آرمین عارفی
متحدان بشاراسد به کشورهای غربی و اسراییل شدیدترین مقابله به مثل ها را در صورت مداخله نظامی علیه سوریه هشدار داده اند. آیا این موضع گیری ها صرفاً جنبه کلامی دارد یا یک خطر واقعی است؟
دمشق می گوید: “سوریه قبرستان مهاجمان خواهد شد.” جمهوری اسلامی هشدار داده که هرگونه عملیات نظامی علیه سوریه، “اسراییل را به آتش خواهد کشید”. مسکو گفته که مداخله غربی ها در سوریه پیامدهای “فاجعه باری” رقم خواهد زد. جنگ کلامی از ابتدای اعلام خبر مداخله نظامی علیه سوریه آغاز شد. تنش ها زمانی که روسیه تصمیم گرفت دو ناو جنگی [ناو ضد زیر دریایی و ناو موشک انداز] را به منطقه اعزام کند تا بر اسکادران خود در دریای مدیترانه بیفزاید، شدت گرفت. این پیام آشکاری به پنج شناور آمریکایی بود که در این منطقه مستقر شده اند.
ژنرال ونسان دپورت، استاد دانشگاه علوم سیاسی و رییس سابق مدرسه نظام، دراین خصوص به لوپوئن گفت: “ما درحال حاضر با یک بازی پوکر روبرو هستیم که در آن هر کس می خواهد قدرت خود را قبل از وقوع رویارویی ها به نمایش بگذارد.” روس ها برخلاف سوریه و ایران هرگز کشورهای غربی را به انجام اقدامات تلافی جویانه نظامی تهدید نکرده اند. و این موضع به خوبی نشان از باتلاق جنگ افغانستان [۱۹۸۹-۱۹۷۹] دارد که رد آن هنوز در مسکو قابل مشاهده است.
“اسد نمی تواند بی تفاوت باشد”
فرانسوا هایسبورگ، رییس مؤسسه بین المللی مطالعات استراتژیک، به لوپوئن می گوید: “نخبگان روسی یک لحظه هم به این مسأله فکر نمی کنند که به صورت نظامی در این منطقه مستقر شوند، چرا که اهداف ایده آلی برای شورشیان سوری خواهند بود.” با این حال، مسکو می تواند مداخله نظامی بدون حکم سازمان ملل را بهانه کند تا محموله های تسلیحاتی پیچیده خود به دمشق را افزایش دهد؛ تسلیحاتی مانند موشک های پرقدرت زمین به هوای اس-۳۰۰.
رییس جمهور سوریه نیز به نوبه خود تأکید کرده که کشورش “علیه هرگونه تهاجم” از خود دفاع خواهد کرد. ژنرال دپورت می گوید: “اسد نمی تواند بی تفاوت بماند. او باید وجهه باورپذیر خود را در نزد مردم سوریه حفظ کند، ولی آیا ارتش سوریه که دو سال است در یک جنگ داخلی به تنگ آمده، واقعاً امکان برآورده ساختن این جاه طلبی ها را خواهد داشت؟” فرانسوا هایسبورگ می گوید: “ارتش سوریه [با ۴۰۰ هزار نیرو] درست به مانند ارتش سابق عراق، یک نیروی جمعی به سبک شوروی است که تجهیزات و امکانات فراوانی دارد که به خوبی رتق و فتق نشده اند.”
اسراییل نگران نیست
چندین روز است که دولت یهود خود را برای اقدامات تلافی جویانه احتمالی در مرزهای شمالی، در صورت مداخله نظامی علیه سوریه، آماده می کند. به گفته رادیوی نظامی، ارتش درحال استقرار واحدهای ضدموشکی “گنبد آهنین” و موشک های پاتریوت است. به گزارش خبرگزاری فرانس پرس، اسراییلی ها این هفته در صف های طولانی ماسک های ضد گاز دریافت کرده اند. رییس جمهور اسراییل، شیمون پرز، اظهار داشت که دولت یهود در صورت هرگونه تهدید “با تمامی قدرت” پاسخ خواهد داد.
تهدیدهای ایران
ازسوی دیگر، مسأله ایران همچنان به قوت خود باقی است. جمهوری اسلامی، به عنوان متحد اصلی دمشق، واشنگتن را در صورت عبور از “خط قرمز” در سوریه به تحمل “پیامدهای سنگین” تهدید کرده و این موضع گیری اصلی محور تهران-بغداد-دمشق-بیروت است. به همین دلیل است که تهران از دو سال پیش برای حکومت اسد کمک های مالی و تسلیحاتی تأمین کرده. تهران حتی چندین مشاور نظامی را برای نظارت مخالفان به سوریه اعزام کرده. بعید به نظر می رسد که انهدام مراکز استراتژیک سوریه توسط غرب، مانند فرودگاه ها، در تأمین محموله های آتی ایران خللی ایجاد کند.
فرانسوا هایسبورگ می گوید: “اگر سقوط بشار اسد به لحاظ سیاسی برای ایران غیرقابل تصور باشد، امروز از جمهوری اسلامی کار بیشتری ساخته نیست، چرا که رییس جمهور حسن روحانی به ویژه با مشکلات دیگری، ازجمله اقتصادی و هسته ای، روبروست. بقای حکومت سوریه به بقای حکومت ایران وابسته نیست. جمهوری اسلامی نیز علی رغم تهدیدهایش، هیچ علاقه ای به انجام اقدامات تلافی جویانه علیه دشمن قسم خورده اش، اسراییل، ندارد.”
الی کارمون، پژوهشگر مسایل استراتژیک و مقابله با تروریسم در مرکز هرتزیلیا، دراین خصوص می گوید: “هرگونه حمله ازسوی ایران این فرصت را به اسراییل می دهد که حمله به ایران را مشروع جلوه دهد.” بدین ترتیب مداخله کشورهای غربی علیه آماج های هدفمند و محدود که جنبه بازدارنده برای بشار اسد در حملات شیمیایی دارند، باعث وقوع یک بحران منطقه ای حاد نخواهد شد.
ولی نباید فراموش کرد که سناریوی وقوع رویدادهای یک جنگ هیچ گاه از قبل نوشته نمی شود.
منبع: لوپوئن، ۳۰ اوت
