محمود احمدی‌نژاد در مرگ هوگو چاوز رییس جمهوری ونزوئلا سنگ تمام گذاشت. برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی در مرگ یک غیرمسلمان عزای عمومی اعلام کرد؛ پیام تسلیت فرستاد و او را شهید خواند؛ در جلسه هیات دولت هم گفت که چاوز برای جمهوری اسلامی فراتر از رابطه سیاسی، دوستی واقعی و اعتقادی بود. او همچنین برای شرکت در مراسم خاکسپاری رییس جمهور ونزوئلا، به کاراکاس سفر می‌کند. اما تا همین جای کار توصیفاتی که برای چاوز به کار برده، انتقاد احمد خاتمی را به دنبال داشته و به گفته این عضو هیات رئیسه مجلس خبرگان رهبری، حوزه‌های علمیه هم واکنش نشان خواهند داد.
چاوز، فراتر از دوست برای جمهوری اسلامی
امروز (پنج‌شنبه) محمود احمدی‌نژاد عازم کاراکاس، پایتخت ونزوئلا می شود تا در مراسم خاکسپاری هوگو چاوز شرکت کند. این دو پیش از این بارها در حمایت و تایید یکدیگر سخن گفته بودند اما مرگ چاوز باعث شد رئیس جمهوری اسلامی چنین پیام تسلیتی صادر کند: “او نقطه اتکاء روحی و پشتیبان همه انقلابیون و آزادی خواهان منطقه و جهان بود…او سرانجام در پی یک بیماری مشکوک همه وجود و جان خود را نیز در این راه پرافتخار تقدیم کرد…او در حقیقت شهید راه خدمت به ملت ونزوئلا و پاسداری از ارزش های انسانی و انقلابی است گرچه امروز و به ظاهر هوگو چاوز، دوست صمیمی و مهربان مردم، در بین ما نیست اما اطمینان دارم که روح آسمانی و اندیشه پاک او هر روز و در افقی بالاتر در دل و جان تک تک مردم آمریکای لاتین و ونزوئلا و همه ملت های عالم و با درخششی بیشتر طلوع می کند و راه عزت و سربلندی را فرا روی همگان قرار خواهد داد.”
احمدی‌نژاد در همین جا متوقف نشد و در پیامی که با “انا لله و انا الیه راجعون” شروع شده بود بشارت داد: “تردید ندارم که او بازخواهد گشت و به همراه همه صالحان و حضرت مسیح (ع) و تنها باقیمانده از نسل پاکان، انسان کامل، خواهد آمد و جامعه بشری را در استقرار صلح و عدالت کامل و مهربانی و کمال یاری خواهد کرد.”
این همان بخش از پیام احمدی نژاد است که مورد اعتراض سید احمد خاتمی قرار گرفت. این خطیب نماز جمعه تهران و عضو مجلس خبرگان، پیام احمدی‌نژاد را “زیاده‌روی” توصیف کرد و گفت: “رییس‌جمهور خودش می‌داند که این پیام در حوزه‌های دینی عکس العمل دارد.”
به اعتقاد خاتمی رییس دولت باید پیامی دیپلماتیک می‌داد و از ورود به مباحث اعتقادی پرهیز می‌کرد.
اما دولت جمهوری اسلامی برای اولین بار برای مرگ یک فرد غیرمسلمان، روز چهارشنبه شانزدهم اسفند ماه را عزای عمومی اعلام کرد. همچنین در جلسه هیات دولت هم سخنرانی نسبتا مفصلی به مرگ چاوز اختصاص یافت. احمدی‌نژاد با تاکید بر اینکه هوگو چاوز برای جمهوری اسلامی فراتر از رابطه سیاسی، دوستی واقعی و اعتقادی بود، گفت: “دوستان سیاسی در نوسانات گوناگون ممکن است مواضع خود را تغییر دهند اما او در طول مدت دوستی خود با جمهوری اسلامی ایران با تمام قدرت از حقوق ملت ایران در تمام مجامع بین المللی دفاع می کرد. چاوز در کل منطقه آمریکای لاتین پرچم حمایت از جمهوری اسلامی ایران را برافراشت و صراحتاً اعلام می‌کرد که راه پیروزی پیوند و همکاری با ملت ایران است و در این راستا اگر یک کالایی ایرانی به آنجا صادر می‌شد آن را در مقابل رسانه‌ها تبلیغ و تشریح می‌کرد. “
به گفته رییس‌جمهوری اسلامی ،چاوز همواره نگران ملت ایران و حقوق جمهوری اسلامی بود و در تمام سخنان خود یاد ، نام و راه امام راحل را تشریح می کرد و متذکر می‌شد. همچنین احمدی‌نژاد از او با تعابیر دور از ذهنی مانند “بسیجی مخلص تمام عیار” ، “حزب اللهی” ، “خلاصه و نماد همه انقلابیون تاریخ آمریکای لاتین” یاد کرده و وعده داده است: “در آینده چاوزها یکی پس از دیگری طلوع و ظهور خواهند کرد.”
