفیوژها در ایران خبر داد؛ از سوی دیگر روسیه طرحی برای بنبست به وجود آمده در مذاکرات به آمریکا و چین ارائه کرده است.
پس از دیدار علیاکبر صالحی، وزیر خارجه جمهوریاسلامی با مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، این آژانس با صدور بیانیهای اعلام کرد که “ایران همچنان به تعهدات هسته ای بین المللی اش عمل نمی کند”. این سخنان اما توسط صالحی رد شد؛ او ایران را “کشوری متعهد در چارچوب ان پی تی و اساسنامه آژانس” دانست.
صالحی در دیدار با آمانو، اعلام کرده بود که همه از پرونده هستهای ایران “خسته” شدهاند. این سخنان اما از سوی اصولگرایان داخلی به شدت مورد انتقاد قرار گرفت. آنها این سخنان را “منفعلانه” ارزیابی کردند و آن را برخلاف نظر رهبر جمهوریاسلامی دانستند.
آژانس پیش از این نیز درباره ابعاد نظامی برنامه هستهای هشدار داده و اعلام کرده بود که اطلاعاتی در این زمینه کسب کرده است.
در تحولی دیگر، اسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، خبر از آن داد که “نسل جدید سانتریفوژهای جدید با کاربرد ۲ و ۳ برابر نسل اول در نطنز رسما به کار گرفته شده است و توانمندی ما را در تولید اورانیوم غنی شده چند برابر می کند”.
در همین حال، سرگی لاوروف وزیر خارجه روسیه، طرحی برای تعامل با جمهوریاسلامی درباره برنامه هستهای به آمریکا و چین ارائه داده است. هیلاری کلینتون اعلام کرده کارشناسانی برای بررسی این طرح به روسیه خواهند رفت، اما مقامات جمهوریاسلامی هنوز هیچ گونه واکنش رسمی به این طرح نشان ندادهاند.
گفته میشود براساس این طرح ایران می تواند با پاسخگویی درباره ابهامات پیرامون برنامه هستهای، در انتظار اقدامات تشویقی نظیر رفع و یا کاهش برخی تحریمهای وضع شده باشد.
در این میان وبسایت تابناک (نزدیک به محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام) - در یادداشتی این طرح را با دیده تردید مورد بررسی قرار داده است. تابناک نوشته: “مشخص نشده است که اگر غرب از پاسخهای ایران اظهار رضایت نکرد، چه واکنشی نشان خواهد داد؟ آیا روسیه هم همراه غرب تحریمهایی را علیه ایران تقویت خواهد کرد؟ آیا این طرح زمینهساز اجماعی جهانی علیه ایران با بهانه پرونده هستهای نخواهد شد؟ اگر قرار بود که غرب با پاسخهای ایران قانع شود، طی این سالها قانع شده بود. پس این طرح چه نکته جدیدی را ارائه خواهد داد؟”
علاءالدین بروجردی هم این طرح را “بازگشت به پله اول” توصیف کرده است زیرا “ ایران در همان ابتدا به سئوالات آژانس در این زمینه پاسخ داده و مرور پاسخهای ایران برای غرب خالی از لطف نخواهد بود”.
این سخنان در حالی مطرح میشود که بنا بر اعلام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، صالحی خواستار آن شده بود که برنامهای عملی برای حل اختلافات میان ایران و آژانس تدوین شود.