برای ممانعت از ایران در بدست آوردن سلاح هستهای فقط دو راه وجود دارد: مذاکرات یا اقدام نظامی.
حالا پس از ۳۴ سال سکوت دیپلماتیک بین ایران و آمریکا، در میانه مذاکراتی هستیم که بصورت بالقوه میتواند تهدید ایران مسلح به سلاح هستهای را از بین ببرد.
به جای اینکه از این پیشرفت استقبال کنند و بگذارند مذاکرات در شش ماه آینده ادامه یابد، بعضی از اعضای کنگره به دنبال تصویب تحریمهای بیشتر در میانه مذاکرات هستند. این اقدام این خطر را دارد که کل مذاکرات را از بین ببرد و در مجموع برای آمریکا و همچنین اسرائیل عواقب بدی در بر دارد.
تحریمها علیه ایران در سی سال گذشته عمل کرده است. رئیسجمهور جدید ایران با این وعده بر سر کار آمد که اقتصاد را بهبود بخشد و به نظر می رسد که میداند باید این کار را با برداشتن تحریمها انجام بدهد. بنابراین با تایید رهبر ایران به میز مذاکرات آمده است.
پس اگر تحریمها کار کرده این بحث وجود دارد که آیا تحریمهای بیشتر بهتر نیست؟ اگر ایران کشوری بدون سیاست بود و همهجانبه از مذاکرات برای پایان دادن به برنامه هستهای حمایت میکرد، این درست بود.
اما تمام شواهد نشان میدهد که چنین اجماعی وجود ندارد. در واقع تندروهایی در دولت و نیروی نظامی ایران وجود دارند که ایده مذاکرات را دوست ندارد و خیلی نگران تحریمهای بیشتر نیستند. احساس میکنند برنامه هستهای غرور ملی است و یا حتی بقای ملی است. اگر تحریمها افزایش یابد، تندروهای ایران بهانه پیدا میکنند که مذاکرات را به بن بست بکشانند.
کسانی که میخواهند تحریمها را افزایش دهند امید دارند با فشار بیشتر، ایران امتیازهای بیشتری بدهد یا توافق بهتری را امضاء کند. اما بعید است. از طرف دیگر چیزی که احتمال بیشتری دارد و خطرناک است این است که ایران به این نتیجه برسد که آمریکا در مذاکرات حسننیت ندارد؛ که تندروها پیشاپیش همین نظر را دارند. این میتواند باعث شود که ایران مذاکرات را کنار بگذارد و با خواستههای غیرواقعگرایانه مخالفت کند و سلاح هستهای خود را تولید کند.
تصویب تحریمها به جای کند کردن برنامه هستهای ایران آن را سرعت میبخشد و تنها دو راه پیش رو میگذارد: یا با ایران هستهای بسازیم یا اینکه حمله نظامی کنیم.
این کار در ضمن میتواند متحدان بینالمللی را نیز از ما دور کند. تحریمها به خاطر همکاری کشورهای متعدد از جمله روسیه و چین موفق بوده است. اگر فقط آمریکا نفت ایران را نخرد تاثیر کمی بر اقتصاد این کشور خواهد داشت. اما وقتی اتحادیه اروپا و مشتریان بزرگ نفت از جمله چین، ژاپن، کره جنوبی، هند و ترکیه نفت نخرند، که این کار را هم کردهاند، ایران به مشکل برمیخورد.
کشورهایی که آمریکا را در پیشبرد تحریمها همراهی کردهاند، همگی از توافق هسته ای اولیه حمایت میکنند. افزایش تحریمها توسط آمریکا این خطر را دارد که متحدان آمریکا، ما را به تضعیف مذاکرات متهم کنند.
طبق مفاد توافق اولیه، ایران شش ماه فرصت دارد که ثابت کند در این روند جدی است. اگر این آزمون را نتواند بگذراند، آمریکا میتواند بلافاصله تحریمهای بیشتر را تصویب کند و متحدان بینالمللی نیز این را درک خواهند کرد و به ما خواهند پیوست.
منبع: نیویورک تایمز - 27 ژانویه 2014