دوستی‌های ایران و ونزوئلا
روابط گرم جمهوری اسلامی و ونزوئلا از زمان سید محمد خاتمی آغاز شد. چاوز یک بار به ایران آمد و خاتمی سه بار راهی ونزوئلا شد. حتی چاوز با استقبال بسیار از طرح گفت‌وگوی تمدن‌ها، به رییس‌جمهور اصلاح‌طلب ایران یک نشان عالی دولتی اعطا کرد. اما با روی کار آمدن احمدی‌نژاد، سیاست مشترک تقابل با آمریکا، ایران و ونزوئلا را بیش از پیش به هم نزدیک کرد. در این دوران چاوز هفت بار به ایران آمد و احمدی‌نژاد 6 بار به ونزوئلا رفت. همکاری‌های اقتصادی دو کشور بسیار گسترش پیدا کرد و دو رییس‌جمهور بارها در تایید یکدیگر صحبت و همدیگر را “دوست و برادر” خطاب کردند. چاوز حتی به دیدار آیت‌االه خامنه‌ای می‌رفت و با عنوان کردن سخنان انقلابی و ضدآمریکایی، دل او را هم به دست آورده بود. چاوز در یکی از این دیدارها خود را “ پیرو و شاگرد انقلاب اسلامی و رهبران آن” معرفی کرد و در مقابل، رهبر جمهوری اسلامی هم چاوز را با “سیمون بولیوار” مقایسه کرد و گفت: “روی کار آمدن دولت شما در ونزوئلا فصل تازه ای در تاریخ منطقه امریکای لاتین بود.”
مهربانی‌ها و دلربایی‌های دو طرفه به همین موارد ختم نشد و بخصوص از سوی چاوز ابتکارات بسیاری به خرج داده شد که در عرف دیپلماتیک دور از ذهن و عجیب بود. چاوز در نامه‌ای خطاب به احمدی‌نژاد، در توصیف رفاقتشان حدیثی از پیامبر اسلام نقل کرد؛ در یکی از سفرهای خود به ایران چفیه به گردن انداخت و در یادبود شهدای دفاع مقدس حاضر شد(عکس‌ها:+،+،+) و یا اینکه در جلسه رسمی دیدار با احمدی‌نژاد، با میل باستانی ورزش کرد.(عکس) در مقابل احمدی‌نژاد هم برای تماشای مسابقه بسکتبال به خانه چاوز رفت(عکس) و یا تابلوفرشی از تصویر خود و چاوز را به همتای ونزوئلاییش هدیه داد.(عکس)
در شرایط تحریم اقتصادی ایران از سوی اروپا و آمریکا، جمهوری اسلامی بیش از پیش بر روی همکاری‌های اقتصادی ونزوئلا حساب باز کرده و سرمایه‌گذاری‌هایش در این کشور هم افزایش یافته بود. گمانه‌زنی‌های فراوانی درباره مراودات غیرعلنی دو کشور هم بر سر زبان‌هاست که ضبط چک ۳۰۰ میلیون بولیواری (۵۴ میلیون یورو) در وسایل شخصی طهماسب مظاهری در فرودگاه دوسلدورف آلمان از جمله شواهد این مراودات است. گفته می شود او قرار بود به طور شخصی این مبلغ را برای هزینه کردن در یک پروژه دولتی ساخت ۱۰ هزار آپارتمان به ونزوئلا ببرد.
رسانه‌های ایران و مرگ “برادر” چاوز
رسانه‌های حکومتی همسو با دولت جمهوری اسلامی، در مرگ هوگو چاوز به تحسین و تعریف از او پرداختند. خبرگزاری جمهوری اسلامی چندین خبر و گزارش تصویری از او منتشر کرد و خبر داد که آمریکای لاتین در سوگ است. خبرگزاری فارس هم رویه مشابهی داشت و در تیتر اصلی خود خبر داد که “رییس جمهور مردمی درگذشت”. روزنامه جوان در شماره روز پنج‌شنبه خود تیتر زد: “سرطان مشکوک، قهرمان فقرا را از انقلابیون ونزوئلا گرفت” و افزود او مردی بود که نفت را سر سفره‌ها آورد. کیهان هم از قول مردم ونزوئلا تیتر زد: “راه چاوز را ادامه می دهیم”.
اما روزنامه شرق برای روز چهارشنبه چاپ دوم داشت تا بتواند موضوع مرگ چاوز را پوشش بدهد. این روزنامه در مطلبی با عنوان “چاوز تسلیم مرگ شد” زندگینامه مختصری از او منتشر کرد. اما این اقدام به مذاق برخی رسانه‌های اصولگرا خوش نیامد و آن را به “ذوق‌زدگی” تعبیر کردند: “خبر درگذشت هوگو چاوز برای روزنامه اصلاح طلب شرق آنقدر شیرین و قابل اهمیت بود که این روزنامه با کنار گذاشتن نسخه های امروز روزنامه اش به چاپ دوم اقدام کرد تا ضمن انتشار خبر درگذشت رئیس جمهور ونزوئلا در متن خبرش بارها به وی کنایه بزند.”
